12
Na Gokolia Tana Rongona Na Mane Reitutugu Uta
(Mateo 21:33-46; Luka 20:9-19)
1 Ma Iesu e gini gokolia vanigira na toga na gokolia iani me tsaria, “Kesa dani me totu kesa na mane e tamanina kesa nina uta loki. Maia e baa me tsukaa kesa na itai i laona nina uta, gana kara aqosiginia na uaeni na vuana. Me barapolia, me tsaia na qilu gana na gotosana na vuana na itai me ke lia na uaeni. Me logoa na kusudato gana na togatoga. Mi muri ma na tamanina na uta e tuu me molovanigira visana na mane kara gini aqo nina uta. Maia e aligiri, me vano totu kesa tana vera ao.
2 Mi kalina e tsaumai tana tagu na raranga na uta, maia na tamanina na uta e molovanoa kesa nina maneaqo ke balaba i koniqira igira ara reitutugu vania nina uta, me ke adia i koniqira gana tuva e talu tana vuana nina uta.
3 Mara tuu igira na reitutugu uta, mara tangolia nina maneaqo na tamanina na uta, mara ramitsia, mara tau goto tusuvania sa omea, mara ketsalivisulea.
4 “Me tu tugua na tamanina na uta me molovanoa e kesa segeni goto nina maneaqo. Mara tuu goto igira na reitutugu uta, mara labua na lovana, mara paluvangamana.
5 “Ma na mane tamanina na uta e molovanogotoa na tolunina nina maneaqo. Migira ara tuu mara labumatesigotoa ia. Mara nauvaganana vanigira goto na dangana, ara rarusigira visana, mara labumatesigira visana.
6 “Me kau moa aia na dalena galugaluve segeni nogo aia na tamanina na uta. Mi tana susuina tsotsodo, te aia e molovanoa na dalena manana nogo ia ke balaba i koniqira na mane reitutugu uta. Me pada vaganana i tobana, ‘!Au dona sauba nomoa kara kukuni tania na dalequ!’
7 “Mi kalina igira na reitutugu uta ara reia laka aia e mailaba, mara vaigokovigi segeniqira mara tsaria, ‘Kalina ia, aia na dalena segeni nogo na tamanina na uta e mai. !Ida gita, ma ka labumatesia; ma ka tamanina igita nina omea sui!’
8 Mi tana, migira ara tuu, mara tangolia na dalena segeni na tamanina na uta, mara labumatesia mara tsoni tabaligia na konina tania na uta.”
9 Ma Iesu e veisuagira, “?Vaga ia, ma nagua amu pada sauba ke naua aia na tamanina na uta vanigira na mane ara reitutugu vania nina uta? Sauba nomoa ke mai, me ke labumatesigira na mane girani, me ke tusua nina uta vanigira ke visana na maneaqo tavosi kara reitutugudoua vania.
10 ?Egua, laka amu tau vati tsokoa moa na tsaqina goko vaga iani ara marea tana Mamare Tabu?
‘Aia na vatu igira na mane logovale ara tsoniligilea,
vaga moa ti na omea tagara sa rongona,
maia tsotsodo nogo na vatu ia,
e lia na vatu tamani rongona pukuga baa vanigira sui.
11 !Aia nogo na Taovia e naua te e gini laba vaga ia;
me gini dou sosongo vanigita na reiana!’ ”
12 Mi tana, migira gaqira ida na Tsiu ara tovoa na tangoliana a Iesu, rongona ara dona laka na gokolia e tsaria a Iesu e kalegira nogo igira. Mara matagunigira moa na toga, te ara mololea moa, mara vanoligi tania.
Na Torogoko Tana Rongona Na Voli Takesi
(Mateo 22:15-22; Luka 20:20-26)
13 Mi muri, mara mologira visana na Parisii kolugira goto visana nina tinoni a Herod kara balaba i konina a Iesu, rongona kara tsonitabo vania.
14 Mi kalina igira ara balaba nogo i konina a Iesu, mara tsarivania, “Taovia, igami ami dona laka igoe o goko mana pipi kalina, mo tau goto gini boe nagua ara pada igira na tinoni. Me atsa moa vanigo ti na tinoni loki se na tinoni lee moa. Mo saumakali vanigira pipi na tinoni sui na sautu vaga nogo God e kilia kara muria. Vaga ia, mami nongigo igoe ko tsarimai vanigami laka ti tana nida Ketsa e tamivanigita manana nomoa na voli takesi vania na Sesar ni Roma. ?Egua, laka e dou ka voli takesi vania na Sesar se tagara?”
15 Ma Iesu e dona baa nogo laka igira ara valoa moa, te aia e tuu me tsarivanigira, “?Matena gua ti amu ngaoa na tovoleaqu vaga ia? Kamu sauvulagimaia vaniau kesa na qolo vaga amu gini voli takesi, ma kau morosia.”
16 Mara tusuvulagi vania kesa na qolo, maia e veisuagira, “?Laka asei na nununa, ma na asana e totu tana qolo iani?”
Mara tsaria, “Nina nogo na Sesar.”
17 Ma Iesu e tsarivanigira, “Me ti e vaga ia, me dou ti kamu tusuvania na Sesar nina omea na Sesar, ma kamu tusuvania God nina omea God.” Migira ara gini beke sosongo na rongomiana na goko sasaga vaga e tsaria a Iesu.
Na Torogoko Tana Rongona Na Maurivisu Tania na Mate
(Mateo 22:23-33; Luka 20:27-40)
18 Visana na Sadusii, igira nogo ara tsaria laka na tinoni ara mate sui nogo e utu goto kara maurivisutugua tania na mate, igira ara mailaba i konina a Iesu mara tsarivania,
19 “Taovia, a Moses nogo e marea na ketsa vaga iani vanigita: ‘Ti vaga kesa na mane ke mate tania na tauna, me tau vati tamani dalena moa konina, ma nina aqo na tasina nogo na mane e mate ke taugaa na daki aia na kulana segeni e mate tania, rongona kaira kara ka gini tamani baka i muri, ma na baka ia ke lia vaga nogo ti na dalena na mane e mate.’
20 Me kesa dani, mara tu totu ara tu vitu na mane tamatasi. Maia na mane ida e tauga, me mate, me tau tamani dalena.
21 Mi muri ma na rukanina mane e taugaa na tinamatena na tasina, maia e mate tanigotoa na daki ia, mara ka tau goto tamani baka. Ma na omea vaga ia e laba vanigotoa na tolunina mane.
22 Me babaa vaga vanitugira sui: tugira sui vitu na mane tamatasi ara tu taugaa kesa moa na daki, mara tu mate sui tania, mara tu tau tamanina sa daleqira i konina. Mi tana susuina, me mate goto na daki ia.
23 ?Baa, mi tana dani igira ara mate nogo kara maurivisutugua, me sauba asei tu vidaqira na mane tugira sauba ke lia na tauna manana na daki ia? Rongona tugira sui vitu na tamatasi ara tu tauga kolusuia moa na daki ia.”
24 Ma Iesu e gokovisu vanigira me tsaria, “!Igamu amu sasi sosongo! ?Megua, laka amu dona na rongona gua te e sasi vaga ia nimui papada? Na rongona amu tau padagadovia na omea ara marea tana Mamare Tabu, mamu tau goto donaginia na susuligana God.
25 Kalina igira ara mate kara maurivisutugua, me sauba kara lia vaga nogo na angelo ni baragata, me sauba kara tau goto vaitaugagi na tinoni.
26 ?Eo, mi tana rongona na maurivisutuguaqira igira ara mate nogo, laka amu tau ngatsu vati tsokoa moa tana nina mamare a Moses na butona e kalea na gai iruiru? I tana nogo e marea laka God e tsarivania a Moses na goko vaga iani, ‘Inau nina God a Abraham, ma nina God a Isaak, ma nina God a Jakob.’
27 God aia niqira God igira ara mauri, me tau niqira God igira ara mate. !Eo, e sasi sosongo nomoa nimui papada igamu!”
Na Ketsa Loki Putsikae
(Mateo 22:34-40; Luka 10:25-28)
28 Mi kalina ara vaigokovigi moa a Iesu migira na Sadusii, me kesa vidaqira na tarai na Ketsa e totu tana me rongomia kalina a Iesu e tuguvisu dou sosongolia niqira goko na Sadusii, te e tuu aia, me mai i konina a Iesu me veisuaa, “?Taovia, laka na ketsa gua e loki putsikae baa i laoqira na ketsa sui?”
29 Ma Iesu e gokovisu me tsarivania, “Iani nogoria na ketsa e putsikae baa, ‘!Rorongo Israel! Na Taovia nimu God, aia segeni e Taovia.
30 Ko galuvea na Taovia nimu God tana tobamu popono, mi tana tidaomu popono, mi tana papadamu sui, mi tana susuligamu popono.’
31 Ma na rukanina ketsa e loki atsa kolugotoa aia: ‘Ko galuvegira na kulamu vaga igoe o galuve segenimu.’ E tagara goto kesa na ketsa tavosi ke loki me ke putsikae liusikaira ruka na ketsa karani.”
32 Ma na tarai na Ketsa e tsarivania a Iesu, “!O tsarigadovidoua Taovia! E mana vaga o tsaria igoe, laka na Taovia aia segenina moa e God, me tau goto totu kesa na god segeni.
33 Ma na tinoni nina aqo ke galuvea God tana tobana popono, mi tana papadana sui, mi tana susuligana popono, me ke galuvea na kulana vaga e galuve segenina. E dou sosongo baa i matana God na muriana kaira ruka na ketsa karani, liusigira na kodoputsa ma na sausau sui ara nauvania God.”
34 Ma Iesu e reigadovia laka aia e goko sasaga vaga ia, me tsarivania na mane, “O tau nogo totu ao tania na Verana God.”
Mi murina ia, me tau goto malagai ke kesa na baa ma na torogoko i konina a Iesu.
Na Torogoko Tana Rongona na Mesia
(Mateo 22:41-46; Luka 20:41-44)
35 Mi kalina a Iesu e sasanigira moa na tinoni i laona na Vale Tabu maia e veisuagira, “?E koegua vaga ti igira na tarai na Ketsa ara tsaria laka na Mesia aia na kukuana a David?
36 Na Tarunga Tabu nogo e mararasia na tobana a David, te e gini tsaria na goko vaga iani,
‘Na Taovia e tsaria vania niqu Taovia:
Ko totu ieni tana madoaqu,
poi tsau kalina kau livugira sui gamu gala i vavana tuamu, ma kara tseka vanigo.’
37 ?Me ti vaga tana tsaqina na Linge Tabu iani a David segenina nogo aia e soaginia na Mesia laka aia nogo gana Taovia aia, me koegua vaga ti na Mesia ke lia goto na kukuana a David?”
A Iesu e Parovatavigira na Tinoni Tana Rongona Niqira Sasaga Na Tarai na Ketsa
(Mateo 23:1-36; Luka 20:45-47)
Migira na toga danga ara totu tana, ara gini mage na rongomiana na omea a Iesu e tsarivanigira.
38 Mi kalina aia e sasanigira e tsaria, “Kamu kana tania niqira sasaga na tarai na Ketsa, igira ara dona moa na liu bamai kolu poloqira katsi, mara padangaoa moa ti na tinoni kara kukuni tanigira tana nauna tana ara dona na labasai na tinoni danga.
39 Mara dona goto na viliana na sasaqira dou tana valelotu, ma na totu palanago tana kavomutsa.
40 Ara peqogira na daki tinamate, mara laugotoa na valeqira. !Eo, mi muri mara baa mara gini malapalu na nonginongi katsi! !Migira nogoria sauba ke mamava sosongo baa na pede ke gadovigira!”
Nina Vangalaka Kesa na Daki Tinamate
(Luka 21:1-4)
41 Kesa dani kalina a Iesu e totu i laona na Vale Tabu, i ligisana na Bokisi na Vangalaka, maia e bungutigira na tinoni kalina ara tsonitsavua niqira qolo tana bokisi na molo qolo. Mara danga na mane tamani levo ara mai mara molotsavua e danga na qolo.
42 Me mai goto kesa na daki tinamate e tau tamanina sa omea, maia e molotsavua e ruka moa na qolo tetelo, vaga moa kesa lelee na senisi.
43 Ma Iesu e soasaigira gana duli me tsarivanigira, “Inau au tsaria vanigamu laka na daki tinamate iani aia e tau lelee tamanina sa omea, maia e vangalaka baa liusigira sui lakalaka na tinoni tavosi.
44 Rongona igira na tinoni tavosi ara sauragoa niqira vangalaka e talu tana tsarana niqira omea danga igira ara tamanina, maia na daki tinamate iani aia e sau sui lakalakaa na susuina saikesa na omea aia e tamanina, me tau lelee goto tsaravisu sa nina qolo gana ke gini mauri.”