12
Visana na Parovata
(Mateo 10:26-27)
1 Mi tana igira na toga ma na toga na tinoni ara saikolu mai, mara vaikapitsigi mara vaitsogorigi. Me tuu a Iesu me goko talu vanigira gana duli, me tsarivanigira, “Kamu parovata tania niqira sasaga malapalu igira na Parisii, rongona i taba ara rerei dou rago, mi laona na tobaqira e tau male.
2 Minau au tsaria vanigamu, laka nagua sui moa ti kara tsavupoia na tinoni, sauba kara labavulagia i malena; me pipi sui na papada popoi sauba kara labamaka.
3 Vaga ia, ma nagua sui moa ti kamu tsaripopoia i laona na rodo, sauba kara tangilaba tana mararana, ma nagua sui moa amu gini gagasa tana kuliqira na tinoni i laona na voki, sauba kara tangilaba i taba.
Ka Laka na Mataguniaqira Na Tinoni Lee
(Mateo 10:28-31)
4 “Minau au tsarivanigamu igamu na kulaqu, kamu laka moa na mataiguniaiqira lee igira ara dona kara labumatesia moa na konimui, mi muri, me utu goto kara naua sa omea vania na tidaomui.
5 Inau kau katevanigamu asei moa aia igamu kamu matagunia; kamu matagunia moa God, rongona ti ke matesia na konimui, maia segeni e tamanina goto na susuliga ke tsonia na tidaomui tana rota e vo sui. !Eo, inau au tsarivanigamu, aia moa kamu matagunia!
6 “Igamu amu dona nogo laka e ruka lelee moa na tavi na qolo na matena na voliginiana tsege na piupiu tetelo. Ma God aia e tau goto padalea ke kesa vidaqira.
7 Atsa moa igira na kolina ivu tana lovamui, God e tsokogira sui nogo. !Me vaga ia, ma kamu laka goto na matagu; rongona i matana God igamu amu loki liusigira baa na dangana na piupiu!
Na Katevulagiana ma na Tiatagarana A Iesu Kristo
(Mateo 10:32-33; 12:32; 10:19-20)
8 “Inau au tsarivanigamu laka ti vaga ke kesa ke tuu me ke katevulagia i mataqira na toga laka aia niqu tinoni inau na Dalena Tinoni, minau sauba kau nauvaganana vanigotoa aia i mataqira nina angelo God.
9 Me ti vaga kesa ke tiatagara i mataqira na toga laka aia e tau niqu tinoni inau, me sauba inau goto kau tiatagara aia i mataqira nina angelo God.
10 “Ti vaga kesa ke gokoseko vaniau inau na Dalena Tinoni, me tau utu ke tanusi nina sasi; masei moa ti ke gokoseko vania na Tarunga Tabu, tinoni vaga ia e utu saikesa ke tanusi nina sasi.
11 “Me ti vaga kara raqagamu baa i mataqira na taovia na lotu, se i mataqira na taovia tagao momoru, se na taovia tagao vera tana rongoqu inau, migamu kamu laka na gini boe ke koegua ti kamu isutugu segenimui, se nagua sauba kamu tsaria.
12 Rongona na Tarunga Tabu aia segeni nogo sauba ke sasanigamu nagua kamu tsaria tana tagu vaga ia.”
Na Gokolia Tana Rongona Kesa na Mane Tamani Omea Danga
13 Kesa na mane i laoqira na toga e mai konina a Iesu me tsarivania, “Taovia, au nongigo ko ketsalia na tasiqu me ke tuvarivotaa vanikami igira na omea e mate tanigira ka tamamami.”
14 Ma Iesu e tsarivania, “Kulaqu igoe, tau niqu aqo inau kau pede ma kau tuvarivotagira vanikagamu.”
15 Ma Iesu e pilo baa koniqira na toga me tsarivanigira, “Kamu parovata, ma kamu kana tania na kili tamani omea danga, rongona na maurina manana na tinoni e tau pukugamai tana rongona laka aia e tamanina na omea danga te e gini dou na maurina.”
16 Mi muri, ma Iesu e tsarivanigira na gokolia vaga iani: “E totu kesa na mane e tamanina na kao dou sosongo, me vuaga danga.
17 Me tuturiga na papada segenina i tobana me tsaria, ‘?Nagua kau naua inau? Au tau tamanina sa nauna dou i tana ke tuguau kau mololakagira pipi sui na vuana niqu uta.’
18 E pada segenina i tobana me tsaria, ‘Eo, kalina eni au dona nogo nagua sauba kau naua. Sauba kau veoligigira niqu vale na molo mutsa, ma kau logogira tugua ke visana na lokina baa, mi tana kau mololakadougira pipi sui niqu mutsa ma niqu omea levo tavosi goto.
19 Mi tana inau kau tsarivaniau segeni, !Dou rago vaniau kalina ia! Au tamanina nogo pipi na omea dou au kilia gana na totudou i laona ke danga na ngalitupa. !Me tuu kalina eni, e utu goto kau gini rota na aqo, sauba kau totu lee rago moa, ma kau mutsamutsa ma kau inuinu, ma kau magemage!’
20 Maia God sauba ke tsarivania na mane vaga ia, ‘!O bule igoe! Tana bongi eni nogo sauba inau kau adiligi tanigo na maurimu igoe. ?Masei sauba ke tamanina pipi nimu omea girani igoe o mololakagira vanigo segeni?’
21 “Aia nogoria sauba ke vaga vanigira igira sui ara gini boe moa na sarosaiaqira na omea danga vanigira segeni, mara tau mololakaa gaqira suguna konina God.”
Ka Tami Vania God Ke Tagaovia na Maurida
(Mateo 6:25-34)
22 Ma Iesu e goko tugua vanigira segeni igira gana duli me tsaria, “Aia nogo na rongona ti inau au tsarivanigamu kamu laka na gini boe sailagi na mutsa amu kilia gana na maurimui, se na polo gana na konimui.
23 Na maurimui e loki baa liusia na mutsa amu ganigira, ma na konimui e loki baa liusia na polo amu sagelia.
24 Kamu reigira na manu. !Igira ara tau tsuka, mara tau tsurigaqira, mara tau goto tamanina sa niqira vale na molo mutsa; maia God e palagira nomoa! !Migamu amu loki putsikae baa liusigira na manu!
25 ?Asei vidamui igamu tangomana ke ratsua na maurina rongona moa aia e gini boe loki na aragoana na konina? Tagara kesa.
26 ?Me ti igamu amu tau nogo tangomana tana omea vaga ia, me matena gua goto ti amu gini boeginigira na omea tavosi?
27 “Kamu reigira baa na latsena gai atsi ara viri dato lee bamai, mara rerei dou rago. Igira ara tau aqo uta, mara tau vosi poloqira segeni. Minau au tsarivanigamu: e atsa moa ti a Solomon aia na Taovia Tsapakae kolugira nina omea levolevo sui, maia e tau goto tamanina sa polo ke atsa kolua na rereidouna sa vidaqira na latsena gai vaga girani.
28 Eo, God aia nogo e maurisigira mara rereidou na buruburu atsi ni legai igira ara mauri i dani eni, me ke dani kara mate mara kodogira lee. ?Me laka aia ke tau aragogamu dou baa goto igamu? !Na vanga tetelo lee sagata nimui tutuni igamu!
29 “Vaga ia, ma kamu laka na pada sosongoliana ma na gini boe sailagi nagua sauba kamu gania se kamu inuvia.
30 Igira saikesa nogo na tinoni ponotoba tana barangengo eni, ara gini boe sailagi laka kara tamanigira na omea vaga gira. Ma na Tamamui i gotu e dona nogo laka amu kiligira na omea sui vaga girani vania na maurimui.
31 Migamu, kamu gini boe talu na tamivaniana God ke tagaovia na maurimui, maia nogo sauba ke tusulea vanigamu na omea sui tavosi.
Na Tamanipata Koluana God
(Mateo 6:19-21)
32 “Kamu laka na matagu igamu niqu alaala tetelo, rongona God na Tamamui e kilia kamu tamanipata kolua tana susuligana.
33 Kamu tsabirigira nimui omea levolevo, ma kamu tuvairiilea na matena vanigira na tinoni ara tau tamanina sa omea. Migamu, kamu gini boe moa na tamaniana na vatana na qolo e voo ke pura, aia nogo na peluina nimui aqo galuve e totu pitugamu i baragata, i tana e voo ke nanga lee, me utu ke sage na tinoni komikomi, me utu goto ke gania na ane.
34 Rongona na papadamui sauba ke totu sailagi tana iava e totu nimui qolo.
Na Maneaqo Dou Aia e Totupitua Na Maiana Gana Taovia
(Mateo 24:43-44)
35 “Kamu vangarau pitua nagua sui moa ti ke labamai. Kamu sorikakaia polomui, ma nimui sulu ke iruiru.
36 Kamu vaga na maneaqo dou ara totupitua gaqira taovia ke visumai talu tana kavomutsa na tauga. Kalina ti vaga aia ke labamai me ke kidikidi, migira sauba kara sangavi vanitsakua na matsapa.
37 !E dou manana vanigira na maneaqo vaga gira, kalina gaqira taovia e tsodogira ara mamata mara totupitua kalina aia e visumai! Au tsarivanigamu laka na taovia ia sauba ke adiligia nina polo tsavugotu, me ke tsarivanigira nina maneaqo kara totupuka i lao, maia ke palagira.
38 !E dou manana vanigira igira ti vaga aia ke mai, me ke reia laka ara totupitua atsa moa ti aia ke labamai tana levugata, se tana tagu sui moa!
39 “Eo, mamu dona laka ti vaga kesa na tamanina na vale ke donaginia na tagu tana ke mai na mane komi, maia sauba e utu ke tamivania ke ratsia na valena.
40 Migamu goto, nimui aqo kamu mamata, ma kamu pipitu, rongona inau na Dalena Tinoni sauba kau visumai kesa tana tagu tana igamu kamu tau padapituau.”
Na Maneaqo Dou ma na Maneaqo Seko
(Mateo 24:45-51)
41 Ma Petero e tsaria, “?Taovia, laka na gokolia vaga iani e kaletugami segeni moa tugami, se o padavanigira goto na tinoni sui?”
42 Ma Iesu e tsarivania, “?Ma nagua o pada igoe? ?Laka asei aia na maneaqo dou me sasaga tana nina aqo? Aia nogo na maneaqo vaga ia gana taovia e norua ke reitutugua na valena, me ke tuvari gaqira mutsa na maneaqo tavosi.
43 !Eo, sauba ke dou sosongo vania na maneaqo dou vaga ia, ti kalina gana taovia ke visumai me ke reia laka aia e naudoua nina aqo!
44 Manana, inau au tsarivanigamu laka gana taovia sauba ke tuu me ke molovania ke reitutugugira pipi nina omea sui.
45 “Me ti vaga na mane ia, na maneaqo seko, me sauba aia ke pada segenia i tobana laka gana taovia sauba ke oka sosongo ti ke visumai. Maia ke tuturiga na labuaqira na tinoni aqo tavosi, na mane ma na daki, me ke mutsa loki me ke inu loki, me ke gini bule.
46 Maia gana taovia sauba ke visumai tana dani aia nina maneaqo e tau pada laka aia ke visumai, mi tana tagu aia ke tau donaginia. Ma gana taovia sauba ke kedekakaia, me ke tsonia ke ba kolugira na tinoni vanga petsakoe.
47 Na tinoni aqo ti vaga ke dona nogo na omea gana taovia e pedevania ke naua, maia segenina moa e tau madodo na aqosiana, me sauba gana taovia ke ramitsikakaia.
48 “Me ti vaga kesa tinoni aqo maia ke tau moa donaginia nagua gana taovia e pedevania ke naua, maia e baa me tsukia visana na omea e tugunogoa gana taovia ke ramitsia, maia sauba ke tau ramitsia loki sagata. Masei ti vaga kara tusu omea danga vania, maia nina aqo ke tusuvisugotoa ke danga; masei ti vaga kara tusu omea danga baa vania, maia nina aqo ke tusuvisugotoa ke danga baa.
A Iesu na Pukuna na Vaivotagi
(Mateo 10:34-36)
49 “!Inau au gini mai rongona kau soqoia na lake i barangengo, mau kili sosongolia laka ke galaba nogo!
50 Me kau e kesa goto na vatana na lesovitabu i laona na rota e totupituau moa, maia ba nogo e ngoli sosongoliau poi kau putsi tania.
51 “?Igamu amu pada ngatsua laka inau au gini mai rongona kau moloa na rago tana barangengo? !Tagara! Tau na rago, na vaivotagi.
52 Me tuu kalina eni me ke baa, ti vaga kara tu tsege na tinoni i laona kesa na tamadale, mi tugira sauba kara tu tuu, ma kara tu vaivotagi tana rongoqu inau. Kara tu tolu kara tu reisavikaira ara ka ruka, rongona kaira ara ka muria niqu goko inau; mi laona kesa na tamadale segeni, kara ka ruka kara ka reisavitugira ara tu tolu, rongona tugira ara tu muria niqu goko inau.
53 Na tamaga sauba kara reisavigira na daleqira mane, rongona ara muria niqu goko inau; mi laona visana na tamadale, na daleqira mane sauba kara reisavigira na tamaqira rongona ara muria niqu goko inau. Na tinaga sauba kara reisavigira na daleqira daki rongona ara muria niqu goko inau; ma na daleqira daki sauba kara reisavigira na tinaqira rongona ara muria niqu goko inau. Migira na tarungaga sauba kara vaireisavigi ruka tabana, rongona kesa tabana e muria niqu goko inau.”
Na Padagadoviana na Rongona na Omea e Laba
(Mateo 16:2-3)
54 Ma Iesu e tsarigotoa vanigira na toga, “Kalina ti vaga igamu amu morosia e tuu na parako i mao, me tsaku igamu amu tsaria laka sauba ke mai na usa, me tumu manana nomoa na usa.
55 Mi kalina amu vatsangia e bisimai na guguri ni ata, migamu amu gini goko laka sauba ke papara, me sina manana nomoa na aso.
56 !Na tinoni vanga malapalu igamu! Amu dona rago na reigadoviana e koegua nina aqoaqo na parako ma na guguri. ?Me matena gua te amu tau vati dona moa na padagadoviana na rongona na omea e laba i laomui tana tagu eni?
E Kilia Ka Vaigotosigi Ida Talu Nogo
(Mateo 5:25-26)
57 “?Me matena gua te e utugana vanigamu na pedesegeniana na omea e dou kamu naua?
58 Ko reia, ti vaga ke kesa ke ngaoa ke raqago tana pede, me dou ko tovoa kamu ka vaigotosigi segeni talu nogo i sautu, rongona aia ke tau raqago i matana na taovia na pede, maia na taovia na pede ke mologo baa i limana na mane reitutugu vale sosori, maia ke tuu, me ke tsonisagego tana vale sosori.
59 Minau au tsarivanigo, e utu ko rutsu tania na vale sosori poi tsau kalina ko tsonigira sui na qolo popono na matena na loamu.”