6
Ta lə Jəju dɔ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ
(Mt 12.1-8; Mk 2.23-28)
1 NDɔ kare, Jəju ɨndə də me ndɔr gəme je tɨ. E ndɔ taa kə̰ə̰ lə *Jɨpɨ je. Nɨngə, njé ndo je lie kɨ əi sie, gangi dɔ ko je jide tɨ, təmi usoi.
2 Ə *Parɨsɨ je madɨ əli-de əi nə: «Ra ban ə ɨrai nḛ kɨ kadɨ dəw ra ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ al be ə?»
3 Jəju əl-de ə nə: «Ɨtɨdəi nḛ kɨ ngar *Dabɨdɨ ra lokɨ ɓo ra-de kɨ dɨje kɨ goe tɨ kɨn al bɨtɨ a?
4 Dabɨdɨ ur me kəy tɨ lə Luwə, un mapa kɨ dɨje adi Luwə kadɨ-kare tɨ uso, nɨngə təl-n adɨ dɨje kɨ goe tɨ usoi tɔ. Usoi mapa kɨ e nḛ kɨ sɔbɨ kadɨ njé kɨjə nḛ məsɨ kadɨ-kare je par ə usoi.»
5 Jəju təl əl-de ɓəy ə nə: «Mi *NGon dəw m-aw kɨ tɔgɨ dɔ ndɔ taa kə̰ə̰ tɨ.»
Jəju adɨ rɔ nga dɨngəm kɨ jie oy njururu
(Mt 12.9-14; Mk 3.1-6)
6 *NDɔ taa kə̰ə̰ kɨ rangɨ, Jəju aw kəy kaw-naa tɨ lə *Jɨpɨ je, ndo nḛ dɨje. Nɨngə dɨngəm kare kɨ ji ko̰e oy njururu, e me kəy kaw-naa tɨ no̰o̰.
7 NJé ndo ndu-kun je kɨ *Parɨsɨ je ɨsi jəke ɨsɨ ɨndəi kəmde kadɨ n-ooi se Jəju a adɨ dɨngəm kɨn rɔ nga ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ lə Jɨpɨ je wa? E ta bole kɨ ɨsɨ sangi kadɨ n-ɨngəi ɓa n-ɨndəəi ta dɔe tɨ.
8 Nə Jəju gər mər ta je ləde, adɨ əl dɨngəm kɨ jie oy njururu ka kɨn ə nə: «Ḭ taa, a dana ta kəm dɨje tɨ pətɨ.» Dɨngəm ḭ a taa.
9 Nɨngə Jəju təl dəjɨ ndəgɨ dɨje ə nə: «M-dəjɨ səsi m-o, e ri ə majɨ kadɨ dəw ra ndɔ ta kə̰ə̰ tɨ ə? Kadɨ dəw ra majɨ ə se kadɨ ra majal ə? Kadɨ dəw nagɨ madɨne ta yo tɨ ə se kadɨ ɨyḛ adɨ tujɨ kɔ ə?»
10 Jəju ɨndə kəmne go̰-n-de ba pətɨ, nɨngə əl dɨngəm ka kɨn ə nə: «Ɨsurə jii.» Dɨngəm surə jine, nɨngə jie təl to majɨ kare.
11 Wongɨ tɔl njé ndo ndu-kun je kɨ Parɨsɨ je, adɨ əli-naa ta dande tɨ dɔ nḛ tɨ kɨ kadɨ n-rai kɨ Jəju.
Jəju mbətɨ njé ndo je ləne kɨ dɔgɨ gɨde e joo
(Mt 10.1-4; Mk 3.13-19)
12 Me ndɔe je tɨ kɨn, Jəju aw dɔ mbal tɨ mba kəl ta kɨ Luwə. Əl ta kɨ Luwə kondɔ bɨtɨ lo ti.
13 Lokɨ lo ti, Jəju ɓar njé ndo je ləne. Nɨngə mbo̰ njé ndo je tɨ kɨn ə, mbətɨ-de dɔgɨ gɨde e joo, ɓar-de njé kaw kɨlə je.
14 Adɨ e Sɨmo̰, kɨ ɨndə tɔe nə Pɨyər əi kɨ ngokone Andɨre, kɨ Jakɨ, kɨ Ja̰, kɨ Pɨlɨpɨ, kɨ Batɨləmi,
15 kɨ Matɨye, kɨ Tomasɨ, kɨ Jakɨ, kɨ ngon lə Alpe, kɨ Sɨmo̰ kɨ ɓari-e dəw kɨ e mbo̰ njé rɔ mbata kɨngə dɔ lə ɓe ləde tɨ,
16 kɨ Judɨ kɨ ngon lə Jakɨ, taa Judasɨ Isɨkarɨyotɨ kɨ təl nje kun dɔ Jəju tɔ.
Jəju ajɨ njé mo̰y je dan kosɨ dɨje tɨ
(Mt 4.23-25)
17 Jəju ḭ kɨ njé kaw kɨlə je dɔ mbal tɨ re tḛḛ lo tɨ kɨ gɨde asɨ naa majɨ nɨngə, ɨngə kosɨ njé ndo je ləne, kɨ kosɨ dɨje ngay kɨ ḭ dɔnangɨ Jude tɨ je, njé kḭ ɓe bo Jorijaləm tɨ je, njé kḭ ɓe bo je tɨ kɨ kadɨ ba tɨ kɨ Tɨr je kɨ Sɨdo̰ je. Rəi mba koo ta lə Jəju je mba kadɨ ajɨ-de dɔ mo̰y je tɨ ləde je.
18 NJé kɨ ndɨl je kɨ majal yəti angalde ɨngəi rɔ nga tɔ.
19 Nɨngə kosɨ dɨje pətɨ sangi kadɨ n-ɔdi rɔe, tadɔ tɔgɨ madɨ ɨsɨ tḛḛ rɔe tɨ adɨ-de rɔ nga.
Majɨ-kur kɨ kəm-to-ndoo
(Mt 5.1-12)
20 Jəju un kəmne oo-n njé ndo je ləne nɨngə əl-de ə nə:
Səi njé ndoo je, səi njé majɨ-kur, tadɔ ko̰ɓe lə Luwə e ya̰si.
21 Səi kɨ ɓo ɨsɨ ra səsi ɓone, səi njé majɨ-kur, tadɔ lo ti ə a ɨndani.
Səi kɨ ɨsɨ no̰i ɓone, səi njé majɨ-kur, tadɔ lo ti ə a kogi.
22 Majɨ-kur e ləsi lokɨ dɨje ɨsɨ mbati səsi, dɨje ɨsɨ tuwəi səsi, dɨje ɨsɨ taji səsi, dɨje ɨsɨ əli ta je kɨ majal dɔsi tɨ, mbata tɨ ləm mi *NGon dəw.
23 NDɔ kɨ nḛ je kɨn tḛḛ dɔsi tɨ ə, majɨ kadɨ ɨrai rɔnəl, ɨtḭḭ bal, tadɔ nḛ kɨgə go jisi e ngay dɔra̰ tɨ. Tadɔ e be ə kade je adii ko̰ njé kəl ta je kɨ ta Luwə tɨ, kəte.
24 Nə səi njé nḛ kɨngə, səi njé kəm-to-ndoo. Səi njé kəm-to-ndoo tadɔ ɨngəi nḛ sɔl me ləsi ngata.
25 Səi kɨ ɓone ɨndani, səi njé kəm-to-ndoo, tadɔ lo ti ə ɓo a ra səsi.
Səi kɨ ɓone ɨsɨ kogi, səi njé kəm-to-ndoo, tadɔ lo ti ə a uwəi ndoo je a no̰i je.
26 Səi kɨ dɨje ɨsɨ əli ta kɨ majɨ majɨ dɔsi tɨ, səi njé kəm-to-ndoo, tadɔ e be ə kade je rai kɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ njé ngom je.
NDɨgɨ njé ba̰ je
(Mt 5.39-47)
27 Nɨngə səi kɨ ɨsɨ oi ta ləm, m-əl səsi kadɨ ɨndɨgi njé ba̰ je ləsi, ɨrai majɨ kɨ njé kɨ ɨsɨ ɔsi səsi ta.
28 Ɨnjangi dɔ njé kɨ ɨsɨ mani səsi, ə əli ta kɨ Luwə mbata lə njé kɨ ɨsɨ əli ta je kɨ majal dɔsi tɨ.
29 Re dəw ɨndə dam mbɔi kɨ kare ə, ɨyətɨ dame kɨ nungɨ ade ɨndə ɓəy. Re dəw taa kɨbɨ kɨ ngal ləi ə, ade e kɨ gɔjɨ dɔ tɨ.
30 Dəw kɨ ra kɨ dəji nḛ ə ade, nɨngə dəw taa nḛ ləi ə ɨdəjɨ goe al tɔ.
31 Nḛ je kɨ ɨndɨgi kadɨ dɨje rai adi səsi kɨn ə, ɨrai kae tɨ wa kɨn adi-de tɔ.
32 Kɨn ə ɨndɨgi njé kɨ ndɨgi səsi tɔ par ə, oyo ri ə kadɨ dəw ra səsi ə? Dəw a ra səsi oyo al, tadɔ njé ra majal je ka ndɨgi njé kɨ ndɨgi-de tɔ.
33 Kɨn ə ɨrai majɨ kɨ njé kɨ rai səsi majɨ par nɨngə, oyo ri ə kadɨ dəw ra səsi ə? Dəw a ra səsi oyo al, tadɔ njé ra majal je ka rai təkɨ ɨrai kɨn be tɔ.
34 Kɨn ə adi njé kɨ ɨgəri majɨ kadɨ a ugəi səsi ɓangɨ par ə tunəi səsi nḛ nɨngə, oyo ri ə kadɨ dəw ra səsi ə? Dəw a ra səsi oyo al, tadɔ njé ra majal je ka, adi njé kɨ gəri majɨ kadɨ a ugəi-de kɔr nḛ ləde gogɨ par ə tunəi-de nḛ tɔ.
35 Majɨ kadɨ ɨndɨgi njé ba̰ je ləsi, ɨrai majɨ kɨ no̰o̰ par, ə adi dɨje tunəi səsi nḛ kɨ kanjɨ kadɨ ɨndəi mesi dɔ kɨnge tɨ gogɨ. E be ə a ɨngəi nḛ kɨgə go ji kɨ bo, taa a səi ngan lə nje kɨsɨ dɔ nḛ je tɨ pətɨ tɔ. Tadɔ e nje ra majɨ kɨ dɨje kɨ gəri ra oyo al kɨ dɨje kɨ nje me majal.
Ɨgangi ta dɔ dɨje tɨ al
36 Majɨ kadɨ səi njé ra majɨ kɨ ngay təkɨ Bawsi Luwə e-n nje ra majɨ kɨ ngay kɨn be tɔ.
37 Ɨgangi ta dɔ dəw tɨ al, nɨngə Luwə a gangɨ ta dɔsi tɨ al tɔ. Uwəi dəw kɨ ta al, nɨngə Luwə a uwə səsi kɨ ta al tɔ. Ɨyə̰i go majal lə dəw kɔ, nɨngə Luwə a ɨyə̰ go majal ləsi kɔ tɔ.
38 Adi, ə Luwə a adɨ səsi tɔ. Luwə a ɓukɨ posɨ kɨbɨ tɨ ləsi kadɨ rosɨ majɨ: a yəkɨ, mbɨsɨ dɨgɨ dɨgɨ, ɓukɨ kadɨ rosɨ re puu kɔ. Tadɔ go rəbɨ kɨ ɨgangii ta dɔ dɨje kɨn ə Luwə a gangɨ-n ta dɔsi tɨ tɔ.
39 Nɨngə Jəju təl əl-de ta kare me kujɨ ta tɨ ɓəy ə nə: «NJe kəm tɔ a ndɔr nje kəm tɔ madɨne ban ə? A ndɔr-e al, tadɔ re ndɔr-e ə a osi joo pu me ɓe tɨ.
40 NJe ndo ɨtə nje ndo-e nḛ al, re e nje ndo kɨ ɓae ndo-e nḛ bərəre bərəre majɨ nɨngə, a to tə ɓane be.
41 «Ra ban be ə, o burɨm wale kɨ to kəm ngoko̰i tɨ yo, ə o kagɨ kɨ boy kɨ to ya̰i tɨ ḭ wa kɨn al ə?
42 Kagɨ kɨ boy kɨ to kəmi tɨ ḭ wa kɨn o al nɨngə, kɨ go rəbɨ kɨ ban ə a asɨ kadɨ əl ngoko̰i ə nə: “NGokom, adɨ m-un burɨm wale kɨ to kəmi tɨ kɨn,” ə? Ḭ nje kədɨ kəm dɨje, un kagɨ kɨ boy kɨ kəmi tɨ kɨn nɨngə tə, a o lo ay njay kadɨ un-n burɨm wale kɨ kəm ngoko̰i tɨ.
Kagɨ kɨ kande
(Mt 7.16-20; 12.33-35)
43 «Kagɨ kɨ majɨ kɨ kadɨ a andɨ kandɨ kɨ majal goto, taa kagɨ kɨ majal kɨ kadɨ a andɨ kandɨ kɨ majɨ ka goto tɔ.
44 E kɨ kandɨ kagɨ kɨ sɔbɨ dɔ kage kɨn ə a gəri-e-n. Dəw a ɨjə kandɨ mbay-kote dɔ kon pa tɨ al, taa dəw a ɨjə kandɨ nju dɔ kon bər tɨ al tɔ.
45 Dəw kɨ majɨ, kɨlə rae tḛḛ me nḛ ra tɨ kɨ majɨ kɨ uwə mee. Nɨngə dəw kɨ majal, kɨlə rae tḛḛ me nḛ ra tɨ kɨ majal kɨ uwə mee tɔ. Tadɔ e nḛ je kɨ rosɨ me dəw kɨn ə ɨsɨ tḛḛ tae tɨ.
Təl rɔ go ndu tɨ
(Mt 7.24-27)
46 «Ra ban ə ɨɓari-mi “Ɓaɓe, Ɓaɓe”, ə ɨrai nḛ kɨ m-əl səsi al ə?
47 Dəw kɨ ra kɨ re rɔm tɨ, oo ta ləm, ə təl rɔne go tɨ nɨngə, e dəw kɨ to tə dəw kɨ m-a m-əl səsi ta lie kam be.
48 To tə dəw kɨ nje ra kəy, kɨ ur ɓe dɔ dii tɨ adɨ əbɨ majɨ, ɓəy taa, ɨndə gɨn kəy tɨ kɨn be. Lokɨ man ḭ nɨngə, man ko̰ lo re un kəy ka kɨn, nə asɨ kadɨ tɔ kəy ka kɨn al, tadɔ ɨndə adɨ nga̰ majɨ.
49 Nə dəw kɨ oo ta ləm, ə təl rɔne go tɨ al, to tə dəw kɨ ɨndə kəy ləne dɔnangɨ tɨ taa ne kare, kɨ kanjɨ kur ɓe kɨndə gɨne tɨ be. Lokɨ man ko̰ re un kəy ka kɨn nɨngə, ndə̰y ba ɓəy par ə kəy budɨ nangɨ mur mur kɔ.»