8
Mmalasua'n-mɔ mɔ bɛ si Zozi sʋ'n
1 Ɛhɩ anzin, Zozi nʋn yɩ́ menian bulu nʋn nnyuan'n, bɛ kɔ hɔ kulo kulo'n-mɔ asʋ. Bɛ kɔ hɔ kɔ han Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n. Bɛ kɔ bɔ Nyanmɩan Belemgbin Mân nɩn anwʋn Ɛjɔlɛkpa'n bɛ kɔ hele menian'n-mɔ.
2 Zozi 'kɔ a, anɩn mmalasua mmie-mɔ m'ɔ tuli bɛ́ nun wawɛ ɛtɛ'n-mɔ ɔ man bɛ nwʋn salɩ'n si yɩ́ sʋ. Mmalasua sɔ'n-mɔ y'ɔ le: Mali m'ɔ fi Magɩdala mɔ Zozi tulɩ wawɛ ɛtɛ nsʋ yɩ́ nun'n.
3 Kuza m'ɔ nɩan belemgbin *Elɔdɩ Antɩpasɩ ninnge nɩn asʋ'n, yɩ́ yɩ Zʋanɩn. Suzanɩn nʋn mmalasua mmiekun-mɔ dɔʋn kpa. Bɛ fa bɛ́ anwʋndɩɛ'n bɛ bʋa Zozi nʋn yɩ́ menian'n-mɔ.
Sʋanlan'n m'ɔ gua bele nɩn anwʋn anyɩnndala'n
(Matie 13.1-9, Maakɩ 4.1-9)
4 Menian'n-mɔ fi kulo kulo'n-mɔ asʋ bɛ kɔ a Zozi anwʋn ɛbɛlɛ. Nan mɔ menian dɔʋn yialɩ yɩ́ nwʋn'n, ɔ kɔ bu anyɩnndala ɛhɩ ɔ kɔ hele bɛ́. Yɩ́ nwan:
5 “Anɩn sʋanlan kʋn wɔ ɛbɛlɛ. Cɩan kʋn, ɔ kɔ hɔ *bele egua yɩ́ ebo nɩn asʋ. Bele mma'n bie kɔ gua atɩn nɩn anʋan. Menian'n-mɔ 'sɩn an, bɛ tetia sʋ. Nnʋnman'n-mɔ kɔ suso kɔ li.
6 Bie kʋsʋ kɔ gua ɛbʋta nɩn asʋ. Kɛmɔ ngɛtɩɛ kpa nnʋn man ɛbɛlɛ'n, bele'n fifili a, ɔ kɔ yala.
7 Bie kʋsʋ kɔ gua eminlan mmowe'n-mɔ anun, bɛ nʋn bɛ́ bɛ kɔ fifi nun kʋn. Eminlan mmowe'n-mɔ kɔ fʋ sʋ. Ɔ'a man ɔ'a nyɔ man kpa.
8 Bie kʋsʋ kɔ gua asɩɛ kpa nɩn asʋ. Ɔ kɔ fifi ɔ kɔ su mma dɔʋn kpa. Bele baka kʋn biala kɔ su mma ɛya kʋn.”
Ɛsɛ Zozi kɔ han kɔ tʋ sʋ kɛ: “Sʋanlan m'ɔ sɩ fasie'n, ɔ fá síe!”
Zozi anyɩnndala'n m'ɔ bu'n
(Matie 13.10-17, Maakɩ 4.10-12)
9 Yɩ́ menian'n-mɔ kɔ bisa yɩ́ anyɩnndala sɔ nɩn abʋ.
10 Zozi kɔ bua bɛ́ kɛ: “Ɛmɔ dɩɛ, nvɩalɩɛ nun ɛjɔlɛ'n m'ɔ tʋ de Nyanmɩan Belemgbin Mân'n, Nyanmɩan a yɩ a hele ɛmɔ. Nan menian bʋ nga'n-mɔ dɩɛ, bɛ bu yɩ́ anyɩnndala nun bɛ kele bɛ́. Ɔ man bɛ nɩan yɩ́ bɛ́ nyɩnsʋ bɔbɔ a, bɛ nnwun man yɩ́. Bɛ tie bɔbɔ a, bɛ ndɩ man yɩ́ bʋ.
Zozi 'ba tu anyɩnndala nɩn abʋ
(Matie 13.18-23, Maakɩ 4.13-20)
11 “Anyɩnndala ɛhɩ, yɩ́ bʋ y'ɔ le kɛ: *Bele mma'n y'ɔ le Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n.
12 Menian'n mmie-mɔ tɩ kɛ atɩn nɩn anʋan'n mɔ bele mma'n gualɩ'n. Bɛ tie Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n, nan kʋsʋ Abɔnsanmʋn ba ɔ yɩ ɛjɔlɛ'n mɔ b'a tɩ'n fi bɛ́ ahʋnlɩn nɩn anun. Ɔ man bɛ nnyan man dedi nán b'a nyan ngʋan.
13 Mmie-mɔ kʋsʋ tɩ kɛ ɛbʋta'n mɔ bele'n gualɩ sʋ'n. Bɛ tɩ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ nɩn an, bɛ di yɩ́ nwʋn fɛ. Nan kʋsʋ bɛ mman man ɛjɔlɛ'n nzɔ man ndɩan. Bɛ de bɛ di mɛlɛ kaan sʋa yɛ̂ sɛ emian bie tʋ bɛ́ a, anɩn b'a yaci bɛ́ dedi'n b'a tʋ.
14 Bele'n m'ɔ gualɩ eminlan mmowe nɩn anun'n, y'ɔ le menian mɔ bɛ tie Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n, nan kʋsʋ ɔ 'kɔ yɩ́ nyunnun an, bɛ man nzusue, anwʋndɩɛ nʋn mân elie fʋ Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n mɔ b'a tɩ nɩn asʋ. Bɛ nzu man mma dede ɔ mmʋlʋ man.
15 Bele mma'n m'ɔ gualɩ asɩɛ kpa nɩn asʋ'n, y'ɔ le menian mɔ bɛ tie Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n, bɛ fa bɛ sie bɛ́ ahʋnlɩn nɩn anun kpa, bɛ di ɛjɔlɛ nɩn asʋ, bɛ su mma.
Kanlannɩɛ nɩn anwʋn anyɩnndala'n
(Maakɩ 4.21-25)
16 “Sʋanlan fɩ́ɩ́ nzɔ man kanlannɩɛ, ɔ nva ɔ nwula man bokiti, anaan mgba abʋ. Nan ɔ sie yɩ́ kanlannɩɛ'n baka nɩn asʋ, ɔ man bɛ́ mɔ bɛ 'wʋlʋ sua nɩn anun'n, bɛ nwun asɩ.
17 Like biala m'ɔ fɩa'n, ɔ 'tu fite. Nvɩalɩɛ nun ɛjɔlɛ biala 'fite jawe nun.
18 Ɛmɔ yɔ́ anzʋɛ, nán bɛ tíe yɩ́ kpa! Ɔ sanlɩn kɛ m'ɔ le kaan'n, bɛ 'ba man yɩ́ biekun. Nan m'ɔ le man fɩ́ɩ́'n, kaan'n m'ɔ susu kɛ ɔ kɔ nyan yɩ́'n, bɛ 'tʋa yɩ́ bɛ de.”
Zozi anianman'n-mɔ nʋn yɩ́ nin
(Matie 12.46-50, Maakɩ 3.31-35)
19 Zozi anin'n nʋn yɩ́ nianman'n-mɔ, bɛ kɔ a bɛ kɔ tʋ yɩ́. Nan kʋsʋ meninsʋnman'n mɔ b'a yia yɩ́ nwʋn nɩn ati, ɔ man b'a ngʋala man yɩ́ nwʋn ɛlɔ ju.
20 Bɛ kɔ bɔ Zozi amannɩɛ kɛ: “Wɔ́ nin nʋn wɔ́ nianman'n-mɔ jijin ahanmɩan ɛlɔ, bɛ kulo kɛ bɛ nwun wɔ́ nwʋn.”
21 Mɔ bɛ hanlɩn sɔ'n, nán Zozi a se bɛ́ mɔ bɛ wɔ ɛbɛlɛ'n kɛ: “Mɩ́n nin nʋn mɩ́n nianman'n-mɔ y'ɔ le menian mɔ bɛ tie Nyanmɩan Anʋan Ɛjɔlɛ'n, mɔ bɛ nanndɩ sʋ'n.”
Zozi 'ba gua anwʋnman kpili kʋn asɩ
(Matie 8.23-27, Maakɩ 4.35-41)
22 Ɛlɛhʋn kʋn Zozi nʋn yɩ́ menian'n-mɔ kɔ fʋ ɛlɛɛ kʋn anun. Ɔ kɔ han kɔ hele bɛ́ kɛ: “Bɛ mán yɛ kpɛ́ asue'n yɛ hɔ́ yɩ́ nzin ɛlɔ ebue kʋn.” Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, yɛ̂ bɛ hɔlɩ ɔ.
23 Nan mɔ bɛ 'kpɛ asue'n, anɩn Zozi la ɛlɛɛ nɩn anun ɔ lɛ dafɩ. Kʋnmgba ala, anwʋnman kpili kʋn kɔ tu asubula nɩn anyɩnsʋ. Asutue'n kɔ bɔ nzue kɔ gua ɛlɛɛ nɩn anun.
24 Ɛhɩ, yɩ́ menian'n-mɔ kɔ kpunnge yɩ́ bɛ kɔ tinnge yɩ́. Bɛ́ nwan: “Kpain, kpain, yɛ lɛ wu o!”
Zozi kɔ tinnge ɔ kɔ jʋjɔ aminle sʋ kɔ hele anwʋnman'n nʋn asutue'n. Anwʋnman'n kɔ jinlan, asutue'n kɔ gua asɩ. Ɛbɛlɛ kɔ yɔ diin.
25 M'ɔ yɔlɩ sɔ'n, Zozi kɔ bisa yɩ́ menian'n-mɔ kɛ: “Ɛmɔ dedi'n wɔ nin?” Ɛjɔlɛ'n kɔ sin bɛ́ nwʋn, esulo kɔ han bɛ́. Bɛ kɔ bisa bisa bɛ́ nwʋn kɛ: “Nwan sʋanlan dɩɛ y'ɔ le ɛhɩ? M'ɔ jʋjɔ kele anwʋnman nʋn asutue dede bɛ man yɩ́ anyɩnnzɔ!”
Zozi 'ba tu wawɛ ɛtɛ dɔʋn fi sʋanlan kʋn anun
(Matie 8.28-34, Maakɩ 5.1-20)
26 Zozi nʋn yɩ́ menian'n-mɔ, bɛ kɔ kpɛ Galile asue'n. Bɛ kɔ hɔ kɔ ju yɩ́ nzin ɛlɔ ebue kʋn, Zelazɩ'n-mɔ mân nɩn anun. Mân sɔ'n nʋn Galile mân'n, bɛ́ nyɩn'n wɔ sʋ.
27 Mɔ Zozi 'ju asɩ nɩn ala, kulo nɩn asʋ sʋanlan kʋn kɔ a yɩ́ nwʋn ɛbɛlɛ. Sʋanlan sɔ'n, wawɛ ɛtɛ wɔ yɩ́ nun. Yɩ́ nwʋn gua sʋ, nán ɛnɛ bie ɔ. Ɔ nna man sua ɛlɔ. Ɔ la asielɩɛ'n-mɔ asʋ.
28 M'ɔ nwunlin Zozi'n, ɔ kɔ tɩan. Ɔ kɔ hɔ kɔ tu kɔ tɔ yɩ́ ja nun. Ɔ kɔ tɩan sɛlɛ kpa, Yɩ́ nwan: “Zozi, Anwunno Nyanmɩan Kpili Awa, ɛ se mɩ́n sɛ? Mɩn 'sɛlɛ wɔ́, n'ɛ se mɩ́n sa fɩ́ɩ́.”
29 M'ɔ man ɔ lɛ kan sɔ'n, y'ɔ le kɛ Zozi lɛ man wawɛ ɛtɛ'n m'ɔ wɔ yɩ́ nun'n tu. Wawɛ ɛtɛ'n tɔ yɩ́ sʋ mɛlɛ'n bie anun. Bɛ fa ngɔnzɔngɔnzɔ bɛ cɩ yɩ́ sa nʋn yɩ́ ja a, ɔ bubu nun. Wawɛ ɛtɛ'n cʋɩn yɩ́ kɔ ɛwâ nɩn anun.
30 Zozi kɔ bisa yɩ́ kɛ: “Ɛ li sɛ?”
Yɩ́ nwan: “Bɛ fɛlɛ mɩ́n nwala nwala.” Afɩ wawɛ ɛtɛ dɔʋn kpa wɔ yɩ́ nun, yɩ́ ti yɛ̂ ɔ man ɔ lɛ kan sɔ ɔ.
31 Wawɛ ɛtɛ sɔ'n-mɔ kɔ sɛlɛ Zozi kɛ n'ɔ man bɛ kɔ gua kunman kpʋnlʋn-mgbʋnlʋn nɩn anun.
32 Ɛbɛlɛ lɩka sɔ'n, anɩn mgbolike dɔʋn kpa lɛ didi bʋka nɩn asʋ. Wawɛ ɛtɛ'n-mɔ kɔ bʋtʋ Zozi kɛ ɔ mán bɛ́ atɩn maan bɛ hɔ́ wʋ́lʋ mgbolike sɔ'n-mɔ anun. Mɔ sʋanlan'n hanlɩn sɔ'n, Zozi kɔ man bɛ́ atɩn.
33 Wawɛ ɛtɛ'n-mɔ fi sʋanlan nɩn anun bɛ kɔ fite. Bɛ kɔ hɔ kɔ wʋlʋ mgbolike'n-mɔ anun. Mgbolike fatule kʋn'n kɔ tʋlʋ bʋka'n bɛ kɔ hɔ kɔ gua asue nɩn anun, bɛ́ kʋalaa bɛ kɔ nʋan.
34 Mɔ bɛ́ mɔ bɛ nɩan mgbolike'n-mɔ asʋ'n nwunlin yɩ́ sɔ'n, bɛ kɔ nwanndi. Bɛ kɔ hɔ kɔ bɔ ɛjɔlɛ sɔ'n kpayɛ kulo, ɔ nʋn nanmue'n-mɔ asʋ.
35 Bɛ́ mɔ bɛ tɩlɩ ɛjɔlɛ sɔ'n, bɛ walɩ nɩanlɩn kɛ ɔ kpɩnlɩn yɔlɩ'n. Bɛ 'ba ju Zozi anwʋn ɛbɛlɛ a, sʋanlan'n mɔ anɩn wawɛ ɛtɛ'n-mɔ wɔ yɩ́ nun nɩn anyɩnsʋ a tɩ. Ɔ wula taladɩɛ ɔ tɩ Zozi aja abʋ ɛbɛlɛ. Mɔ bɛ nwunlin yɩ́ sɔ'n, esulo hanlɩn bɛ́.
36 Kɛ ɔ kpɩnlɩn yɔlɩ mɔ wawɛ ɛtɛ'n-mɔ fi sʋanlan nɩn anun bɛ fitelɩ, mɔ bɛ hɔlɩ wʋlʋlɩ mgbolike'n-mɔ anun, mɔ bɛ 'kɔ a gua asue nɩn anun, mɔ bian nɩn anyɩnsʋ tɩ'n, bɛ́ mɔ bɛ nwunlin yɩ́ bɛ́ nyɩnsʋ'n kɔ han yɩ́ kʋalaa kɔ hele sian mma'n-mɔ.
37 Zelasɩ mân nɩn anun menian'n-mɔ kʋalaa kɔ sɛlɛ Zozi kɛ ɔ fi bɛ́ mân nɩn anun ɔ jásʋ. Ɔ sanlɩn kɛ anɩn esulo kpili kpa a han bɛ́. Mɔ Zozi fʋlɩ ɛlɛɛ nɩn anun mɔ ɔ 'sa kɔ Galile'n,
38 sʋanlan'n mɔ wawɛ ɛtɛ'n fi yɩ́ nun tuli'n kɔ sɛlɛ Zozi kɛ ɔ 'si yɩ́ sʋ. Zozi nwan:
39 “Sa kɔ wɔ́ awulo, nán kɔ han yɩ́ kʋalaa mɔ Nyanmɩan a yɔ a man wɔ́'n kele menian'n-mɔ.” Bian'n kʋsʋ kɔ hɔ ɔ kɔ han yɩ́ kʋalaa mɔ Zozi a yɔ a man yɩ́'n kɔ hele kulo bɔndɩn'n.
Zʋayilusi awa balasua'n,
ɔ nʋn balasua'n m'ɔ hanlɩn Zozi taladɩɛ'n
(Matie 9.18-26, Maakɩ 5.21-43)
40 Mɔ Zozi fi Galile asue nɩn anzin ɛlɔ ɔ 'sa ba'n, menian dɔʋn kpa kɔ a yɩ́ atɩn ele. Ɔ sanlɩn kɛ bɛ́ kʋalaa bɛ́ nyɩn jin yɩ́ atɩn.
41 Kaan cɛ, Zufʋ'n-mɔ asɔnɩn sua nɩn asʋ kpain'n kɔ a, kpain sɔ'n, bɛ fɛlɛ yɩ́ Zʋayilusɩ. Ɔ kɔ tu kɔ tɔ Zozi aja nun ɔ kɔ sɛlɛ yɩ́ kɛ ɔ bála yɩ́ awulo ɛlɔ.
42 Ɔ sanlɩn kɛ yɩ́ wa balasua kʋnmgba cein'n mɔ ɔ'a li afʋɛ bulu nʋn nnyuan'n, ɔ lɛ de ewue wu.
Mɔ bian'n hanlɩn sɔ'n, Zozi kɔ tie. Mɔ bɛ 'kɔ'n, menian dɔʋn si bɛ́ sʋ, anɩn bɛ 'kan Zozi bɛ mian bɛ́ afian.
43 Ɔ 'ba yɔ sɔ'n, anɩn balasua kʋn wɔ menian'n-mɔ afian ɛbɛlɛ. Moja tu balasua sɔ'n yɩ́ afʋɛ bulu ɔ nʋn nnyuan ahɩ. Ɔ kɔ sɛcɩ yɩ́ nwʋn esika kʋalaatin wɔ ayile ɛyɔlɛfʋɛ'n-mɔ ɛlɔ. Nan kʋsʋ yɩ́ nwʋn a nza man.
44 Ɔ li Zozi anzin, ɔ kɔ han yɩ́ taladɩɛ nɩn anʋan'n. Ɛbɛlɛ ala, moja'n m'ɔ tu yɩ́'n kɔ kpɛ.
45 Zozi kɔ bisa menian'n-mɔ kɛ: “Nwan yɛ̂ ɔ'a han mɩ́n taladɩɛ'n?”
Ɛhɩ nwan “Nán mɩ́n ɔ!” Ɛhɩ nwan: “Nán mɩ́n ɔ!” Pɩɛlɩ nwan: “Kpain, a nwun kɛ menian'n-mɔ lɛ kan wɔ́ mian bɛ afian, kʋsʋ anɩn ɛ lɛ bisa ɛjɔlɛ sʋa!”
46 Mɔ Pɩɛlɩ hanlɩn ɛhɩ'n, Zozi nwan: “Sʋanlan bie a han mɩ́n, ɔ sanlɩn kɛ m'an nwun kɛ anwʋnsɛlɛ kʋn fi mɩ́n nun ɔ'a fite.”
47 Balasua'n kɔ nwun nun kɛ b'a hyɩ yɩ́. Ɛhɩ a, yɩ́ nwʋn kɔ wʋsʋ yɩ́ ɔ kɔ tu kɔ tɔ Zozi aja nun. Menian'n-mɔ kʋalaa anyunnun ɛbɛlɛ, like mɔ yɩ́ ti yɛ̂ ɔ man ɔ hanlɩn Zozi taladɩɛ'n, ɛsɛ kɛ ɔ kpɩnlɩn yɔlɩ mɔ yɩ́ nwʋn salɩ ɛbɛlɛ ala'n, ɔ kɔ han yɩ́ kʋalaa.
48 Mɔ yɩ́ nʋan tɔlɩ'n, Zozi nwan: “Mɩ́n wa balasua, kɔ anzʋnunjɔ nun, nán wɔ́ dedi nɩn a man wɔ́ nwʋn a sa.”
49 Anɩn Zozi anʋan tɛ wɔ ɛjɔlɛ sʋ. Bɔfʋɛ kʋn fi kpain Zʋayilusi awulo ɛlɔ walɩ a, yɩ́ nwan: “Zʋayilusi, wɔ́ wa nɩn a wu, yɩ́ ti n'ɛ jɩjɩ kpain kʋ́n.”
50 Mɔ Zozi tɩlɩ ɛjɔlɛ sɔ'n, ɔ kɔ han kɔ hele Zʋayilusi kɛ: “Zʋayilusi, gua wɔ́ ahʋnlɩn asɩ, nyan dedi ala, nán wɔ́ wa balasua'n, ɔ 'ba hɩn.”
51 Mɔ bɛ juli awulo ɛbɛlɛ'n, Zozi ngɔ man sʋanlan fɩ́ɩ́ atɩn kɛ ɔ wʋ́lʋ lɩka mɔ batʋnman'n la'n bie, sannan Pɩɛlɩ nʋn Zʋan, nʋn Zʋakɩ, nʋn sɩɛ'n nʋn nian'n mɔ bɛ le baa nɩn ala.
52 Bɛ́ kʋalaa bɛ lɛ di batʋnman nɩn anwʋn yalɛ, bɛ le sun. Mɔ Zozi nwunlin yɩ́ sɔ'n, yɩ́ nwan: “Ɛmɔ yáci esuan'n nán batʋnman'n wuli man, ɔ lɛ dafɩ.”
53 Mɔ Zozi hanlɩn sɔ'n, bɛ́ kʋalaa bɛ kɔ gʋlʋ yɩ́ nwʋn. Ɔ sanlɩn kɛ bɛ́ dɩɛ, bɛ sɩ yɩ́ fɔ́ʋ́n kɛ talua nɩn a wu.
54 Ɛhɩ a, Zozi kɔ sɔ batʋnman nɩn asa, ɔ kɔ tɩan nun. Yɩ́ nwan: “Batʋnman, jasʋ!”
55 Batʋnman'n kɔ tinnge, ɛbɛlɛ ala ɔ kɔ jasʋ. Zozi nwan: “Bɛ mán yɩ́ like lí.”
56 Ɛjɔlɛ'n kɔ sin sɩɛ'n nʋn nian nɩn anwʋn. Zozi tualɩ bɛ́ kɛ nán bɛ kan like mɔ b'a nwun yɩ́ nɩn anwʋn ɛjɔlɛ bɛ kele sʋanlan fɩ́ɩ́.