2
Zozi awɔlɛ'n
(Matie 1.18-25)
1 Mɛlɛ sɔ nɩn anun, belemgbin kpain'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ *Sezaa Ogusɩtɩ'n kɔ man atɩn kɛ bɛ há bɛ́ kʋalaa mɔ bɛ wɔ *Lɔmʋn ɛhɩnlɩn mân nɩn anun'n.
2 Mɔ alimʋa menian ɛha sɔ'n 'ju sʋ'n, anɩn Kiliniusɩ tɩ kʋnmanna wɔ Sili mân nɩn anun.
3 Ɔ sɛ kɛ anɩn sʋanlan kʋn biala kɔ yɩ́ kulo maan bɛ kɛlɛ yɩ́ dunman.
4 Zozɛfʋ kʋsʋ fi Nazalɛtɩ, Galile mân nɩn anun, ɔ kɔ hɔ Zude mân nɩn anun kulo'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ Betelehɛmʋn nɩn asʋ, lɩka mɔ bɛ wʋlɩ belemgbin Davidi'n. Ɔ sanlɩn kɛ Zozɛfʋ muonun tɩ Davidi afilie nɩn anun sʋanlan.
5 Ɔ nʋn yɩ́ yɩ Mali bɛ 'kɔ a man bɛ kɛlɛ bɛ́ dunman.
6 Mɛlɛ sɔ nɩn anun, anɩn Mali lɛ nwʋnnzɛ.
7 Nan mɔ bɛ juli Betelehɛmʋn'n, nán yɩ́ kʋ a han yɩ́, ɔ'a wʋ. Ɔ 'wʋ yɩ́ bamuan baa nɩn an, ɔ kɔ wʋ belenzua kʋn. Ɔ kɔ fa ɛtanlan kɔ fʋfɔ yɩ́ nwʋn, ɔ kɔ la yɩ́ abalanda nɩn anun lɩka kʋn. Ɔ sanlɩn kɛ sua sɔ'n tɩ dabɛlɛ kʋn nʋn abalanda. Dabɛlɛ nɩn anun an, b'a sike sʋanlan. Abalanda nɩn an, b'a hye nun nnyuan. Ɔ le menian'n-mɔ lɩka yɛ̂ naan'n-mɔ kʋsʋ dɩɛ. Lɩka'n mɔ naan'n-mɔ didi'n, ɛbɛlɛ yɛ̂ b'a sesie adɔman'n dabɛlɛ nɩn ɔ.
Nyanmɩansʋ bɔfʋɛ kʋn 'ba fite mmʋa ɛnɩanfʋɛ'n-mɔ
8 Kɔngɔɛ sɔ kʋnmgba'n, anɩn mmʋa ɛnɩanfʋɛ mmie-mɔ wɔ Betelehɛmʋn anwʋn ɛbɛlɛ ebo kʋn asʋ. Menian sɔ'n-mɔ da ɛlɔ, bɛ sisa bɛ́ mmʋa'n-mɔ.
9 Ɛbɛlɛ ala, nyanmɩansʋ bɔfʋɛ kʋn kɔ fite bɛ́, yɛ́ Mɩn anunminnyanmʋn'n kɔ ta kɔ si kɔ yia bɛ́. Esulo kpili kpa kɔ han bɛ́.
10 Bɔfʋɛ'n nwan: “Nán bɛ sulo! Ɔ sanlɩn kɛ, mɩn 'ba han ɛjɔlɛ kpa kʋn mɩn kele ɛmɔ. Ɛjɔlɛ kpa sɔ'n 'ba man mân'n kʋalaa di fɛ kpa.
11 Ɛnɛ kɔngɔɛ, b'a wʋ Ngʋandefʋɛ'n wɔ Davidi kulo nɩn asʋ b'a man ɛmɔ. Ngʋandefʋɛ sɔ'n, y'ɔ le *Kilisi'n m'ɔ tɩ yɛ́ Mɩn'n.
12 Nzɔlɛ'n mɔ ɛmɔ 'fa bɛ nwun yɩ́'n, y'ɔ le ɛhɩ: Baa sɔ'n, b'a fa ɛtanlan b'a fʋfɔ yɩ́ nwʋn b'a tʋ yɩ́ abalanda nɩn anun lɩka mɔ naan'n-mɔ didi'n.”
13 Kɛ ɔ 'kan sɔ nɩn ala, nyanmɩansʋ mmɔfʋɛ mmiekun-mɔ dɔʋn kpa kɔ a kɔ bʋka yɩ́ sʋ, bɛ́ kʋalaa, bɛ lɛ yɩ Nyanmɩan ayɛ.
14 Bɛ́ nwan:
“Anunminnyanmʋn hán Nyanmɩan m'ɔ wɔ anwunno anwunno ɛlɔ'n.
Ɔ kulo asɩɛ nɩn asʋ ɛwa menian'n-mɔ.
Ɔ'a man bɛ́ lʋa a cɩcɩ bɛ́ nwʋn.”
Mmʋa ɛnɩanfʋɛ'n-mɔ 'ba hɔ Betelehɛmʋn
15 Mɔ nyanmɩansʋ mmɔfʋɛ'n-mɔ hanlɩn ɛjɔlɛ sɔ'n yuelɩ mɔ bɛ salɩ fʋlɩ nyanmɩansʋ'n, mmʋa ɛnɩanfʋɛ'n-mɔ kɔ han kɔ hele bɛ́ nwʋn kɛ: “Bɛ mán yɛ hɔ́ Betelehɛmʋn, nán yɛ hɔ́ nɩ́an like'n mɔ yɛ́ Mɩn a han yɩ́ nwʋn ɛjɔlɛ a hele yɛ́'n yɛ́ nyɩnsʋ.”
16 Ɛbɛlɛ ala, bɛ kɔ han bɛ kɔ gua sʋ, bɛ́ nʋan y'ɔ le Betelehɛmʋn. Sakpa kʋsʋ, bɛ kɔ hɔ kɔ tʋ Mali nʋn Zozɛfʋ nʋn baa adɔman'n. Adɔman'n la abalanda nɩn anun ɛbɛlɛ, lɩka mɔ naan'n-mɔ didi'n.
17 Mɔ mmʋa ɛnɩanfʋɛ'n-mɔ juli ɛlɔ, mɔ bɛ nwunlin baa'n yuelɩ'n, bɛ kɔ han ɛjɔlɛ'n mɔ bɔfʋɛ'n walɩ hanlɩn yɩ́ batʋnman nɩn anwʋn'n kʋalaa kɔ hele bɛ́.
18 Ɛjɔlɛ sɔ'n mɔ bɛ hanlɩn'n kɔ sin menian'n-mɔ mɔ bɛ wɔ ɛbɛlɛ'n kʋalaa anwʋn.
19 Yɩ́ kʋalaa mɔ bɛ hanlɩn'n, Mali falɩ sielɩ yɩ́ ti anun, tɛmʋn biala ɔ jʋnlɩn yɩ́ nwʋn.
20 Mɔ mmʋa ɛnɩanfʋɛ'n-mɔ hanlɩn ɛjɔlɛ sɔ'n yuelɩ'n, bɛ kɔ sa bɛ kɔ hɔ. Bɛ 'kɔ a, anɩn bɛ lɛ kannvʋ Nyanmɩan bɛ yɩ yɩ́ ayɛ wɔ ɛjɔlɛ'n mɔ b'a tɩ mɔ b'a nwun yɩ́ nɩn anwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ yɩ́ kʋalaa yɔlɩ kɛ bɔfʋɛ'n kpɩnlɩn hanlɩn helelɩ bɛ́'n.
Zozi dunman ɛtʋan'n
21 Ɔ wɔ ɛbɛlɛ dede mɔ adɔman'n nyanlɩn mɔlɛ kʋn'n, anɩn ɔ di kɛ bɛ kpɛ yɩ́ mmian nun. Bɛ kɔ kpɛ yɩ́ mmian nun'n bɛ kɔ tʋn yɩ́ Zozi. Dunman sɔ'n, bɔfʋɛ'n lili mʋa bɔlɩ helelɩ Mali kʋalaaka nán ɔ'a nwʋnnzɛ.
Bɛ 'ba fa Zozi bɛ kele yɛ́ Mɩn
22 Ɛhɩ anzin, mɔ Mali efian etue tɛmʋn'n juli'n, kɛ Moyizɩ mala'n kpɩn kele'n, Zozɛfʋ nʋn Mali bɛ kɔ fa baa'n kɔ hɔ Zoluzalɛmʋn. Bɛ 'kɔ a fa yɩ́ bɛ kele yɛ́ Mɩn.
23 Ɔ sanlɩn kɛ b'a hɛlɛ wɔ yɛ́ Mɩn mala nɩn anun kɛ: Bamuan baa belenzua biala mɔ bɛ kɔ wʋ yɩ́'n, bɛ fá yɩ́ bɛ wúla Nyanmɩan asa nun.
24 Bɛ kɔ yɩ Mali ati tɛɛ'n mɔ yɛ́ Mɩn mala'n kele'n kʋsʋ. Tɛɛ sɔ'n, bɛ 'yɩ a, bɛ le abubule nnyuan anaan mɔlɔnʋnman nnyuan.
Simeʋn nʋn Hanna
25 Ɔ 'ba yɔ sɔ'n, anɩn bian kʋn wɔ Zoluzalɛmʋn kulo nɩn asʋ ɛbɛlɛ. Bian sɔ'n, bɛ fɛlɛ yɩ́ Simeʋn. Ɔ tɩ sʋanlan kpa ɛsɛ ɔ man Nyanmɩan anyɩnnzɔ kpa. Ɔ tɩ ɔ lɛ nwʋnndɛ sʋanlan'n mɔ ɔ 'ba ɔ de Izalayɛ ati'n. Nyanmɩan Wawɛ Nwannzan-nwannzan'n wɔ yɩ́ nun.
26 Wawɛ'n kɔ han kɔ hele yɩ́ kɛ ɔ 'nwun yɛ́ Mɩn Kilisi'n kʋalaaka nán ɔ'a wu.
27 Cɩan mɔ Zozɛfʋ nʋn Mali bɛ 'fa baa'n bɛ kele yɛ́ Mɩn kɛ mala'n kele'n, Nyanmɩan Wawɛ'n kɔ hyʋɩn Simeʋn ɔ nʋn yɩ́ kɔ a Nyanmɩan awulo nɩn anun ɛbɛlɛ.
28 Ɔ kɔ a kɔ tʋ bɛ́, ɔ kɔ le baa'n kɔ tʋ yɩ́ sa sʋ, ɔ kɔ la Nyanmɩan asɩ. Yɩ́ nwan:
29 “Sian'n, yɛ́ Mɩn, wɔ́ anɔhʋba nɩn a kpɩn sʋ.
Yɩ́ ti, yaci wɔ́ akʋa'n maan ɔ wú ahʋnmɩnkan nun.
30 Ɔ sanlɩn kɛ m'an nwun sʋanlan'n mɔ ɔ 'de yɛ́ ti'n,
31 mɔ a hyɩhyɛ a sʋan yɩ́ mân'n kʋalaa anyunnun'n.
32 Sʋanlan sɔ'n tɩ kanlannɩɛ.
Yɩ́ yɛ̂ ɔ 'ba man mân mân'n kʋalaa nwun wɔ́ ɔ.
Ɛsɛ ɔ 'ba man Izalayɛ
m'ɔ tɩ wɔ́ mân'n nyan anunminnyanmʋn.”
33 Zozi anwʋn ɛjɔlɛ'n mɔ anɩn Simeʋn lɛ kan'n kɔ sin Zozɛfʋ nʋn Mali anwʋn.
34 Simeʋn kɔ yeyila bɛ́ sʋ. M'ɔ yeyilalɩ bɛ́ sʋ yuelɩ'n, ɔ kɔ fɛlɛ Zozi anin Mali, yɩ́ nwan: “Nɩan, baa ɛhɩ mɔ Nyanmɩan a yɩ yɩ́'n, ɔ 'ba man Izalayɛ menian dɔʋn fin asɩ, ɔ 'man dɔʋn kʋsʋ jasʋ. Ɔ tɩ nzɔlɛ, menian'n-mɔ 'ba su yɩ́ nwʋn akpʋlʋwa.
35 Ɔ 'ba man bɛ nwun menian dɔʋn ahʋnlɩn nɩn anun ɛjɔlɛ'n yuein. Nan wɔ́ dɩɛ, m mo, yalɛ 'ba han wɔ́ ɛkala'n kɛ sʋanlan mɔ b'a wɔ yɩ́ dadɩɛ ɔ.”
36 Mɛlɛ sɔ nɩn anun, anɩn Nyanmɩan kpɔmanfʋɛ balasua kʋn wɔ ɛbɛlɛ. Bɛ fɛlɛ yɩ́ Hanna. Yɩ́ sɩ y'ɔ le Fanuɛ m'ɔ fi Azɛɛ afilie nɩn anun'n. Balasua sɔ'n tɩ sʋanlan kpain kpa. Yɩ́ talua nun, ɔ jalɩ belenzua kʋn, ɔ nʋn yɩ́ bɛ lili afʋɛ nsʋ yɛ̂ belenzua sɔ'n wuli ɔ.
37 Kɛ ɔ yɔlɩ sɔ'n, Hanna a nja man bian kʋ́n. Ɔ wɔ ɛbɛlɛ dede ɔ lili afʋɛ abulaɔcʋɛ nʋn nnan. Bala sɔ'n kulo Nyanmɩan ɛjɔlɛ kpa. Tɛmʋn biala, kɔngɔɛ o, eyue o, ɔ wɔ Nyanmɩan awulo nɩn anun ɔ sʋ Nyanmɩan ɔ ci cɩan, ɛsɛ ɔ sɛlɛ Nyanmɩan.
38 Mɔ Simeʋn anʋan 'tɔ ala, Hanna kʋsʋ kɔ fite ɛbɛlɛ. Ɔ kɔ la Nyanmɩan asɩ. M'ɔ yuelɩ'n, ɔ kɔ sʋsɔ sʋ kɔ han baa nɩn anwʋn ɛjɔlɛ ɔ kɔ hele bɛ́ kʋalaa mɔ bɛ lɛ nwʋnndɛ kɛ Nyanmɩan lé Zoluzalɛmʋn amma'n-mɔ ati'n.
Zozɛfʋ nʋn Mali nʋn Zozi 'ba sa kɔ Nazalɛtɩ
39 Mɔ Zozɛfʋ nʋn Mali yuelɩ ninnge'n mɔ yɛ́ Mɩn mala'n kele'n kʋalaa yɔ'n, bɛ kɔ sa bɛ kɔ hɔ bɛ́ kulo Nazalɛtɩ. Kulo sɔ'n wɔ Galile mân nɩn anun.
40 Anɩn baa'n lɛ nyin, ɔ lɛ yɔ sʋanlan. Ɔ tɩ bɛngɛlɛfʋɛ ɛsɛ anɩn Nyanmɩan lɛ yeyila yɩ́ sʋ kɔ.
Zozi 'ba nyan afʋɛ bulu nʋn nnyuan
41 Afʋɛ daa Zozi asɩ nɩn yɩ́ nin, bɛ kɔ Zoluzalɛmʋn, bɛ kɔ li Zufʋ'n-mɔ fɛtɩ'n mɔ bɛ fɛlɛ yɩ́ *Pakɩ'n.
42 Kɛmɔ afʋɛ daa bɛ kɔ'n, mɔ Zozi lili afʋɛ bulu nʋn nnyuan'n, bɛ nʋn yɩ́ kɔ hɔ fɛtɩ sɔ nɩn elie.
43 Mɔ bɛ lili fɛtɩ'n yuelɩ'n, yɩ́ sɩ nʋn yɩ́ nin kɔ sa kɔ hɔ. Zozi kɔ ha Zoluzalɛmʋn. Yɩ́ sɩ nʋn yɩ́ nin ngɔ nwun man nun.
44 Bɛ jʋnlɩn kɛ Zozi wɔ bɛ́ mɔ bɛ nʋn bɛ́ lɛ kɔ nɩn anun bie. Bɛ kɔ nanndɩ cɩan kʋn atɩn asannan nán b'a kpʋnndɛ yɩ́ bɛ́ nwʋn amma nʋn bɛ́ manngʋn'n-mɔ afian.
45 Bɛ kpʋnndɛlɩ yɩ́ dede a, bɛ ngɔ nwun man yɩ́. Bɛ kɔ sa bɛ kɔ hɔ Zoluzalɛmʋn, bɛ 'kɔ a kpʋnndɛ yɩ́.
46 Yɩ́ cɩan nsan nɩn asʋ, bɛ 'kɔ a ju a, anɩn Zozi tɩ Nyanmɩan awulo nɩn anun *mala nɩn asʋ mgbain'n-mɔ afian, ɔ lɛ tie bɛ́ ɔ bisa bisa bɛ́ kosuan.
47 Yɩ́ ngɛlɛ'n m'ɔ fa bua bɛ́ ɛjɔlɛ'n sin menian'n-mɔ kʋalaa mɔ bɛ lɛ tie yɩ́ nɩn anwʋn.
48 Mɔ yɩ́ sɩ nʋn yɩ́ nin nwunlin kɛ ɔ tɩ bɛ́ afian'n, ɔ sinlɩn bɛ́ nwʋn kpa. Yɩ́ nin nwan: “Mɩ́n wa, nzu ati yɛ̂ a man y'a fɛ sʋa ɔ? Mɩ́n nʋn wɔ́ sɩ y'a kpʋnndɛ wɔ́ dede yɛ́ lʋa a bɔ yɛ́ nwʋn.”
49 Zozi nwan: “Ɔ yɔ sɛ mɔ ɛmɔ kpʋnndɛ mɩ́n ɔ? Ɛmɔ nzɩ man kɛ ɔ fata kɛ mɩn nɩan mɩ́n Sɩ junman nɩn asʋ wɔ yɩ́ awulo nɩn anun ɔ?”
50 Nan mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, yɩ́ sɩ nʋn yɩ́ nin, b'a ndɩ man yɩ́ bʋ.
51 Ɛhɩ anzin, Zozi nʋn bɛ́, bɛ kɔ sa kɔ hɔ Nazalɛtɩ. Ɔ man bɛ́ anyɩnnzɔ. Mɛlɛ biala, yɩ́ nin kacɩ ɛjɔlɛ sɔ'n-mɔ kʋalaatin.
52 Anɩn Zozi lɛ nyin, ɔ lɛ nwun ngɛlɛ, ɛsɛ ɔ lɛ nyan ehulo wɔ Nyanmɩan nʋn menian'n-mɔ anyunnun.