17
Dā itsúꞌun ña ñuú Tesalonica
1 Kuéꞌēn Pablu ni Sílā, ita ntíꞌxin ña ñuú Anfipoli ni ñūú Apolonia, xée ña ñūú Tesalonica, mí tuví xúkūn ña Israee.
2 Vata xkoó ini Pablú ne, ñéꞌe ñā má ūkún kan ntūvi dá iō dáꞌna. Úni īto ñeꞌe ña é tiín ña ni ñāꞌa san,
3 kanañēꞌe ña ña mí uve naꞌa Túꞌun Xuva kō nte díꞌna é da miī é ntōꞌo Cristu, ña nakaxnúu Xuva kō ne, da miī é ntotō xtuku ña te xiꞌi ña. Kakaꞌan ña:
—Dɨvi tsi Jēsuu é kākaꞌán ntɨ ni ntō né, dɨvi ñā é Cristu ñá, dɨvi ñā é taxnuu Xuva ko ñā —kaꞌan ña.
4 Iō ñá Israeé san ne, kuīntiꞌxe ña é kākaꞌan Páblu ne, kúdadɨɨ ñá nī Pablu ni Sílā. Ñá te da dīi ñá griegu, ña é ntánuu iní i Xuva ko, ni ñadɨ̄ꞌɨ, ña e dóo naꞌnu ñaꞌa ne, kuīntiꞌxe ña dɨ.
5 Ntá tsi ña Israee, ña é ña ni kuintíꞌxe i ne, kūneꞌu iní ña ni ñā. Kidáā né, īde ña é nātaká nuu natīi kini ntáa, na é dotō tsí ntáñɨ̄ dúꞌxen nu âꞌví kān. Nātaká nuu na ne, dā nakutsúꞌun na da kanɨɨ ñūú san. Kidáā ne, íntīꞌu na nú viꞌi ña nani Jāsuun, ntánantuku nā Pablu ni Sílā é ntāda na ña kuenta ntáꞌa ña tsíñu i.
6 Ntá tsi ña ni naníꞌi na ña. Mii tsi Jāsuun, ni túku ení ña, ña kuíntiꞌxe i san naníꞌi na. Ntáñūꞌu na ña, kueꞌen niꞌi na ña ntaꞌa ña tsíñu i san ne, koó da vāntiñɨ na ntákaꞌan na, ntátsiꞌi kuétsi nā Pablu ni Sílā:
—Ña sāꞌá ne, da kanɨɨ ñūxiví a ntaíka ña, ntánakutsúꞌun ña ñāꞌa. Vevií ne, un tsi nte íꞌa xee ñá ve ne,
7 Jasuún san ne, xéꞌe ña vīꞌi ña é kuntōo ña. E ntáde ña sáꞌa ne, dōo xíi kaa. Ñá te kaiko ñuꞌu ña rei ñuú Roma, tsí ntákaꞌan ña é iō túku rei, ñá nani Jēsuu —kaꞌan na.
8 Un ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa san ni ña tsíñu i san ne, dōo ítsuꞌun ña da téku ña sáꞌa.
9 Kidáā né, kīꞌi ña diuꞌun Jásuun ni ña ntɨɨ níꞌi ña ne, nangáva ña ñā.
Dā intóo Pablu ni Síla ñūú Berea
10 Dā kuáa ne, táxnūu ña kuíntiꞌxe i san Pablu ni Sílā é na kɨ̄ꞌɨn ñá ñuú Berea. Dā xee ñá ikān ne, kuéꞌen xtūku ña má ūkún ña Israee.
11 Ña Israee, ñá ntoo ñuú Bereá san ne, dií ka vita ini ña é ña ntoo ñuú Tesalonica, tsí nɨɨ̄ kueꞌén ini ña ntaíni ña Túꞌun Xuva kō ne, utén uten nántuku ñā mí ūve naꞌa Túꞌun Xuva kō da nté kutuni ñá tē nuu é ntaā i é kākaꞌan ñá ni ñā.
12 Dukuan ne, dōó tɨtɨ́n ña Israee kuíntiꞌxe ña, nī ña griegú dɨ, tē tií te ñadɨ̄ꞌɨ́, kuān te dóo naꞌnu ñaꞌa ña ne, kuīntiꞌxe ña dɨ.
13 Ntá tsi dā kútuni ñá Israee, ñá ntoo ñuú Tesalonica, é kākaꞌan ntódo xtuku Pablu túꞌun Xuva ko ñūú Bereá ne, xée ñā é nakutsuꞌun xtūku ña ñaꞌa san.
14 Ntá tsi ña kuíntiꞌxe i sán ne, ura tsí i táxnūu ña Pablu é na kɨ̄ꞌɨn ña nu ntute ñuꞌu kan. Mii tsī Síla ni Timōteu kántoo mii ña ñūú Berea.
15 Ña ixntéka itsi Pablú ne, kuéꞌen ña ni ñā un tsi nte ñuú Atena. Dā ntíko kōo xtúku ña, kakaꞌan ñá nī Síla ni Timōteu é na kɨ̄ꞌɨn kantɨ́ꞌɨ ña, kíkuntóo ña nī Pablu.
Dā itúvi Pablu ñuú Atena
16 Nɨɨ dukuān tuví Pablu ñuú Atena é kantétu ña Síla ni Timōteú ne, dōo dé kuení ña dá īni ña tsí ña ntoo ñuú Atená ne, da miī kueꞌen tsi sántu ntūváꞌa naa íō iña ña.
17 Dōó kiꞌin itō ñeꞌe ña má ūkún kān é natíin ña nī ña Israeé san ni ūn ntɨɨ́ ntɨ̄ɨ́ ñaꞌa, ña ntánuu iní i Xuva kō. Utén utén ñeꞌe ña nu âꞌví kān dɨ́, kakaꞌan ñá nī ña ntánataká nuu ikān.
18 Ikān ne, xíō ñaꞌa, ña ntántīkɨn túku nchuꞌun iña ñá nani Epīcurú ne, xíō túku ñaꞌa, ña ntántīkɨ́n nchuꞌun é nani ēstoicu. Ña sāꞌá ne, ntákaꞌan ña:
—¿Neé ntu kani túꞌun é kuān nte kakáꞌan ña? —kaꞌan ña.
Íō ñá ne, ntákaꞌan ña:
—Vata tē é tūkú xuva ncho nañeꞌē ñá kō —kaꞌan ña.
Tsí Pablú ne, kakaꞌan ntódo ña túꞌūn vaꞌá iña Jésuú ne, kakaꞌan ñá e ntóto xtuku ña dá xiꞌi ña.
19 Kidáā ne, ntánteka ñā Pablu, kueꞌen níꞌi ña ña uun mí nani Areōpagu, mí é dukuān ntánataká nuu ñata ña odo nūu, ntaxéꞌe ña itsi ña ñuú i san. Tsixeꞌe ñā Pablu:
—Káꞌan kūdii ntó, na kīni ntɨ neé nchuꞌun xee é vexníꞌi ntō.
20 Tsí ntɨꞌɨ́ ne, ñá te kāñeꞌe dɨkɨ́ ntɨ é kākaꞌan nto, tsí tuku nchuꞌun é iní ntɨ. Nañēꞌe kudii ntó ntɨ nee é kani túꞌun é kākaꞌan nto —kaꞌan ña.
21 Tsí ña ñuú Atena ni ña da xee ntóo ikān né, da mii kuēꞌen tsi nchó kini ña nee é dā ve kakuvi é natíin ña.
22 Kidáā ne, nákuntītsí Pablu méꞌñū ñaꞌa san Areopagu kán ne, kakaꞌan ñá ni ñā:
—Dɨvi ntō, ña ñuú Atena, é īní u tsí dōó īó xuva ntō e ntánuu iní nto.
23 Dā ítā ntiꞌxin ú ñuú nto, kaito dîtó u nee ntɨ́ꞌɨ ntɨꞌɨ iña nto e ntánuu iní nto ne, nāniꞌí ko uun nú naa kan mí ūve naꞌa kakaꞌan: “Iña xúva kō, ña e ñá ini o xoo ñáꞌa”, kaꞌan. Dɨvi tsi xuva ntō, ña e ñá ini ntó ne, dɨvi Xuva kō é kākaꞌán u ni ntō vevii.
24 ʼTsí Xuva kō né, dē kúꞌvē ñá ñuxiví ni un ntɨꞌɨ̄ é īo. Dɨvi ñā Tóꞌō e dukún kan ni ñūxiví a. Ña te víꞌī mí de váꞌa ñaꞌa tuví ña.
25 Nté ña túvi nee iña é kūvi kuéꞌe o ñā, tsí ña tuví nee iña é kātaan núu ña. Mii ña kātaꞌxi ña ntuvi iña ko ni tatsin é taꞌni o, ni un ntɨꞌɨ̄ é īó iña ko, xe un xé un ō.
26 ʼUun tsi nɨñɨ ko dé kûꞌvé Xuva ko un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ o é ntoo o da kanɨɨ ñūxiví a. Mii ñā de kúꞌvē ña nté kaa ntuvi kuntoo o ñūxiví a nī míꞌi ñūú kuntoo o, xe un xé un ō.
27 Kuān o dé Xuva kō, tsi ntío ña é nantuku o ñā, un ntɨɨ́ ntɨɨ̄ o, da nté koo é naniꞌí ko ña. Ntá tsi ña te nté sa ikā tuví ña,
28 tsí dɨvi ña taꞌxi ña ntuvi iña ko, nī é kakantá nuu o, nī é tuví ō. Kuān ó uve naꞌa, kakaꞌan ñáta ntō, ña de váꞌa tutú san, kakaꞌan ña: “Xoꞌō ne, iꞌxá Xuva ko ō”, kaꞌan ña.
29 Tē nuu é ntaā i é īꞌxá Xuva kō kúvi ō ne, ña kúvi kāꞌan o é Xuva ko da nēé ka ntɨꞌɨ, tē kaá kuaan, tē kaá kuīꞌxín, o xuu e ntávaꞌa naa ñaꞌa vata ō dé kuení mii ña é vata kaa Xuva kō.
30 Ntuvi diꞌna ne, dé kaꞌnu iní Xuva ko nī ña intóo kídaā e kuán o dé ña, tsí ña ni iní ña nté koo vií ña. Ntá tsi vevií ne, ntio Xuva kō é nadama ō nima kíni kaa ko.
31 Tsi e xtûví Xuva ko ūun ntuvi é xntēkú kuꞌvē ñá da kanɨɨ ñūxivi. Tsí é nakaxnúu ña uun ñatīi, ña é xntēku kûꞌve. É īni ó xoo ñáꞌa, tsí nantóto Xuva ko ñā dá xiꞌi ña —kaꞌan ña. Dukuan ō kaꞌán Pablu ni ña.
32 Dā téku ñaꞌa san é kākaꞌán Pablu é ntóto xtuku uun ñaꞌa é xiꞌi ñá ne, iō ña ntáxkuntée ña ña. Iō ñá ne, ntákaꞌan ña:
—Dá nte ūun ká tuku ntuvi kaꞌan ntó nī ntɨ́ sáꞌa —kaꞌan ña.
33 Kidáā né, kīi Pablu, kuéꞌen ña.
34 Iō ñá ne, kantīkɨn ñá Pablú ne, kuīntiꞌxe ña é kākaꞌan ña. Uun ñaꞌa ñā ne, Dionisiu náni ña; tsiñu ña Areopagu. Uun ñadɨ̄ꞌɨ́, ña nani Dāmarí dɨ ne, īó ka tuku ñaꞌa kuíntiꞌxe i dɨ.