4
Zozi nʋn Samali balasua kʋn 'ba jʋjɔ
1 Ɛhɩ, bɛ wɔ ɛbɛlɛ a, yɛ́ Mɩn kɔ nwun nun kɛ *Falisifʋɛ'n-mɔ a tɩ yɩ́ nwʋn ɛjɔlɛ kɛ ɔ lɛ sɔnɩn menian tala Zʋan.
2 Ɔ tɩ man kɛ yɩ́ Zozi muonun y'ɔ sɔnɩn menian'n-mɔ aho, nan yɩ́ menian'n-mɔ yɛ̂ bɛ di junman sɔ nɩn ɔ.
3 Mɔ Zozi tɩlɩ yɩ́ sɔ'n, ɔ fi Zude mân nɩn anun ɔ kɔ hɔ Galile mân nɩn anun ɛlɔ biekun.
4 Ɔ fi Zude mɔ ɔ 'kɔ Galile'n, ɔ di kɛ ɔ sɩn Samali mân nun.
5 Ɛhɩ a, ɔ kɔ hɔ dede ɔ kɔ ju Samali kulo'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ Sisaa'n tiba, ebo'n mɔ daba Zʋakɔbʋ falɩ manlɩn yɩ́ wa Zozɛfʋ nɩn asʋ.
6 Ebo sɔ nɩn asʋ yɛ̂ sikala'n mɔ Zʋakɔbʋ funlin'n wɔ ɔ. Zozi nanndɩlɩ dede m'ɔ juli ɛbɛlɛ'n, anɩn ɔ'a yue fɛ. Ɛhɩ, ɔ kɔ ha sikala nɩn anʋan kɔ tanlan. Yɩ́ tɛmʋn sɔ nɩn anun, anɩn sɛnzɛ nɩn a jinlan bɛ́ ti afian.
7 Zozi tɩ ɛbɛlɛ kaan, ɔ 'nɩan an, Samali balasua kʋn fi Sisaa kɔ a, ɔ lɛ ba a sa yɩ́ nzue. Zozi nwan: “Mɩ́n nianman bala, sa nzue kaan maan n nʋ́n.”
8 Ɔ 'ba yɔ sɔ'n kʋsʋ, anɩn Zozi menian'n-mɔ a hɔ kulo ɛlɔ, bɛ lɛ kɔ a to like bɛ 'ba li.
9 Ɛhɩ a, balasua'n nwan: “E! Anianman bian, ɛ tɩ Zufʋ, mɩ́n kʋsʋ n dɩ Samali balasua, nan ɔ yɔ sɛ mɔ ɛ lɛ sɛlɛ mɩ́n nzue'n?” M'ɔ man balasua'n lɛ kan sɔ'n, y'ɔ le kɛ Zufʋ'n-mɔ nʋn Samali menian'n-mɔ nni man.
10 Zozi nwan: “Sɛ ɔ tɩ kɛ ɛ sɩ like'n mɔ Nyanmɩan fa ce menian, ɛsɛ sɛ ɛ sɩ sʋanlan'n m'ɔ lɛ sɛlɛ wɔ́ nzue nɩn an, ahan wɔ́ lɩlɩ wɔ́ yɛ̂ ɛ 'sɛlɛ yɩ́ maan ɔ man wɔ́ ngʋan nzue fɛ m'ɔ nzɩsan man lé ɔ.”
11 Balasua'n tɩlɩ yɩ́ sɔ a, yɩ́ nwan: “Yɛmɩnlɩn, ɛ le man bokiti, yɛ̂ sikala ɛhɩ kʋsʋ abʋ hɔlɩ, anɩn ninhan yɛ̂ ɛ 'sa ngʋan nzue fɛ sɔ'n man mɩ́n ɔ?
12 Yɛ́ nan Zʋakɔbʋ falɩ sikala nzue kpa ɛhɩ manlɩn yɛ́ nán ɛnɛ bie ɔ. Yɩ́ bɔbɔ muonun, ɔ nʋn yɩ́ mma'n-mɔ, nʋn yɩ́ ayɛmʋa'n-mɔ bɛ nʋnlɩn nun nzue'n bie. Nan ɛ tɩ wɔ́ dɩɛ sɛ dede mɔ ɛ 'nyan nzue biekun kpa m'ɔ tala ɛhɩ asʋ man yɛ́ ɔ? Ɛ jʋnlɩn kɛ ɛ tɩ kpa tala Zʋakɔbʋ ɔ?”
13 Ɛhɩ a, Zozi nwan: “Sʋanlan m'ɔ nʋn nzue ɛhɩ'n, nzuhoe 'kun yɩ́ biekun.
14 Nan sʋanlan m'ɔ kɔ nʋn nzue'n mɔ n gɔ sa n gɔ man yɩ́'n, yɩ́ dɩɛ, nzuhoe ngun man yɩ́ lé. Ɔ sanlɩn kɛ nzue sɔ'n mɔ n gɔ sa n gɔ man ɔ kɔ nʋn'n, ɔ 'kaci asutile mɔ nyanmɩansʋ ngʋan'n fi nun fite ɔ.”
15 Ɛhɩ, Samali balasua'n manlɩn yɩ́ nʋan sʋ a, yɩ́ nwan: “Yɛmɩnlɩn, sɛ yɩ́ sɔ a, anɩn man mɩ́n bie n nʋ́n nán nzuhoe a ngun mɩ́n kʋ́n. Yɩ́ dɩɛ anɩn cɩan fʋfɔlɛ mɩn mma nza man nzue ɛwa kʋ́n.”
16 Zozi nwan: “Balasua, kɔ fɛlɛ wɔ́ hun, ɛ nʋn yɩ́ bɛ bála ɛwa.”
17 Zozi hanlɩn sɔ a, balasua'n nwan: “N nja man bian.”
Ɛhɩ a, Zozi nwan: “Sɛ ɛ se kɛ ɛ ja man bian an, ɔ tɩ fɔ́ʋ́n.
18 Afɩ mɩ́n sɩ kɛ a ja mmelenzua ngʋkʋn nnun a yila, yɛ̂ nunhan'n kʋsʋ mɔ ɛ nʋn yɩ́ bɛ wɔ ɛbɛlɛ'n, ɔ jalɩ man wɔ́. Sakpa, a han ananhɔlɛ.”
19 Mɔ Zozi hanlɩn ɛhɩ'n, balasua'n nwan: “Yɛmɩnlɩn, m'an nwun kɛ ɛ tɩ Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ sakpa.
20 Yɛ́ nan-mɔ sʋlɩ Nyanmɩan bʋka ɛhɩ asʋ, kʋsʋ ɛmɔ Zufʋ'n-mɔ dɩɛ, ɛmɔ nwan lɩka m'ɔ fata kɛ bɛ sʋ Nyanmɩan'n y'ɔ le Zoluzalɛmʋn.”
21 Zozi nwan: “Balasua, de di kɛ ɔ 'ba ju mɛlɛ bie, ɛmɔ ngɔ sʋ man Sɩɛ'n bʋka ɛhɩ asʋ kʋ́n, ɔ nʋn Zoluzalɛmʋn kʋsʋ kʋ́n.
22 Ɛmɔ Samali amma, ɛmɔ lɛ sʋ Nyanmɩan, kʋsʋ ɛmɔ nzɩ man yɩ́. Nan yɛ́ Zufʋ'n-mɔ, yɛ́ dɩɛ, yɛ sɩ yɩ́. Ɔ sanlɩn kɛ Nyanmɩan nanndɩ Zufʋ'n-mɔ asʋ yɛ̂ ɔ de eyuadɩ nɩn ati ngʋan ɔ.
23 Nwun yɩ́ kɛ mɛlɛ bie lɛ ba, mɛlɛ sɔ nɩn a ju a yue bɔbɔ, mɔ bɛ́ mɔ bɛ sʋ Sɩɛ'n kpa'n, bɛ 'sʋ yɩ́ wawɛ nun nʋn ananhɔlɛ nun. Ɔ sanlɩn kɛ sɔ menian'n-mɔ yɛ̂ Sɩɛ'n lɛ kpʋnndɛ ɔ.
24 Nyanmɩan Kpili tɩ wawɛ. Yɩ́ ti, bɛ́ mɔ bɛ sʋ yɩ́'n, ɔ fata kɛ bɛ sʋ yɩ́ wawɛ nun nʋn ananhɔlɛ nun.”
25 Zozi hanlɩn ɛhɩ a, balasua'n nwan: “Mɩ́n dɩɛ, mɩn sɩ kɛ *Mesi'n, (defʋɛ'n mɔ *gɛlɛkɩ anɩɛ nɩn anun bɛ fɛlɛ yɩ́ *Kilisi'n), ɔ 'ba a. Nan sɛ ɔ ba a, ɔ 'ba hehele yɛ́ ninnge'n kʋalaatin.”
26 Zozi nwan: “Kilisi'n y'ɔ le mɩ́n, mɩ́n mɔ mɩɩn kan ɛjɔlɛ'n mɩn kele wɔ́ ɛwa'n.”
27 Kɛ Zozi anʋan 'tɔ ala, yɩ́ menian'n-mɔ kɔ ju ɛbɛlɛ. Mɔ bɛ nwunlin kɛ ɔ nʋn balasua'n lɛ jʋjɔ'n, ɔ kɔ sin bɛ́ nwʋn kpa. Kʋsʋ bɛ́ bie fɩ́ɩ́ a ngʋala man yɩ́ bisa kɛ: “Ɛ 'se bala'n sɛ?” Anaan: “Nzu ɛjɔlɛ dɩɛ yɛ̂ ɛ lɛ kan kele yɩ́ ɔ?”
28 Ɛhɩ a, balasua'n kɔ yaci yɩ́ bua nɩn ɛbɛlɛ ɔ kɔ hɔ kulo. Ɔ kɔ hɔ kɔ bɔ kulo mma'n-mɔ amannɩɛ.
29 Yɩ́ nwan: “Ebia-mɔ, ɛmɔ bála a nɩan, bian kʋn jin yɛ́ nan Zʋakɔbʋ sikala nɩn asʋ ɛlɔ. Ɔ'a han mɩ́n ninnge'n mɔ mɩn yɔ'n kʋalaa anwʋn ɛjɔlɛ ɔ'a hele mɩ́n. Asʋ bian sɔ'n, nán Kilisi nɩn ɔ?”
30 Ɛhɩ a, bɛ́ mɔ bɛ tɩlɩ ɛjɔlɛ sɔ'n kʋalaa, bɛ fi kulo ɛbɛlɛ bɛ kɔ kpʋ Zozi.
31 Ɔ 'ba yɔ sɔ'n kʋsʋ, mɔ bala'n hɔlɩ kulo ɔ 'kɔ a bɔ kpayɛ'n, Zozi menian'n-mɔ fɛlɛlɩ yɩ́ a, bɛ́ nwan: “*Labi, di like!”
32 Zozi nwan: “N ne mɩ́n alɩɛ kʋn mɔ mɩn di ɔ, alɩɛ sɔ'n, ɛmɔ nzɩ man yɩ́.”
33 Yɩ́ menian'n-mɔ tɩlɩ yɩ́ sɔ a, bɛ kɔ bisa bisa bɛ́ nwʋn kɛ: “Asʋ sʋanlan bie a bɛlɛ yɩ́ like a li ɔ?”
34 Ɛhɩ a, Zozi nwan: “Mɩ́n alɩɛ'n mɔ mɩn di'n y'ɔ le junman'n mɔ mɩ́n Sɩ sʋanlɩn mɩ́n kɛ m mála n ní'n. Ɔ tɩ kpa kɛ mɩn yɔ yɩ́ ehulo like, yɩ́ ti, junman'n m'ɔ falɩ manlɩn mɩ́n'n, ɔ fata kɛ mɩn di yɩ́ kʋalaa maan ɔ yue.
35 Ɛmɔ dɩɛ, ɛmɔ nwan bɛ gua bɛ́ ninnge nɩn an, ɔ di sala nnan nán b'a tɩ. Ɔ tɩ man sɔ? Nan mɩ́n dɩɛ, mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ ɛmɔ tʋ́ bɛ́ nyɩn bɛ nɩ́an ebo ɛhɩ-mɔ, sʋ ninnge'n-mɔ kʋalaa a tin, bɛ́ ɛtɩɛ a ju.
36 Sʋanlan'n m'ɔ lɛ tɩ ebo'n, b'a bɔ yɩ́ bʋ bɛ lɛ tua yɩ́ kalɛ dada angʋnmɩn. Ebo nɩn asʋ ninnge'n mɔ bɛ lɛ hohuan yɩ́ nʋan nán ɔ'a nzɛcɩ man'n, ɔ tɩ kɛ menian mɔ bɛ lɛ fɛlɛ bɛ́ maan bɛ nyan nyanmɩansʋ ngʋan m'ɔ le man ayuelɩɛ'n. Ɔ man sʋanlan'n m'ɔ yɔlɩ ebo'n, ɔ nʋn sʋanlan'n m'ɔ lɛ tɩ'n, bɛ́ munnyuan bɛ di fɛ kʋn.
37 Bɛ kan kɛ: ‘Sʋanlan kʋn yɔ ebo nán sʋanlan fʋfɔlɛ a tɩ.’ Ɛjɔlɛ sɔ'n, ɔ tɩ ananhɔlɛ.
38 Nan mɩ́n dɩɛ, mɩɩn kan mɩn kele ɛmɔ kɛ, nán ɛmɔ yɛ̂ b'a li ebo nɩn asʋ junman ɔ, menian nvʋfɔlɛ yɛ̂ b'a li sʋ junman ɔ. Nan m'an sʋan ɛmɔ kɛ ɛmɔ hɔ́ fá sʋ alɩɛ.”
39 Ɔ nʋn Zozi anʋan mɔ ɔ 'tɔ ala, Samali menian'n-mɔ kɔ fite fite ɛbɛlɛ. Kɛmɔ balasua'n hanlɩn kɛ Zozi a han yɩ́ ninnge'n m'ɔ yɔ'n kʋalaa anwʋn ɛjɔlɛ ɔ a hele yɩ́'n, ɔ man Samali kulo nɩn asʋ menian dɔʋn lelɩ Zozi lili.
40 Ɛhɩ ati, mɔ Samali menian'n-mɔ walɩ Zozi anwʋn ɛbɛlɛ'n, bɛ bʋtʋlɩ yɩ́ kɛ ɔ tánlan bɛ́ nwʋn ɛbɛlɛ kaan. Mɔ bɛ hanlɩn sɔ'n, Zozi nʋn bɛ́ ngɔ su yɩ́ nwʋn akpʋlʋwa, ɔ kɔ li ɛlɛ nnyuan bɛ́ nwʋn ɛbɛlɛ.
41 Ɔ fi ɛjɔlɛ'n mɔ yɩ́ muonun ɔ lɛ kan nɩn ati, ɔ man mmiekun-mɔ dɔʋn kɔ le yɩ́ kɔ li.
42 Mɔ bɛ tɩlɩ ɛjɔlɛ'n mɔ Zozi lɛ kan'n, bɛ kpɛlɩ bɛ́ nyɩn balasua nɩn anwʋn ɛlɔ a, bɛ́ nwan: “Sian dɩɛ, nán wɔ́ ɛjɔlɛ'n mɔ ɛ hanlɩn nɩn ati y'ɔ man y'a le y'a li ɔ, nan yɛ́ muonun y'a tɩ yɩ́ nʋan nun ɛjɔlɛ. Y'a nwun yɩ́ ananhɔlɛ kɛ ɔ tɩ mân'n Ngʋandefʋɛ sakpa.”
Zozi 'ba man abɩlɩba kpili kʋn awa nɩn anwʋn sa
43 Ɛhɩ, Zozi kɔ li cɩan nnyuan Sisaa ɛbɛlɛ, ɔ kɔ tu yɩ́ bʋ kɔ hɔ Galile mân nun.
44 Zozi muonun fa kan kɛ, “Nyanmɩan *kpɔmanfʋɛ biala le man anyɩnnzɔ yɩ́ muonun yɩ́ kulo.”
45 Nan kʋsʋ, sian'n m'ɔ hɔlɩ juli Galile'n, ɛlɔ menian'n-mɔ sɔlɩ yɩ́ nun kanlanman. Ɔ sanlɩn kɛ mɔ bɛ 'di Zufʋ'n-mɔ fɛtɩ'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ *Pakɩ'n wɔ Zoluzalɛmʋn'n, bɛ́ mɔ bɛ hɔlɩ ɛlɔ'n, bɛ nwunlin ninnge'n kʋalaa mɔ Zozi yɔlɩ yɩ́ fɛtɩ nɩn anun'n.
46 Mɔ Zozi juli Galile mân nɩn anun'n, ɔ hɔlɩ Kana kulo nɩn asʋ ɛlɔ biekun, lɩka m'ɔ falɩ nzue kacili nzan'n. Ɔ 'ba yɔ sɔ'n, anɩn bian kʋn wɔ Kapɛɛnawɔmʋn kulo nɩn asʋ. Bian sɔ'n tɩ Galile mân nɩn asʋ belemgbin nɩn abɩlɩba kpili kʋn. Yɩ́ wa belenzua kʋn a fʋkɛ.
47 Mɔ abɩlɩba sɔ'n tɩlɩ kɛ Zozi fi Zude ɔ'a a Galile'n, ɔ kɔ a kɔ tʋ Zozi Kana ɛbɛlɛ. Ɔ kɔ sɛlɛ yɩ́ kɛ yɩ́ wa'n ka kaan wu, yɩ́ ti ɔ bála nán ɔ mán yɩ́ nwʋn sá.
48 M'ɔ hanlɩn sɔ'n, Zozi nwan: “Ɛmɔ dɩɛ b'a nnwun man asinbɛnwʋn ninnge ɔ nʋn nzɔlɛ angʋnmɩn an, ɛmɔ nne nni man.”
49 Bian'n nwan: “Yɛ́ Mɩn ajo! Man yɛ hɔ́, sɛ a mma man an, mɩ́n wa'n 'ba wu.”
50 Ɛhɩ a, Zozi nwan: “Kɔ awulo! Nán wɔ́ wa nɩn anwʋn a sa.” Bian'n kɔ le Zozi anʋan ɛjɔlɛ sɔ'n m'ɔ hanlɩn'n kɔ li. Ɔ kɔ sa kɔ hɔ awulo.
51 Mɔ ɔ 'kɔ'n, ɔ nʋn yɩ́ ngʋa'n-mɔ kɔ yia. Bɛ́ nwan: “Yɛ́ mɩn, wɔ́ wa nɩn anwʋn a sa!”
52 Ɛjɔlɛ'n kɔ sin bian nɩn anwʋn, yɩ́ nwan: “E! Anɩn dɔɛ benin asʋ yɛ̂ yɩ́ nwʋn salɩ ɔ?”
Ngʋa'n-mɔ nwan: “Anʋ́nman eyua kɔ yɔ dɔɛ kʋn yɛ̂ ebunnun'n fi yɩ́ nwʋn tuli ɔ.”
53 Ɛhɩ, bian'n nwunlin kɛ dɔɛ'n mɔ Zozi hanlɩn kɛ: “Kɔ awulo nán wɔ́ wa nɩn anwʋn a sa.” Dɔɛ sɔ nɩn asʋ yɛ̂ yɩ́ wa nɩn anwʋn salɩ ɔ. Ɔ fi mɛlɛ sɔ'n, ɔ nʋn yɩ́ awulo amma'n-mɔ kʋalaa bɛ kɔ le Zozi bɛ kɔ li.
54 Kɛ Zozi fi Zude mân nun ɔ salɩ walɩ Galile mân nun'n, yɩ́ kpɛ̂ nnyuan asʋ m'ɔ yɔ asinbɛnwʋn like m'ɔ tɩ nzɔlɛ nɩn anɩn.