11
Awa ndi otaci Ngwaalingalu
(Mätä 6.9–13; 7.7–11)
Gomon geꞌte, Yicu gwuju ndi otaci Ngwaalingalu ngwaalu ngweꞌte, a be anni mung medaji, a be dooꞌra deꞌte otacalu ngwuci nu, “Deleny, enggaci nje ngwujaꞌri ngwudi otaci Ngwaalingalu anaku enggaca gu Yuwana ngwoꞌra ngwüngün.”
A je Yicu ci nu, “Manari ngaa lima otaci Ngwaalingalu, ngaa be ari ngwujaꞌri ngwee,
‘Papa,* a ngwürïny ngwunga jüꞌrïnï
a yeleny yunga ru.
Ätädï nje yona yidi eny gilingen.
Düdänïjï nje ndi apepe gwärï gwanni gwuki
ndi ari ꞌto nje düdänïjänü lanni lati nje äpïjï gwanni gwuki.
Na aaꞌti nga gwunje okta ndi ïdäjï nje be ꞌtüyï giyiꞌralanu yidi dijegoꞌrr.’ ”
A je be Yicu ci nu, “Dïjï dïndï ne danni dätï dimada ngwube elaci diligeny danu ngwuje ci, ‘Dimaad ꞌdïꞌrä nyi ätädä yona täꞌrïl dämjä nggwätï dimada düny dïndï gwenene ngwaalu ngwolanu nyi ꞌti be ätï yona yere yadi nje ätä.’
Ngwube ondaca gïdrü ngwuca, ‘Nyi ꞌti äbïngïnänü nyi gwuma längïtï yïjï yima ndri. Nggwaꞌta be mana gwa ꞌdïꞌrä.’ Nggwa je ci ndi ari mung ꞌtina ꞌdïꞌrü nunnu ngwätädä yona yidi eny ndi ari gwuru dimad düngün, gwa ꞌdïꞌrä ying je ätädä ꞌdar yanni yïmïnïng je gwani dïgïꞌrïnï gwüngün ꞌdünggüngün.
No ngwuje be ci, utaralu la je ätädä. Mïnär ngaa la mbuji. Pïdär längïrü la je ïgïtäcälü. 10 Ndi ari gwanni gwa utalu, gwa aar ätädä, gwanni gwa mïnï, gwa mbuji na gwanni gwa pï längïrü, gwa aar ïgïtäcälü.
11 Papa gwïndï ne gwere ꞌdanggalanu gwanni gwa gïjï güngün otacalu ndi ari gïmïnä duuma ngwube ätädä düüngäyü? 12 Na ngwotacalu gonyo ge ngwube ätädä dümü?
13 Ma be ari nga nga ke gwe gwalu lati lenge ndi angidaci yïjü yalu angidajing gwanni gwujaw a be ya ruꞌtana ndi Papa gwalu gwudi gerala ndi angidaci ngwüjü Lïgïꞌrïmä lanni Lijuꞌru ngwanni ngwati otacalu!”
Yicu na Digegoꞌrr
(Mätä 12.22–30; Murkuj 3.20–27)
14 A Yicu ji ndi ꞌtüyï dïꞌrïllä kuranu gïgäbïcüng ngwuru däꞌräng. Anni mung ꞌtüyï, a gur ondaji. Anni ma ngwüjï ngwonyadu engga aar dibi. 15 A be ngwoko ꞌdenggenanu ari, “Bäljäbül gwuru nggwee gwanni gwuru deleny didi ngwujegoꞌrr ngwanni ngwati ꞌtüyï ngwujegoꞌro.” 16 A ngwüjï ngwoko ïdäjï aar otacalu nding je enggaci yiꞌremna yere kerala.
17 A Yicu lenge ngwujaꞌri ngwegen ngwani ngwuju giyiꞌranu yegen, ngwuje ci, “Gen ganni güꞌrïꞌtïnä yelenyanu, ga geradalu, a ngwuꞌdun ngwanni ngwüꞌrïꞌtïnänü ngwa ïꞌdï. 18 Ma be ari dijegoꞌrr düꞌrïꞌtïnä yelenyanu, awa a be yeleny yüngün mätïnälü? Ndi ari nga nga lati ari äny gwati ꞌtüyï ngwujegoꞌro yiima yidi Bäljäbül. 19 Ma be ari äny ngwati ꞌtüyï ngwujegoꞌro Bäljäbül gwe a be yïjï yalu ngwati aar je ꞌtüyï ange nggwe? Yïjï yalu ya je be pïcï yelenya ndi ari ngwujaꞌri ngwalu ngwuru ꞌtur. 20 A be manari äny ngwati ꞌtüyï ngwujegoꞌro yiima ye yidi guy+ gidi Ngwaalu, yeleny yidi Ngwaalu yima je gu obananu.”
21 A je Yicu ci, “Ma dïjï danni dojema nono etadi ngwuꞌdun ngwüngün digwodananu, ngwong ngwüngün ngwati jayi nono. 22 A be manari dïjï danni dojemana nono dima määtä ngindeng ngwudami ngwapada ngwäbländï ngwüngün ngwanni ngwügätädïng gu ngwäyänü, ngwapada ngwony ngwüngün ngwuje giginanu ꞌdar.”
23 A je Yicu ci, “Gwanni gwaꞌti nyii gwe, gwuru güwän güny. Na gwanni gwati nyii gwe ꞌti gwäꞌräjä giꞌdu, gwuru gwanni gwati bädälü.”
24 Ngwari, “Manari dïꞌrïllä dima ꞌtü gïdïjänü, dati ele ngwaalu ngwanni ngwaꞌti ätï yaanu nggu landalu ngwümïnï ngwaalinga ngwanni ngwading gu obe düwä de. Manari ngwuming je ꞌti mbuja ngwube ari, ‘Äny gwa be kwoyalu ngwuꞌdun ngwugatani nje.’ 25 Mung oꞌre ngwuje mbuji ngwübrütïnälü ngwügïlïcïnälü. 26 Ngwoꞌre ngwapana ngwüꞌrïllä ngwuꞌter ngwanni ngwukana ꞌdünggüngün aar ila aar änï ꞌdünggüngünänü a dïjï ndoo kani giyiꞌral yüngün giyiꞌral yüngün yidi gwerreng.”
27 Anni ma Yicu ari ngwujaꞌri ngwe, a daw deꞌte ngwüjänü ara, “Lonjaca nanning gwanni gwülïngïtängä aar ang iꞌriyi!”
28 A be Yicu ci, “Lonjacaar je manni lanni lati ꞌdingini ngwujaꞌri ngwudi Ngwaalu aar je ꞌdengenaji!”
Giꞌremna giru yiima ndi Yunan
(Mätä 12.38–42)
29 Anni ma ngwüjï ji ndi gendada ngwonyadu, a je Yicu ci, “Gimad nggee giki gïmïnä yiꞌremna yanni yiru yiima ar je enggaci. Yere yaꞌti ya aar je mbuji ar je enggaci ꞌdogo yani dïjïr didi Ngwaalu dani Yunan.§ 30 Anaku rung gu Yunan giꞌremna ngwüjänü ngwudi Nïnïwäng, ꞌto Gïjï gidi Dïjï giru gu ꞌto no kimadanu nggee. 31 Deleny diru daw didi gen Kaama* da ji da ꞌdïꞌrä da aar dünätï gimaad ge nggee komon gidi pï yelenya yidi gwurꞌtaling ngwuje pïdïyï yelenya. Daw ndee diru deleny dïndï ꞌtuꞌtu ngwaalu ngwolanu gwerre ndi ꞌdingini bebereng gwudi Jiliman. A be gwenene ngene, nggwo be gwanni gwupana guꞌru ndi Jiliman. 32 Ngwüjï ngwudi Nïnïwäng ngwa ji ngwa ꞌdïꞌrä komon gidi gwurꞌtaling ngwüjïngä le ngwudi gimaad nggee na ngwa aar je pïdïyï yelenya. Ndi ari ngindenga anni ma je Yunan ondaci lima ꞌdingini ngwujaꞌri ngwanni ngwucu je ngwe aar joꞌrenyana. +A be gwenene ngene, nggwo be gwanni gwupana guꞌru ndi Yunan.”
Buri gwudi ngwanginu
(Mätä 5.15; 6.22–23)
33 “Dïjï dere daꞌti dati muji lïgä gilamba ngwube geꞌtada ngwaalu ngwäꞌtüdï ngwading gu oꞌrralu ya ngwügwüꞌrübäjälü gimo ge. Lating manni ape ngwalliji kudinala nunnu a ngwüjï ngwanni ngwati ändä aar engga buri. 34 Ngwäy ngwunga ngwuru nono buri gwudi oꞌrralu ngwanginanu ngwunga. Ma ngwäy ngwunga jayi, ngwanginu ngwunga ꞌdar ngwa oꞌrralu nono buri. Ma be ari ngwäy ngwunga ngwaꞌti jaw, ngwanginu ngwunga ꞌdar ꞌto ngwa ru dïrïm. 35 Arngana be mama ndi ari buri ꞌdunggunga aaꞌti gwa ru dïrïm. 36 Yäy gu no manari ngwanginu ngwunga ꞌdar ngwïtänü nono buri, ma aar ꞌti ju ngwere ngwanni ngwuru dïrïm, ngwa oꞌrralu ꞌdar nono ati gu buri enyanu aar ang oꞌrracalu.”
A Yicu girinya Ngwübärrïjï na ngwoorta ngwudi yobo
(Mätä 23.1–36; Murkuj 12.28–40)
37 Anni ma Yicu medaji ondajing, a gur giru Dïbärrïjï urnidi yïrnü ꞌdunu ꞌdünggüngün nunnu aar gwe eny. A nginde ele ngwujalu. 38 A be anni ma gur nggo giru Dïbärrïjï engga ndi ari Yicu gwaꞌti unu ngwuy nono gwerre gwerre anaku aru gu dïmürä ngwube eny, ngwobalu ndïr.
39 A Deleny ci nu, “Nga nga liru Ngwübärrïjï, ngaa lati uyi ginya nono gidi yaw aang uyi ginyanu gidi eny a be ngïnäꞌdänü ngaa be onyadi yubananu ngaa onyadi yijegoꞌranu. 40 Wä ngweꞌrr ngwee! Nga nga laꞌti lïngïdï ndi ari gwanni gwugeꞌta ngwangina poor, gwuru ꞌto gwanni gwugeꞌta ngwangina ngïnäꞌdäno? 41 A be nga nga, ätädär ngwüjü ngwanni ngwuru ngwuwayi ngwony ngwanni ngwo kutranu na kinyanu galu gidi eny ngwong ꞌdar ngwa be juꞌri.
42 Wäjäj bi Ngwübärrïjï! Nga nga lati gwällïjï Ngwaalinga giꞌra gidi nana na ngwüjïrtän na ngwuuwa ꞌdar ngwanni ngwati ꞌtü ngwartanu ngaa be dudanu ndi übïdïyï ngwüjänü ngaa ꞌti ätï ämnïng gwudi Ngwaalu. Yaadi jayani ndi a je ärrï giyee gwodan ngaa je ꞌti dudanu giyoo yiru giꞌra.
43 Wäjäj bi Ngwübärrïjï! Nga nga lati ämnï ndi abrada ngwuduꞌri ngwüjädälü kiꞌra gweere ngwämrä ati aar je ngwüjï aganni ngwaalu ngwudi ngwiliny.
44 Wäjäj bi Ngwübärrïjï na ngwoorta! Nga nga liru nono ngwumomo ngwanni ngwüꞌrïnyänälü ngwati gu ngwüjï elala aar ꞌti be lïngïdï ndi ari ngwuru ange ngwo ngïnäꞌdänü.”
45 Anni ma gu doorta deꞌte didi yobo ꞌdingini no, ngwümäätä ngwuci, “Gwani doorta ma gu ari no, nga gwüllüdï nje ꞌto.”
46 A Yicu ondaci, “Wäjäj bi ngwoorta ngwudi yobo nga nga lati üpïyï ngwüjü ngwony ngwanni ngwünï ngaa je ꞌti be allija gomon nono galu.
47 Wäjäj bi gwani nga nga lati aci ngwumomo ngwudi diwayini ngwïjïrä ngwudi Ngwaalu ngwanni ngwüꞌrïnyïtï je papanga lalu. 48 No nga nga lïgwällïnä papang je lalu giyiꞌral yanni yärrär je. Ngindenga lïꞌrïnyïtï ngwïjïrä ngwudi Ngwaalu a be nga nga aci ngwumomo ngwegen. 49 No a be Ngwaalu gwari bebere gwe gwüngün, ‘Linje ükäcï ngwïjïrä a ngwoꞌra ngwükäjäär je, ngwoko ngwa aar je ꞌrinye na ngwoko ngwa aar je linynyi.’ 50 Yäy no ngwüjï kimaad nggee ngwa ji ngwa aar je otacalu yïn ye yidi ngwïjïr ꞌdar ngwudi Ngwaalu yanni yïrädälü ꞌtuꞌtu anaku geꞌta gu Ngwaalu dïdläyü, 51 ꞌtuꞌtu yïn yidi Äbïïl ꞌdi aar obani gïyïn yidi Jäkärïyä gwanni gwüꞌrïnyïtäär gidiliganu gidi gobo na dagad. Yäy nggwa je ci ngwüjï ngwudi dïdlä ndee ngwa ji ngwa aar je otacalu ngwujaꞌri ngwe ngwee ꞌdar.
52 Wäjäj bi ꞌdanggalu liru ngwoorta ngwudi yobo, nga nga lima längïtï längïrü ladi le ngwüjï lenge Ngwaalinga, ngaa laꞌti ändï na ngaa lima etaci ngwüjü ngwanni ngwadi änï ndi änï.”
53 Anni ma Yicu gatani ngwaalinga ngwo, a ngwoorta na Ngwübärrïjï ꞌre ngwäy aar uki Yicung nono aar otacalu ngwujaꞌri ngwe ngwonyadu. 54 Ngindenga gwukar nono nunnu ngwüꞌtüyä ngwujaꞌri ngwere ngwulemanu ngwüngün ngwanni ngwuki nunnu aar gu mbojaji gay aar määtä.
* 11:2 Yitab yoko ati ari, “Papa gwärï gwanni nggwo kerala.” 11:4 Yitab yoko yati ari, nje be üꞌrälü yiꞌral yanni yiki. 11:15 Bäljäbül ngwürïny ngwuꞌter ngwudi dijegoꞌrr ngwani deleny didi ngwujegoꞌrr. + 11:20 Gwuruj 8.19 § 11:29 Ngwaalu ngwükäjä dïjïrä dani Yunan ngwondaci ngwüjü ngwudi Nïnïwä nunnu aar joꞌrenyana. * 11:31 Deleny ndee diru daw diru didi gen gani Jïïbä. 1 Ngweleny 10.1–10; 2 Agibar Ayam 9.1–12. Gen nggee laru giju ken gani Yämän. + 11:32 Yunan 3.5–10 11:51 Äbïïl gwuru gwanni gwüꞌrïnyïtär gwerre gwerre a be Jäkärïyä ru gwanni gwüꞌrïnyïtärälü gwodan. Täküwïn 4.8; 2 Agibar Ayam 24.20–21