13
Onye agha mebyi iphe
(Mak 4:1-9; Luk 8:4-8)
Ọ bụru ujiku lanụ onokwaphọ bẹ Jizọsu shi l'ụlo ono tụgbua je anọdu l'agụga eze-ẹnyimu. A dụ igwerigwe gbaphee ya mgburugburu; k'ọphu ọ bahụru l'ụgbo, nọ l'ime mini ono je anọdu. Igwerigwe ndu ono kụru l'eli-mgboko. O gude ẹtu zia phẹ iphe, dụ igwerigwe sụ:
“Nwoke lanụ jeru atụ mebyi iphe. Ọ nọdu atụ mebyi iphe ono; ọ harụ daa l'agụga gbororo; ẹnu bya atụtua ya. Ọzo nashịhu iya daa l'alị, dụ epfu-epfu; ẹka anụ alị adụ-zidu. Ntanta-a o fushia ome l'anụ alị ono, ta adụkwanu igbi ono. Anwụ chilahaẹpho; o chipyashia ya. Ọ nwụlwashihu kpọshihu nkụ; kẹle o to nwedu ọgbarabvu l'ime alị. Ọzo daa l'ẹka akpụru obvu nọ l'ime alị. Yẹle obvu ono futakọta. Obvu onoya kpagbushia ya. Ọzo daru l'ẹka alị dụ ree. O fushia ome; vua evuvu; bya amịa amịmi. Ndu amịta ụkporo ise; ndu ụkporo ẹto; ọphu abụru ụkporo l'iri.
“Onye nweru ẹnu-nchị, anụ iphe nụmakwa iya!”
Iphe, meru iphe, Jizọsu egudeje
ẹtu ezi iphe
(Mak 4:10-12; Luk 8:9-10)
10 Tọbudu iya bụ; ndu etsoje iya nụ byapfuta iya bya asụ iya: “?Bụ gụnu meru g'o gude i gude ẹtu epfuru ndu ono opfu?”
11 Jizọsu sụ phẹ: “Ọo unubẹdua bẹ Chileke meru g'unu maru iphe, e shi domigbaa edomi, bụ iya bụ k'ẹka Chileke bụ eze; obenu lẹ ndu k'ono bẹ o to medụru g'ẹphe maru iya. 12 Noo kẹle iphe, bụkpoo onye nweru nụ bẹ Chileke e-yebaaru g'o nweru nweru k'etsutsu iya. Obenu onye ete nwedu nụ bẹ ọo-gbẹnu natafụlenu nwọphu, o nweru. 13 Noo g'o gude mu gude ẹtu ẹtu epfuru phẹ opfu. Kẹle ẹphe e-le ẹnya nta lee imo; ọ tọ dụdu iphe, ẹphe ahụma. Teke ẹphe nụmachaaru nta nụma imo; ọ tọ dụdu ọphu aga phẹ nchị. Ọphu ọ dụdu iphe, byaru l'edo phẹ ẹnya. 14 Ọ bụru l'ẹhu phẹ bẹ iphe, Azáya onye mpfuchiru Chileke pfuru vụru; l'ọ sụru:
“ ‘Ẹphe a-nga nchị nta ngaa
imo;
ọ tọ dụdu iphe, edo phẹ
ẹnya.
Lee ẹnya nta lee imo;
ọ tọ dụdu iphe,
ẹphe byaru ahụma.
15 Opfu l'ẹphe kpochiwaru obu.
Ẹphe swọ-chiwaa nchị;
tanyịbe ẹnya.
Ọ -bụrabu m'ẹphe
egudekwaa ẹnya hụma;
gude nchị phẹ nụma.
Obu phẹ emee g'o doo
phẹ ẹnya; m'ẹphe
aghakọbe
byapfuta Chileke g'ọ
dzọo phẹ.*
16 “Sụ-a; ẹhu-ụtso bẹ a gọru nụ unu; opfu l'unu dụru ike gude ẹnya unu hụma ụzo; gude nchị unu nụma iphe. 17 Lẹ tororo, mu eme gẹ mu gbuaru iya unu bụ lẹ ndu mpfuchiru Chileke; mẹ ndu pfụberekoto, dụ igwerigwe bẹ ọ gụru ẹgu ahụma iphe-a, unu ahụma-a; ọle ẹphe ta ahụmaduru iya. Ọ gụkwaru phẹ phọ anụma iphe-a, unu anụ-a; ọle ẹphe ta anụmaduru iya.”
Iphe, ẹtu onye agha mebyi iphe ono bụ
(Mak 4:13-20; Luk 8:11-15)
18 “Wakwa iphe, ẹtu k'onye jeru atụ mebyi iphe ono bụ baa: 19 O nweru onye anọduje anụ iphe, eepfu lẹ k'ẹka Chileke bụ eze; ọle o too dodu iya ẹnya. Onye-Njọ ono abya anafụ iya mebyi iphe ono, e pfuru, nọ iya l'ime obu ono. Ọ bụru ẹgube onye ono bụ ndu k'ono, a gharu l'agụga gbororo onoya. 20 Ndu ọphu daru l'epfu bụ onye ọphu bụ: teke ọ nụmaru opfu ono bẹ ọ natakpọoru iya l'ẹhu-ụtso. 21 Ọphu ọ tọ gbadụru iya ọgbarabvu l'obu. Ọ kpọepho ụpfu nwanshịi; iphe mkpamẹhu byapfutaẹ ya phọ; ọzoo ndu ọzo melahaa ya ewere l'o kwetarụ opfu ono; l'ọ bụru iphe, ọo-kpakota daa; parụ opfu ọbu buhaa. 22 Ndu ọphu daru l'ẹka obvu dụ l'alị; bụ onye ọphu nụmaru opfu Chileke; ọle ọogba egomunggo ẹhu iya. Eyenụka obu l'ẹku batanụ bya akpaahaa opfu ono ẹhu. Ọphu ọ mịduru amịmi. 23 Obenu lẹ ndu k'ono, bụ mebyi iphe, a tụru l'ọkpobe alị ono; noo ndu ọphu bụ ndu anụmajechaa ya nụ; bya ewota iya ye l'ọkpoma phẹ. Ọ bụru ndu k'ono eyeje mebyi. Ọphu eyee ụkporo ise; ọphu eyee ụkporo ẹto; ọphu eyee ụkporo l'iri.”
Ẹtu, e gude ohu iphe anmaa
24 Noo ya; a nọnyakwaa Jizọsu byakwa anmaaru phẹ ẹtu ọzo sụ phẹ: “Gẹ Chileke e-shi goshi lẹ ya bụ eze a-dụepho gẹ nwoke, chịtaru mebyi iphe, dụ ree je aghaa l'alị. 25 O be l'ẹnyashi ujiku lanụ; teke e kuchawaru mgbẹnya; onye ọhogu nwoke ono bya achịta akpụru iphe je aghakwaaphọ l'ẹka ono, ọ gharu ọkpobe iya phọ. Ọ ghaẹbe iya bya abụru iya atụgbu. 26 Mebyi iphe ono nọdu l'ẹka ono fushia bya awata amịmi. Ohu iya phọ fushikwaaphọ bya amịa. A gbẹ teke ono hụma l'ohu mebyi iphe yị iya. 27 Ndu ozi nnajịuphu ono byapfuta iya bya asụ iya: ‘Nnajịuphu; ?tọ bụnaa ọkpobe mebyi iphe bẹ ị gharu l'alị ngu-a? ?Dẹnuhunu g'o gude ohu iya fushia ya ẹghirigha nno?’ 28 Nwoke ono sụ phẹ l'ọ dụ g'ọ bụ ndu ẹphe l'iya dụru l'opfu bẹ meru iya nụ. Ndu ozi ono sụ iya: ‘?Bụ iya bụ l'ọ dụ ngu g'anyi je epheshia ya tọo?’ 29 Ọ sụ phẹ: ‘Waawaa! Unu -jeshia epheshi ohu mebyi iphe ono bẹ ẹka a-tụnukakwa unu atụtu; unu eje ephekọbe iya ndu ọphu bụ ọkpobe iya. 30 Unu haa ya g'ẹphe tụko vua jeye teke ebubu iya. Noo teke mu a-karụ ndu ebu iya nụ g'ẹphe vuru ụzo pheshiada ohu iya ono; chịkobe l'ẹka lanụ; sweshia ya esweshi kpọo ya ọku. Tẹmanu ẹphe ebutawarọ ọphu bụ ọkpobe iya vuba l'ụlo mu teke ono.’ ”
Ẹtu, e gude akpụru oshi mọsutadu anma
(Mak 4:30-32; Luk 13:18-19)
31 Jizọsu byakwa anmaaru phẹ ẹtu ọzo sụ phẹ: “Sụ-a; gẹ Chileke e-gude goshi lẹ ya bụ eze l'a-dụepho g'akpụru oshi mọsutadu, nwoke wotaru ghaa l'ẹgu iya. 32 Akpụru oshi ono bụ iya kakọta rwịirwiirwii l'iphe, bụkota mebyi iphe, aaghajẹ aghagha l'alị. Ọle ọ bụjeru teke ọ byaru evua; l'ọ kakọta iphemiphe, aakụje akụku l'eli. L'ọ bya abụru oshi k'ọphu ụnwu ẹnu, ephe l'eli anọduje akpa ẹpfune l'ẹkali iya.”
Ẹtu, e gude iphe-ekoje-buredi anma
(Luk 13:20-21)
33 No iya; Jizọsu byakwa anmaaru phẹ ẹtu ọzo sụ: “Gẹ Chileke e-shi goshi lẹ ya bụ eze; a-dụepho g'iphe-ekoje-buredi, nwanyị hatarụ nwanshịi ye l'ukpokutu iphe, eegudeje eme buredi. Iphe ono jiru nkwẹka ẹto.
Jizọsu gude ẹtu ezi iphe
(Mak 4:33-34)
34 “Ọ bụru ẹtu ẹtu ẹgube ono bẹ Jizọsu gude zikọta ndu ono ozi-ọma ono. O -gudedu ẹtu bẹ ọ tọ dụdu iphe, oozije phẹ. 35 Iphe ono je emee; iphe, onye mpfuchiru Chileke pfuru vụa; bụ ọphu sụru:
“Mu e-gude ẹtu ẹtu pfuaru
phẹ opfu.
Mu e-pfuru phẹ iphe ono,
e domiru edomi eshinu
e meru mgboko ono.
Jizọsu epfu iphe ẹtu ono, ọ nmarụ k'ohu iphe ono bụ
36 Noo ya; Jizọsu parụ ikpoto ndu ono haa; bahụshia l'ụlo. Ndu etsoje iya nụ bya abyapfuta iya; bya asụ iya: “Kọnaaru anyi iphe, ọ bụ; mbụ k'ohu iphe ono g'o doo anyi ẹnya.”
37 Ọ sụ phẹ: “Onye ono, agha ọkpobe mebyi iphe ono bụ Abụbu-Ndiphe. 38 Alị ẹka ono, ọ gharu iya ono bụru mgboko l'ophu. Ọkpobe mebyi iphe ono, ọ gharu ono bụru ndu Chileke bụ eze phẹ. Ọphu bụ ohu iya ono bụru ụnwegirima Onye-Njọ ono nwụru. 39 Ọhogu ono, gharu ohu mebyi-iphe ono bụru Obutuswe. Teke ono, ee-buta iya ebuta ono bụru g'ọo-dụ mẹ mgboko bvụjeepho. Ndu e-bu iya nụ bụru ụnwu-ojozi-imigwe. 40 Ọo g'e phekọberu ohu iya ono chịta je akpọo ọku ono bụ g'ọo-dụ teke mgboko a-bvụ. 41 Abụbu-Ndiphe e-zi ụnwu-ojozi-imigwe iya g'ẹphe chịshikotakpo iphe, bụ ndu ono, kpatarụ nwibe phẹ eme iphe-ẹji ono mẹ iphe, bụ ndu emeje ẹjo-iphe ọzo g'ẹphe hakọta; 42 chịru ye l'ọta chịchichi ọku. Ẹka ono bẹ nemadzụ a-nọdu kwaa ẹjo ẹkwa; taa ikireze. 43 Ndu ọphu pfụberekoto l'iphu Chileke a-nọdu egbu nwịinwii g'ẹnyanwu l'ẹka Nna phẹ bụ eze. G'onye nweru ẹnu-nchị nụmakwa iya!”
Iphe labọ, vugbaa oke aswa
44 “Ẹka Chileke bụ eze dụ g'iphe, vu oke aswa, e woru domia edomi l'ẹgu. Onye lanụ je ahụma iya woru iphe kpuchia ya; teru ẹswa lashịa. Ọ laa je atụko iphemiphe, o nweru reshia je azụa alị ono.”
45 Noo ya; ọ sụ: “Onye maru iphe, ẹka Chileke bụ eze bụ; emeje g'eze onye agba nghọ; ọ nọdu achọ igopoto, amashị mma ike, ya a-zụ. 46 Ọ chọnyaa ya; bya ahụma ọphu ere ntụmatu. Ọ laa je atụko iphe, o nweru reshia gude je azụa ya.
Ụgbu-ịkokoro
47 “Sụ-a; Ẹka Chileke bụ eze dụkwa g'ẹgube eewojeru ụgbu-ịkokoro tụa l'eze-ẹnyimu-a; l'ọ nwụkoo ẹma, dụ iche iche. 48 Ẹma ono -jiẹpho ụgbu ono; l'a bya akpụa ya kpụfuta eli-mgboko; bya anọdu anọo; họo ya ahọho; họshia ya ọphu dụ ree ye lẹ nkata bya ekporu ndu ọphu dụ ẹji je awụshia. 49 Noo g'ọo-dụ teke mgboko a-bvụ. Ndu ojozi-imigwe a-lụfuta bya ahọshia ndu ẹjo-iphe l'ẹka ndu pfụberekoto nọ. 50 L'ee-je achịru phẹ ye l'ọta chịchichi ọku. Ẹka ono bẹ nemadzụ a-nọdu raa ẹjo ẹkwa; taa ikireze.”
Iphe ọ̀phúú l'akahụ iphe
51 Noo ya; Jizọsu jịa phẹ sụ phẹ: “?Ọ kwa l'iphe ono, mu epfu ono doru-a unu ẹnya?” Ẹphe sụ iya: “Ee Nnajịuphu!”
52 Ọ sụ phẹ: “Ọo ya bụ l'iphe, bụ onye maru ẹkwo-opfu Chileke maghee ya ree; bya abụru onye kwetawaru lẹ Chileke bụ eze iya bẹ dụepho gẹ nwoke, kwarụ eze unuphu. Ọ nọdu atụkoje akahụ iphe mẹ iphe ọ̀phúú gwefuta l'ụlo ọphu o doberu ẹku, dụ iya mkpa.”
Aajịka Jizọsu lẹ Nazaretu
(Mak 6:1-6; Luk 4:16-30)
53 Tọbudu iya bụ; Jizọsu nmaẹbekotakpoepho ẹtu ẹtu ono g'ọ ha; ọ bya eshi l'ẹka ono tụgbua; 54 lashịa mkpụkpu iya. O rwua ẹka ono bya abahụ l'ụlo-ndzukọ ndu Jiu je eziahaa phẹ opfu Chileke. O zirwua iphe ọbu k'ọphu ọ dụ ndu nọ l'ẹka ono biribiri. Ẹphe tụko pfuahaa sụ: “?Bụ awe bẹ ẹgube oke mmamiphe ọwa-a shi iya? ?Dẹnu g'o shi emeẹbe iphe-ọhumalenya ọwa-a? 55 ?Tọ bụnu iya-a bụ nwatibe nwoke kapyịnta-a? ?Tọ bụnua Meri bẹ ne iya aza? ?Tọ bụnu iya bụ nwune Jiemusu yẹle Jiósẹfu; waa Sayịmonu; mẹ Jiudasu? 56 ?Tọ bụnaa unwune iya kẹ nwanyị bẹ anyi l'ẹphe bugbaa l'ẹka-a? ?Bụ awe bẹ o shi nwụtachahunaa iphe ọwa-a?” 57 Iphe ono kpatsu phẹ ẹhu-eghu.
Jizọsu sụ phẹ: “Onye mpfuchiru Chileke bẹ aakwabẹjekwa ùbvù l'ẹkameka; agụfuekwapho lẹ mkpụkpu iya waa l'ibe iya.” 58 Ọ bụru iya meru g'o gude ọphu iphe, dụ biribiri, ha shii, Jizọsu meru l'ẹka ono adụdu igwerigwe kẹle ẹphe te ekwetaduru nkiya.
* 13:15 Gụnaa Azá 6:9,10. 13:35 Gụnaa Ebvu 78:2.