Àŋwàꞌànə̀ Paul a mbô ŋ̀ghòtə̂
BaEFESO
ǸJIꞌÌNNǓ AŊWÀꞌÀNƏ̀ YÛ
A aŋwàꞌànə̀ yû aa a lɛ ŋŋwàꞌànə Paul wa noò yìi mə à lɛ ntswe a Roma tsǒ ŋgàŋàtsaŋ aa, ntoo a mbo baEfeso. A ntoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ a mbo baEfeso aa a lɛ mfòò ǹswoŋ Paul yumbɔŋə̀ (Ɨ̀fàꞌà 18.19-21). Paul à lɛ ŋkɨ ntoo àŋwàꞌànə̀ ma yû aa a mbo ŋ̀ghòtə ji mɔꞌɔ a mbùꞌu Asia a ɨdɨgə jìi mə Paul à lɛ ŋkɨ mfaꞌa ghu a nɨ̂ ɨ̀loo ji tarə a nɨ nòò yìi mə à lɛ ŋghɛ̀ɛ akòrə̀ nɨtəə yìi a yweꞌe ji tarə aà (Ɨ̀fàꞌà 19.1-20.1,20).
Àtaŋtə̀ yìi mə Nwì à lɛ ntswe nɨ yu nloŋ mbî yù aa a bə aa mə akə aa ɛ? A mûm àŋwàꞌànə̀ yulà, Paul à fìꞌìsə ataŋtə̀ yìi mə Nwì à lɛ ntaŋtə nləə a ŋguꞌu nloŋ mbi yù bo bə̀ bìi à nɨ bi aà.
A nɨ̂ àŋwàꞌànə̀ ma yû Paul a ghɨrə̀ bɨ yə̂ àkɔ̀ŋnə̀ Nwî nɨ̂ ɨ̀bɔ̀ŋ yì; ǹswoŋ mə Nwì a yweensə bə̂ aa nloŋ ɨbɔ̀ŋə̂ yi a njɨ̌m àbìintɨɨ̀ yaa (2.6-10). Tsǒ mə Nwì à kɔ̀ŋə wa a mum Kristo, ǹyweensə waa aa, a kuꞌùnə̀ mə tâ bo ka ŋghaꞌasə Nwî (1.6,12), m̀maꞌatə ntswêntɨ̀ɨ̂ yàà yî ǹlwèn ya ŋka nzi nɨ̂ àkòrə̀ nɨzì yaa tâ kuꞌunə a nɨ̂ ǹtswêntɨ̀ɨ̀ yî mfii ya mə bo tswe nɨ yu aà (4.1-6.20). Paul à naŋsə lɔ̀gə̀ noò ŋ̀ghaa nloŋə Kristo nɨ̂ ŋ̀ghòtə̂, ǹdânwì yìi mə Kristo à nɨ ŋgɔ̀ꞌɔ̀ nɨbuu (2.19-22) ŋkɨ bə atu aà (4.15,16). Ŋ̀ghòtə̂ ɨ̀ nɨ̂ m̀bɨ̀ɨ̀ nû Krito, ŋ̀gǎŋmbii Kristo tsɨ̀m ɨ bə̂ ɨ̀dɨgə nu jìi mə ɨ tsugɨnə ghu, mbə ndâmàꞌanwì, Ǹwì a tswê ghu (1.23; 4.25; 5.23,30). Nwì a tsyà aa a njɨ̌m ŋghòtə ndɨꞌɨ nɨ mɨ̀dàꞌâ mi bo mɨ̀tsyɛ̂ mi mɨtsɨ̀mə̀ (3.10). Kristo à tswe a mbô ŋ̀ghòtə aa tsiꞌì tsǒ ǹdoò à tswe a mbô ŋ̀gwɛ̂ yì aà, m̀bə aa nɨ̀ghaꞌà ni (5.22-32).
Paul à kɨ ŋghàà ǹloŋ annǔ mbòònsə̀. Àtaŋtə̀ Nwî yìi mə à lɛ ntaŋntə mbɔŋ naŋsə mbi aa a bə mə yu ka boonsə njoò tsɨ̀m a aburə bo a nsyɛ̂. À lɛ ntaŋtə mə yu tsuꞌu atu bə̂ bìi mə bɨ bii Kristo aa ɨ ghɨ̀rə waa nɨ bɔɔ̀ bi, ɨ tsyǎ njɨ̌m Kristo ɨ boonsə̀ bə̂ bɨ̀stɨ̀m, baYuda bo bɨ̀ bɨ̀tɨ̀zi Nwî ɨ ghɨ̀rə bɨ̀ tɨŋə ŋû yì m̀fii yì mfùrə̀. Kristo, a njɨ̌m nɨ̀wo yu a boònsə̀ bə̂ bo bɨ̀ Nwì, ŋ̀ghɨrə bɨ tswê nɨ̀ m̀bɔɔnə̂ (1.10-18). Ɨ̀nnù tsɨ̀m jìi mə ŋ̀ghòtə̂ ɨ̀ nɨ ghu aa ɨ dɨꞌɨ aa mə ɨ̀ nɨ̂ m̀bòònsə̀, ɨ̀bɨɨnu yìi Kristo à nɨ̂ àtu aà, ǹda yìi mə Kristo à nɨ ŋ̀gɔ̀ꞌɔ̀ nɨbuu aà, ɨ̀bɨɨnù yì fùùrə̀, ànnǔ mmurə bə̌ ŋkì yî fùùrə̀, ànnǔ abìintɨɨ yì fùùrə̀, ‘Mmàꞌàmbì yì m̀fùùrə̀, Nwì nɨ Tà yî m̀fùùrə̀ (4.3-6).
A nɨ̂ ɨ̀nnù ma jû tsɨ̀m, Paul a ghɨrə̀ mə tâ bə̀ bɨ Nwî bɨ̀ yə mɨdaꞌa mìi à nɨ̂ myaa a mûm m̀bi yìi bo to bo bɨ̀ àdàꞌa ɨzwì jî bɨ aà (1.19; 3.20). A mmàꞌa ntsyǎ, bo tswe nɨ̀ m̀boonsə̂ waa, ɨ zi mɨdaꞌa mɨ Nwì mìi mɨ fàꞌà a nu bo aa, ɨ zi mə bo tswe bo bɨ̀ Kristo a aburə, ǹtswe nɨ̂ ǹnaŋsə nzi ŋwɛꞌɛ̂ ǹjoo ntsò Nwî jya ɨ tsɨ̀mə̀ ɨ kɨ tsàꞌàtə̀ nɨ̂ Nwî bɨnòò bɨ̂tsɨ̀mə̀ (6.10-18).
Bɨ yatə̂ àŋwàꞌànə̀ yû aa laà:
1. Ǹjiꞌì ànnù àŋwàꞌànə̀ yû 1.1-2
2. Kristo bo ŋ̀ghòtə̂ 1.3—3.21
3. Ǹtswêntɨ̀ɨ̀ yî m̀fii a mûm Kristo 4.1—6.20
4. Ɨ̀nnù jìi mə Paul à lɛ nswoŋə a nlwìꞌìsə aà 6.21-24
1
Àtsàꞌàtə̀ Paul a mbô ŋ̀ghòtə̂
1 Àŋwàꞌànə̀ yû a lo aa a mbo mə̀ Paul yìi mə mə̀ nɨ ŋgàŋntoò Kristo Yesu ǹyoŋə nɨ̂ ŋ̀kɔ̌ŋ Nwìŋgɔ̀ŋ aà.
Ŋ̀ghɛɛ nɨ a mbo bə̀ bɨ Nwì bìi mə bɨ kɨ nnɨŋ mɨ̀ntɨɨ̀ myaa a nu Kristo Yesu aà.
2 Tâ ɨ̀bɔ̀ŋ Nwî nɨ̂ m̀bɔɔnə yìi mə ɨ̀ lo a mbo Nwìŋgɔ̀ŋ Taà yìꞌinə̀ nɨ Mmàꞌàmbî Yesu Kristo aa, tâ ɨ̀ tswe a mbo bù.
Ǹjoo Àzwì jìi mə bìꞌinə̀ tswe nɨ ju a mum Kristo aà
3 Tâ bìꞌinə̀ ka ŋghaꞌasə Nwîŋgɔ̀ŋ mə à nɨ Ta bɨ̀ Mmàꞌàmbî yìꞌinə̀ Yesu Kristo aa yìi mə, a mum Kristo, à nɨ̌ŋ mbɔɔnə a nu bìꞌinə̀ a ajàŋə mə à fa njoo Azwì ɨ tsɨ̀m jìi mə ɨ tswe a aburə aa a mbo bìꞌinə̀ aà.
4 M̀bɔŋ tâ bɨ̀ naŋsə mbi boŋ Nwìŋgɔ̀ŋ à tsɔ̀ꞌɔ̀ mə̂ yiꞌinə̀ a mum Kristo mə tâ bìꞌinə̀ bə bìi bə̂, ǹlaa maŋsə ntswe tɨ̂ àlɔ̀ꞌɔ̀ a nsi miꞌi yu.
5 A mûm àkɔ̀ŋnə̀ Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ taŋtə yiꞌinə̀ ǹləə mə yu ghɨ̀rə̀ yiꞌinə̀ nɨ bɔɔ̀ bi a njɨ̌m Yesu Kristo nyoŋ a ajàŋə mə à lɛ sɨ lɔ̀ɔ̀ ŋkɨ ŋkɔŋə aa
6 mə tâ bìꞌinə̀ ka ŋghaꞌasə nìi ǹloŋ ɨbɔ̀ŋə̂ yi yî wè yìi mə à swìꞌi a nu bìꞌinə̀ tɨ̂ ǹdùù ǹtsya a mum Mû yì yìi à kɔ̀ŋə aà.
7 À lɛ ntsuꞌu atû yiꞌinə̀ nɨ̂ àləə nû yi, ŋ̀ghɨrə Nwì a liꞌinə̀ ɨ̀fansənnù jiꞌinə̀, ǹyoŋə nɨ̂ ɨ̀bɔ̀ŋə̂ yi yî wè wâ,
8 yìi mə à lɛ nswìꞌì a nu bìꞌinə̀ aà.
9 Ǹloŋ mə à lɔ̀ɔ̀ mə̂ bɨ̂mânjì bɨtsɨ̀m bo bɨ̀ mɨ̀tsyɛ̀ ŋ̀ghɨrə bìꞌinə̀ zǐ ànnǔ alɔ̀ꞌɔ̀sə̀ yìi a lɛ ntswe nɨ̂ ànnù yìi a lɔ̀ɔ̀ aa, ǹyoŋə nɨ̂ àtaŋtə̀ yi yìi à lɛ ntaŋtə a mum Kristo aà.
10 Àtaŋtə̀ yi a lɛ mbə aa mə nòò à bə yǐ kɔꞌɔ kùꞌu boŋ à ka bòònsə njoò tsɨ̀m a mum Kristo tsô àtû, ǹjoo jìi ɨ tswe a aburə bo bɨ̀ jìi ɨ tswe a nsyɛ aà.
11 Nwìŋgɔ̀ŋ a ghɨ̀rə ɨnnù tsɨ̀m ǹyoŋə aa àtaŋtə̀ yi bô ŋ̀kàꞌâ yì. Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ ntsɔꞌɔ yiꞌi mə tâ bìꞌì bə bə̂ bi a mum Kristo nɨ̂ ŋ̀kɔ̀ŋə̂ yì, ǹlɔgɨnə a nlɔ̀gɨ̀nə̂.
12 Àtaŋtə̀ yi a bə aa mə bìꞌì bìi mə bɨ lɛ mfòò ŋ̀ka mbɛ a mum Kristo aa, tâ bìꞌì tswe ŋka ŋghuꞌusə nɨghaꞌà ni.
13 A ŋghɛ̀ɛ a nɨ bù, nɨ̀ kɨ ntswe a mum kristo, nòò wa mə nɨ̀ lɛ yuꞌu nɨghàà nɨ annù nɨ̂ŋkoŋ nya mə à nɨ ntoo yì ǹsɨgɨ̀nə̀ ya mə ɨ yweensə ghuu, ǹnɨŋ ntɨɨ̀ ghuu ghu nu aa, Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ nɨŋ awenə̀ yi a nu bù tsǒ mə à lɛ mfa Azwì yî Làà yìi mə à lɛ ŋkàꞌà aa a mbo bù aà.
14 Azwì yî Làà ya a tɨgə̀ m̀bə alènsə a ndɨ̀ꞌɨ mə bìꞌinə̀ ka yǐ kwɛrə annù yìi mə Nwìŋgɔ̀ŋ à lɛ ŋkàꞌà a mbo bə̀ bi aa, ma yû a ghɨrə̀ a laa mə Nwìŋgɔ̀ŋ à ka yǐ tsuꞌu atu bə̀ bìi mə à nɨ bi aà, tâ bìꞌinə̀ tɨgə ŋghuꞌusə nɨghaꞌà ni.
Àtsàꞌàtə̀ Nwî Paul
15 Tsǒ mə a bə laa aa, a ajàŋ yìi mə̀ yùꞌù mə̂ àbìintɨɨ̀ yuu a nû M̀màꞌàmbî Yesu bo bɨ̀ àkɔ̀ŋnə̀ yìi mə nɨ kɔ̀ŋ bə̂ bɨ Nwî bɨtsɨ̀m ghu aa,
16 kaa mə̀ sɨ kɛntə nɨ̂ ŋ̀ka mfa mbɨꞌɨkə a mbo Nwì ǹloŋ ŋgaà yùù, ǹtsaꞌatə nɨ̂ Nwî ŋwaꞌatə nɨ̂ ghuu.
17 Mə tsàꞌàtə̀ Nwî mə tâ Nwìŋgɔ̀ŋ Ta bɨ̀ M̀màꞌàmbî yìꞌinə̀ Yesu Kristo, Ta nɨ̀ghaꞌa, tâ à fa ghuu nɨ̂ Àzwî yi, tâ à tɨgə ŋghɨrə ghuu tâ nɨ̀ tswe nɨ mɨ̀tsyɛ, ndɨꞌɨ Nwîŋgɔ̀ŋ a mbo bù tâ nɨ̀ kuꞌusə mbù ǹzi yi.
18 Mə betə nɨ mə tâ bɨ̀ ŋaꞌa mɨ̂ntɨɨ̀ muu tâ nɨ̀ yə ŋkàꞌâ yì tǎ zi njoo jìi mə nɨ bɛ a ajàŋ mə à twòŋə ghuu ghu aa, ɨ zi afùꞌù yìi mə a tswe a mûm mɨ̀tə̀ŋnə̀ mî wè mìi mə à kàꞌa a mbo bə̀ bi aà,
19 ɨ kɨɨ zi mə kaa mbə bɨ waꞌà mɨdaꞌà mî wè mî wè mìi mə mɨ tswe a mbo bìꞌinə̀ bìi mə bìꞌinə̀ bii yi aa fɨ̀gə̀.
20 Mɨ̀dàꞌà mî wè ma mû mɨ bə aa mya mìi mə à lɛ nyweensə Kristo ghu a nɨwo, ŋghɨ̀rə̀ a tswe a mbɛ̀ɛ̀ nɨ̀kwɛɛ yu nî màꞌà a aburə aà,
21 ǹnaŋsə ntsya ŋgǎŋnsaꞌa m̀bi, nɨ ŋ̀gàŋadaꞌa, nɨ̂ ŋ̀gàŋmɨ̀tɨ̀ɨ̀ bo bɨ̀ ŋ̀gǎŋmbuꞌutə m̀bi, ǹtsya mɨkum mɨtsɨ̀m mìi bɨ twoŋə a nu bə̀, kaa ŋkɨꞌɨ̀ aa tsiꞌì a nɨ yulà m̀bi bə, bo bɨ̀ a nɨ̂ m̀bi yìi mə ɨ̀ ka yǐ zì aà.
22 À kɨ̀ mə̂ ǹnɨŋ ŋgɔ̀ŋ ǹjoò tsɨ̀m a njiꞌi mɨkòrə yu, ŋ̀ghɨrə mə à tɨgə nsaꞌa ŋgɔ̀ŋ ǹjoò tsɨ̀m, m̀bə atu a mbô ŋ̀ghòtə̂,
23 ŋ̀ghòtə ɨ bə̂ m̀bɨ̀ɨ̀nû yì, a luu ghu, ŋkɨɨ ntɨgə nlwensə ŋ̀gɔ̀ŋ ǹjoò tsɨ̀m a nɨ̂ ɨ̀dɨ̀gə̀ tsiꞌì tsɨ̀mə̀.