11
1 Da yeŋ po ate Yeezu a yaa jam cheŋ jigi dinyi a boro a puusi Naawen. Wa ale ga puusi nueri la, wa ŋaaŋviirima po wanyi a yaa weeni ayen, “M Nyɔnɔ, sak ti ate ti seba Naawen puusa ase Jɔɔn ale sak wa ŋaaŋviirima dii la.”
2 Yeezu yaa weeni ba ayen, “Ni daa ni puusi, ni be puusi nna,
‘Tama Ko,
basi ate nuruba te fi yonni zula, di ale welema la nyiŋ.
Basi ate waai meena a va fi noai ase ba Naab la.
3 Te ti da yeŋ da yeŋ ŋandiinta,
4 Abe fi voŋ ti wabaataŋa a te ti, dii nyiŋ la,
tama a voŋ a te baai ale a nyɛ wie a kaasi tama la kama.
Kan te ti a jo nyenyaka po.’ ”
5 Yeezu yaa ŋman weeni ba ale wamagsini ayen, “Ase nama po wanyi a nin ta doa ate fi yaa yiri goota sunsuŋ po a cheŋ wa jigi a weeni wa ayen, ‘M doa, m cheena ayen fi piem mu ka borobotta tita,
6 dii nyiŋ la, m doa ale nyiem jam m yenni yɔgyɔgla, alege m ka jaabjaab ayen m te wa ate m cheena fi jigi ayen fi maari mu.’
7 Ate wa yaa duak wa dɔkku po a tulisi fu ayen, ‘Kan daani mu. Dɔkku kpari kama yɔgyɔgla de. Mi ale m bisaŋa abe dua a goa kama. Mi an baga a yiri a te fi jaabɔa.’
8 Ka nama wana dek doa le wa tulisi nna? Ni basi ate m weeni a sak ni ayen, wa dan poom kan baga a yiri a te fu boroboruku, fi ale ka wa doa la nyiŋ. Wa ale yiti a te fu jaab meena ate fi a yaali la dii la, fi ale ka a chali chivie alege kasim a bek la.
9 “Ni be basi ate m weeni a sak ni ayen waai a dan a yaali jaab, wa bek Naawen ale wa le te wa, wa gisi me ale wa le nya, wa dan za dɔkku noai a nak ba le lak te wa.
10 Boan nyiŋa, nuru waai abe ale a bek jaab wari la a nya kama, waai me abe ale a gisi jaab la a nya kama, waai me abe ale a nak dɔkku nɔanni la, ku a lagri kama a te wa.
11 Biik a dan juisi wa ko ayen wa te wa jum wa le pa waab a te wa?
12 Yaase wa dan juisi kpajein wa le pa nuoŋ a te wa?
13 Alege nama baai ale chim wabanyeerisa la a dan seba tiirim maŋsa ni bisa teka m be m ŋman weeni ka ti kowa ale bo wenŋmazuk la a nin yaa wa pa Naawen Chiika a te baai a ale a juisi wa la?”
14 Da yeŋ ate Yeezu yaa ŋman boro a yiak chichiribiok nuru wanyi zuk po a basi. Chichiribioku a jam ka gaauŋ a yaa nyɛ ate nuruwa chim gaauŋ me. Chichiribioku ale ga nyini la, nuruwa yaa ŋman baga a biisi ate ku deri cha nuru baai ale bo dula la.
15 Alege nuruma gela a yaa jam weeni ayen, “Ka chichiribaataŋa naawa, Beelzebu ale te wa pagrimu ate wa baga a yiak chichiribaata nuruba zuima po a basi.”
16 Ba gela a jam a yaali ayen ba nyɛ wa a nya, yaa weeni wa ayen wa be nyɛ wari ate ba nya ate ku sak ba ayen wa pagrimu a nyini ka wenŋmazuk.
17 Alege Yeezu ale jam miŋ ba popolaŋa ale ka dii la, wa yaa weeni ba ayen, “Tɛŋ kaai ale poori ka dek tɔgatɔga a kpalim chaab ale ka dek ka nyiini la, a kan beni, ka a tali ka guuta. Yie a dan a nyɛ kpaliŋsa ale chaab ba a poori ka chaab.
18 Sitaana me abe ka dila degadega. Wa dan poori wa dek a ta chaab ale wa dek, wa naamu ale nyɛ ka se a baga a zaani? Nama weeni kama ayen ka chichiribaataŋa naawa, Beelzebu pagrim nyiŋ ale soa ate m baga a yiak chichiribaata nuruba zuima po a basi.
19 Be dan ka wala pagrim ate mi baga a nyɛ dila, ni basi ate m bek ni ayen nama dek nuruma abe nya ba pagrimu me ka be a baga a nyɛ wa ŋala chaama? Bala abe le ba bo ni buusa ale ni le tulisi dii la.
20 Ku be dan ka Naawen pagrim nyiŋ ate mi baga a yiak chichiribaata nuruba zuima po a basi, ku be a sak kama ayen Naawen Naamu jam ni jigi kama.
21 “Nidɔa pagrɔ a dan gomsi wa dek a magsi a limsi wa yeri, wa jaab kan be.
22 Alege nidɔa pagrɔ wa choa waai ale ta pagrim gaam wa la, a dan jam tu chaab ale wa a nak wa yiak, wa le tuesi ŋanta baai meena ate nuruwa a pa gomsi wa dek la kama alege a pa wa ŋantaŋa a chari wa dɔaba.
23 “Nuru waai abe ale kan va mi la, a kan yaali mi nyummɔa. Waai me abe ale kan basi ate mi ale wa a maa chaab a tigsi ŋantaŋa a nyo jigi yeŋ la, kula nyɔnɔwa abe ŋmasi kati a waaŋ kama.
24 “Chichiribiok a dan nyini nuru zuk po a ga nyini, ku yaa nyiem bo ka goanni po a cheŋ a gisi jigi ayen ku vuusi. Ku be dan kan nya jigi ayen ku vuusi, ku ŋman a weeni ka ku dek ayen, ‘M le ŋman pilim cheŋ ka yeri dii ate m basi la.’
25 Wa dan jam paari wa le nya ale ba vaari yenni po kama a gomsi di a magsi.
26 Ku dan nya dila, ku pilim a ŋmani kama a ga a ta chichiribaata ti chaab tiyopoi tii ale ŋman chim chichiribaata dek nalimnyiini a gaam ku dek la a jam. Ti meena yaa maa chaab a jo bo nuruwa zukku po. Nna abe basi kama yɔgla, ate nuru a ŋmasi bie gaam wa ale poom liŋ ka dii la.”
27 Yeezu ale biisi nna a nueri la, nipɔk wanyi ale jam maa bo nuru bɔanni po a yaa lagi wa lueluku biisi ate ku jueli wein ayen, “Yeezu, nipɔk waai ale biak fu ate fi ŋoosi wa a chim la ta wein kama.”
28 Alege Yeezu yaa tulisi nipowa ayen, “Aawo, ka baai ale a wom Naawen Wanni ale va di la ale ta wein.”
29 Nuruma a jam ŋmasi zuak ka nna yegayega a gilim Yeezu ate wa jam diem boro a sak ba. Wa yaa weeni ayen, “Jinla demma ka nuru baata, nya ba ale a bek mu ayen m nyɛ wakperikaliik ate ku sak ayen m nyini ka Naawen jigi. Mi a weeni ni kama ayen ba kan nya wakperikaliik a ŋman gum dii ale nyɛ Naawen biisiteerɔ waai ate ba a wi ayen Jona la jigi ya.
30 Ase Jona ale jam chim wari dii a te tɛŋ kaai ate ba a wi ayen Niineve la, dila degadega ate mi Saalobiika a le chim wari a te jinla demma me.
31 Tɛŋ kanyi ale boro ate ba a wi ka ayen Siiba. Tɛŋka de naawa jam ka nipɔk. Dila powa ni dek kokpieŋka Solomon a jam ka waai ale ta yam nna yegayega, ate tɛŋzuk meena jam seba wa noai po la. Da yeŋ ate Siiba Naawa de a yaa nyini wa tɛŋka a jam wa jigi ayen wa wom wa yammu sinsaŋŋa. Alege wa dii ale bo dela la a gaam Solomon kama. Ni be basi ate m weeni a sak ni ayen da dii danni ate Naawen le jam bo nuruba buusa la, Siiba Naawa de le yiri zaani kama a tɔariŋ jinla tɛŋka demma ale nin muna.
32 Buusa boka danni me a dan paari, Niineve demma me le yiri zaani kama a tɔariŋ ni dii nyiŋ la, ba ale wom Jona sinsaŋŋa la, ba basi ba tuimbaataŋa tomka kama. Ni be basi ate m ŋman weeni a sak ni ayen wa dii ale bo dela la, a gaam Jona kama.”
33 Yeezu yaa ŋman magsi wamagsini ayen, “Nuru karo a tɔati bolimzeuŋ a pa ku sugi a yaase wa pa jaab a lik ku. Wa pa ku a zaani ka jaab zuk ate ku a nya, ate baai ale a jo dɔkku po la a nya bolimu.
34 Fi nummu abe a nyɛ ase ka bolimzeuŋ a soa fi nyiŋka meena. Fi nummu abe dan nala, fi nyiŋka meena a sueri ale ka bolimu nyagsika. Alege nummu a dan kaasi fi nyiŋka meena a sueri ale ka legi.
35 Be kpesi fi dek ayen jaab buui ale bo fi po la ka welensa alege daa legiya.
36 Fi nyiŋka meena abe dan sueri ale welensa ate ka juijui ka biem po, ka meena be le bo ka welensa po ase fi nyiem ale tɔati bolim ate fi a nya dii la.”
37 Yeezu ale jam biisi a nueri la, Farisii wanyi a yaa weeni ayen ba kuli ate ba de ŋandiinta. Yeezu yaa siak ate ba jo kali ayen ba de,
38 ate ku cha Farisii wa nna yegayega ate wa nya ale Yeezu a de alege an nari wa nisaŋa ase ba kisiku ale a sak dii la.
39 Nyɔnɔwa a yaa weeni wa ale wamagsini ayen, “Nama Farisiima a nyiem sugri ka beerisaŋa ale taasaŋa ŋaaŋsa, alege ni puusaŋa po ka varuk popola ale gaasa nyiini ale sueri.
40 Ni ka betta. Nama ze ayen Naawen ale nyɛ jaab ŋaaŋ la wa maa nyɛ ka wa puuka po me?
41 Dila nyiŋ la ni pa ŋanta baai ale bo beerisaŋa ale taasaŋa po la a te ŋanjagsaŋa ate jaab meena a nala a te ni.
42 “Alege nama Farisiima a jok wein kama boan nyiŋa, ni a te Naawen ka jaab buui ate wa soa la a ta nyini ni tinaŋ masisa ale tinaŋ tɔasa ale tinaŋsa si chaab a gum du alege, chiem ni ŋaaŋ a te wensieŋa. Ni be ka yaalika me ale Naawen ya. Ku be a fe kama ayen ni te jam a yaali wensie tuima kama abe ni ta yaalika me ale Naawen abe ni kan basi ŋala meena.
43 “Nama Farisiima abe ŋman diem jok wein kama, dii nyiŋ la, ni a yaali ka zukpaglik sii ate ba lueri a te nuru baai ale magsi zula teka la zuima kalika ni tuka diinaŋa po. Ni be a yaali kama me ayen nuruba a puusi ni a te ni zula yaba peelitaŋa po ate waai meena a nya ni.
44 Ni be jok wein me kama dii nyiŋ la, ni a nyɛ ase ka boosita ale doa alege nuruba an baga a nya ti a yaase ba ze ayen ti ka boosita la.”
45 Juuma Sinsaŋŋa sagrɔma po wanyi a yaa tulisi wa ayen, “M Sagrɔ, fi ale biisi nna la, fi le tama me kama.”
46 Yeezu yaa tulisi wa ayen, “Nama Sinsaŋŋa sagrɔma me jok wein kama dii nyiŋ la, ni basi kama ate nuruba a ji jib tii ale gaam ale jika alege nama a kan poli ayen ni pa niyeŋ a tabri ji ba.
47 Boan nyiŋŋa, ni se ka boosi nalinsa a te Naawen biisiteerɔma baai dek ate nama kokpieŋsaŋa a ko la.
48 Dila nyiŋ nama nyeka a sak kama ayen ni siak kama ale ni kokpieŋsaŋa ale nyɛ dii la. Boan nyiŋŋa ka bala ale ko ba ate nama me yaa a se boositaŋa a teeri ba.
49 Dila ale soa ate Naawen Yammu a weeni ayen, ‘M le tom biisiteerɔba ale tuimtomdɔba ate ba jam ba jigi. Ba be le ko biisiteerɔma ale tuimtomdɔma de ba gela abe ba basi ate ba gela a nya ninam.’
50 Ku be a fe kama ayen jinla demma a nya waalika ba ale ko biisiteerɔma de meena la a ta nyini diipo ate ba nyɛ tɛŋka la,
51 a ta nyini Abil a ga paari Zakaria ate ba jam ko Juuma Puusika Yenni kuŋkuŋku ale welensaŋa jigini sunsuŋ la. Ka wensie, jinla demma ale nya waalika nyaŋa de meena nyiŋ.
52 “M be ŋman a weeni ka nama Sinsaŋŋa sagrɔma ayen ni jogi wein kama, boan nyiŋŋa ka nama ale ta sebika saafiika. Ni dek abe kan jo, alege ni kan siak ayen baai ale a yaali joka la a jo.”
53 Yeezu ale ga basi dula jigini ale cheŋ la, Sinsaŋŋa sagrɔma ale Farisiima a jam a tɔariŋ wa kama nalimnyiini a bek wa bega nna yegayega.
54 a pii nyiŋ a nyɛ ayen wa biisi kaasi ate ba nya siuk a bo wa buusa.