PIƐRI 'LƐTRƐ ꞊LWA 'LA YƆƆNDIA‑
Piɛri a 'lɛtrɛ ꞊lwa mi 'ɛ ŋgblo
‑Dele Piɛri 'ke 'le ɛɛ? ‑Yoo Zesu 'a winbɔwo mu vu ta plɛ 'la makwan‑ 'mu do 'le. Piɛri 'tɔ 'ɛ ‑yoo Grɛki wli 'yi 'tɔ 'le, 'bhɛɛ‑ ‑a ‑yi ‑le dɔɔ «Vlɛ». Zesu ‑le 'bhɛ 'tɔ 'ɛ ꞊kpaa ‑a ma. ‑A ‑zwana' 'tɔ ‑le Simɔ, 'bhɛɛ‑ ‑e ‑yaa da Galile 'trɛ ta ‑wa 'la ‑o ‑yaa 'bhɛ sii Betɛsaida (Zaan 1.43) 'bhɛɛ‑ ta. Piɛri 'pegee ‑a nɛɛnɛ‑ Andre ‑yaa kaadɛ Galile ‑draa 'ɛ 'bhɛɛ‑ ba. 'Duŋ‑ Zesu ‑o 'siile, 'ke ‑o 'ploole ‑waa' kaadɛ yrɔ mu 'ɛ ma, 'ke ‑o nule‑ dɔlɛ Zesu zi. Zesu gele blaan laflɛ' 'yi, Piɛri Zesu a ‑Jan 'Nrale‑ 'ɛ ꞊woa Zeruzalɛmu 'pegee Zude, 'bhɛɛ‑ Samari 'klɛɛn mu 'ɛ 'yi. 'Ali‑ ‑e ‑ja 'yee‑ ‑Jan 'Nrale‑ 'ɛ 'wolɛ 'fɔ Rɔmu ‑wa 'ɛ ta. ‑Wa ꞊dia 'bhɛɛ‑ ꞊nɔɔ 'ke ‑wa gbaan ‑yrigbɛɛle do ta.
'Lɛtrɛ 'lɛɛ‑ 'yi, Piɛri pe ‑kɔɔ' ni dɔɔ ‑o ‑yaa Silivɛn 'la sii 'ezin Silasi 'bhɛ ‑le 'yee‑ 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ ꞊dia (Piɛri ꞊Lwa mi 5.12).
‑E 'yee‑ 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ ꞊kpaa Zesu 'yi mu 'la zɛnle ‑yaa 'klɛɛn 'lɛdo‑ 'la ‑o 'bhɛ sii ‑zɔn Tuuki 'mu ‑la ni (Piɛri ꞊Lwa mi 1.1). 'Bhɛ 'waati 'ɛ ba, ‑o ‑yaa ‑yrɛnkpa' zii' 'bhɛ ꞊nɔɔ Zesu 'yi mu 'ɛ ta. 'Bhɛla‑ ‑zayile Piɛri 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ ꞊dia ‑o ni faŋgandɔ zayi' ‑o ta. Piɛri 'a ‑dwa ‑o 'kpee dɔɔ ‑Waanbhaa' nu ‑o golɛ ‑za 'yi, 'bhɛ 'pegee ‑yoo ‑lɛtwa ‑a 'ciɛn 'la ba laflɛ' 'yi 'bhɛ 'nalɛ‑ ‑o ni. ‑O nu 'bhɛ 'ciɛn 'ɛ 'srɔɔwolɛ 'ke Zesu 'nu gbɛ drɛɛwoa‑ 'drunyan 'lɛyan yi 'ɛ 'le. (Piɛri ꞊Lwa mi 1.2-12). ‑Ayile, ‑ya ꞊pia ‑o ni dɔɔ ‑o bo 'eglɔɔle ‑o 'kpaleya 'ɛ 'yi, 'ali‑ 'ke ‑yrɛn mu ‑o ta 'yee‑ 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ dɛ 'waati 'ɛ ba.
Piɛri ‑o ‑liala dɔɔ ‑o 'taawogbɛya 'ɛ klɛ 'elrele mɛɛ 'la zan mu laa ‑Waanbhaa' dɔ 'mu 'pleŋ, 'bhɛ 'pegee ‑o 'gbansaan 'pleŋ‑ 'ezin‑ (Piɛri ꞊Lwa mi 1.13–4.19). ‑Ya ꞊pia ‑o ni dɔɔ ‑o Krisi blaanta gɔɔn 'bhɛ 'taawogbɛya 'ɛ ma. Krisi 'bhɛ ‑yrɛnbhla, 'bhɛɛ‑ 'duŋ‑ yaa ‑za 'yɔɔ‑ klɛlɛ.
‑Yaa' 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ 'lɛyanyrɛ 'ɛ ꞊nɔɔ (Piɛri ꞊Lwa mi 5), Piɛri Zesu 'yi mu 'ɛ 'pegee ‑o ‑lɛɛ mu 'ɛ 'liala‑ 'ezin.
1
Piɛri a 'pubɔwli
1 'Mi Piɛri 'la 'ŋ 'yoo‑ 'ke Zesu Krisi a *winbɔwo mi 'le, 'mi ‑le 'lɛtrɛ 'lɛɛ‑ 'kpa zii' 'ka mu 'la ‑Waanbhaa' 'ka makwan‑ 'ka mu ‑la ni. 'Ka mu 'la 'ka ꞊kaan 'eke‑ ma, 'bhɛɛ‑ 'ka ‑ja klɛlɛ 'ke 'cie mu 'le Pɔn 'pegee Galasi, 'bhɛɛ ‑Kapadɔsi 'pegee *Azi, 'bhɛɛ‑ Bitini 'klɛɛn mu 'ɛ 'yi.
2 'Kɔɔ‑ Dɛ ‑Waanbhaa' ‑le 'ka makwan‑ 'a 'gbu zru maza 'la ‑e 'bhɛ 'lɛdulaa 'elwale gban ‑sɔ 'bhɛ ta. *Lii 'Weŋ 'ɛ ‑e 'ka ꞊kla ‑yaa' pɛ mɛɛ 'weŋ mu 'le, 'kooko‑ 'ka Zesu Krisi 'klɔsikun, 'bhɛɛ‑ ‑a yiɛn 'la 'klalaa 'kaa‑ ‑za ma 'sraka 'le 'bhɛ 'ka zru mu 'ɛ klɛ 'weŋ. Bhaa 'yee‑ ‑Waanbhaa' ‑li 'ka ma, 'bhɛɛ‑ ‑e yilabla na 'ka ni 'kee‑ pa 'ka ta.
'E 'YRIKPALE BO MƐƐ GOLE ‑ZA 'YI 'Ɛ 'BHƐƐ‑ TA
Zesu 'yi mu 'yrikpaza kplankplan
3 ‑Kɔɔ' ‑Waanbhaa' 'tɔbhɔ ‑kɔɔa' Mɛɛzan Zesu Krisi Dɛ 'ɛ! ‑Yaa' mɛɛ ‑yrɛnklagbɛya ‑gbɛnɛ 'ɛ ma, ‑e Zesu Krisi ‑bwela gale ba, 'bhɛɛ‑ ‑e bole ‑yrɛ ma ‑si drɛɛ ‑naa ‑kɔɔ' ni 'bhɛ ma. 'Bhɛ klɛgbɛya 'ɛ gbɛɛn‑ bhe, ‑kɔɔ' 'yrikpale ‑o ‑a ta 'bhii‑ bole ‑yrɛ ma ‑si ‑o ‑kɔɔ' 'kɔɔ.
4 'Bhɛɛ‑, ‑Waanbhaa' ‑yaa' mɛɛ mu 'ɛ 'kpɛn 'lɛtwa꞊ 'bhɛɛ‑ 'ciɛn 'ɛ ba, ‑kɔɔ' 'yrikpale ‑o 'bhɛɛ‑ ta. 'Bhɛ 'ciɛn 'ɛ bhɛ laa sɔ 'siɛle, 'bhɛɛ‑ 'bhɛ 'triŋ 'laa sɔ dɔle‑, 'bhɛ 'pegee 'bhɛ ‑lreleya 'ɛ 'bhɛ 'laa sɔ gole‑ 'bhɛ 'yi. ‑Waanbhaa' 'ka 'lɛtwa꞊ 'bhɛɛ‑ 'ciɛn 'ɛ ba laflɛ' 'yi.
5 'Bhɛɛ‑ 'ka mu a 'kpaleya 'ɛ ma, 'yee‑ ‑Waanbhaa' ‑o 'ka tagbin‑ 'zi ‑sɔ ‑yaa' ‑glɔɔya' 'ɛ 'le, 'kooko‑ 'sani‑ 'ka gole ‑za 'yi 'bhɛ 'lɛbɛŋgole 'la ‑yoo ‑a 'kɔɔ 'bhɛ zrɔn yi 'ɛ 'bhɔle pleŋ‑ 'ka ni kpataakpa 'drunyan 'lɛyan yi 'ɛ 'le.
6 'Bhɛ ‑za mu 'ɛ 'kpɛn ‑le 'ka 'yilablawo pɛ 'le, 'ali‑ 'ke ‑o 'ka 'yrɛbatɛdɔ 'zi ‑yrɛn mu 'ɛ 'kpɛn ‑glɔɔn 'le ‑zɔn 'waati sa ba.
7 'Bhɛ ‑yrɛn mu 'ɛ 'mu ‑le nu a zrɔnlɛ 'bhii‑ 'ka 'kpale‑ ‑o ‑Waanbhaa' 'yi. 'Duŋ‑ 'kaa‑ 'kpaleya 'ɛ ‑Waanbhaa' 'yi, 'bhɛ mabhaabhɔ 'ke 'bhɛ kan ‑can ta, 'bhɛ 'la 'bhɛ ‑o 'ke 'siɛ pɛ 'le bhe. 'Bhɛɛ‑ 'duŋ‑, ‑o ‑can 'ɛ yie, 'bhɛɛ‑ 'ke ‑yoo 'ke ‑can ‑kpɔsɔɔ 'le ‑o 'bhɛ dɔ. 'Bhɛ klɛgbɛya do 'ɛ 'yi, ‑o 'kaa‑ 'kpaleya 'ɛ 'yidan‑, 'kooko‑ ‑wa ‑glɔɔya' 'ɛ dɔ. 'Ke 'bhɛ ꞊kla, 'ke Zesu Krisi 'pwɛla‑ ‑a ‑yi yi 'la 'le, 'kaa‑ 'kpaleya 'ɛ nu klɛlɛ 'ka 'tɔbhɔpɛ 'le, 'bhɛ 'pegee ‑e nu klɛlɛ 'ka magbaandɛpɛ 'le, 'bhɛɛ‑ ‑o 'ka 'lɛdɔ‑ ‑a ma.
8 'Bhɛɛ‑ 'ka 'laa Zesu 'yelɛ‑ ‑lido', 'duŋ‑ ‑a ‑za sɔ 'ka ni, 'bhɛɛ‑ 'ka 'kpale‑ ‑o ‑a ‑yi ‑zɔn, 'ali‑ 'ke 'ka 'laa 'a 'yelɛ‑ ‑lido'. 'Yela‑ ‑zayi', 'ka zrukpaale ‑o 'egbɛnɛle, 'bhɛɛ‑ waa sɔ 'bhɛ zrukpaa' 'ɛ 'bhɛ a gblaanya 'ɛ 'pele ‑o ‑lii, 'bhɛɛ‑ ‑a 'tɔbhɔle ‑o.
9 ‑Amasrɔyi 'ka nu kaa‑ Zesu 'yi 'kpaleya 'ɛ ma ‑trɔn 'srɔɔwolɛ, 'bhɛ ‑trɔn 'ɛ 'bhɛ ‑le 'ka lii mu 'ɛ goza 'le ‑zayi'.
10 ‑Waanbhaa' ‑lɛla' janwo mu 'ɛ ‑o ka goza 'ɛ ‑zayi' 'bhɛ ziglinna 'elwale gban ‑sɔ gbɛ 'ɛ 'kpɛn ma 'ke ‑o 'trɛbhɔ‑. 'Bhɛɛ‑ ‑Waanbhaa' ‑yaa nu ‑yaa' ‑lileya 'ɛ zrɔnlɛ 'ka ni gɔnɛ‑ 'la gbɛɛn‑ ‑o 'bhɛ 'lɛɛ ‑janwoa.
11 Krisi Lii 'la 'yaa‑ ‑o ‑yi, 'bhɛ 'a ‑zrɔnna ‑o ni dɔɔ Krisi ‑yaa nu ‑yrɛnbhlelɛ 'elwale 'pe, 'bhɛɛ‑ 'bhɛ blaan, ‑e ‑yaa nu 'tɔbhɔleya ‑srɔɔwolɛ. 'Bhɛla‑ ‑zayile, ‑o ‑yaa dɔ 'zi klɛn 'ke ‑o 'bhɛ ‑za mu 'ɛ klɛ 'waati 'pegee 'mu klɛgbɛya 'ɛ dɔ.
12 'Bhɛɛ‑ ‑Waanbhaa' 'a ‑zrɔnna ‑a ‑lɛla' janwo mu 'ɛ ni dɔɔ ‑e ‑yaa ‑jan 'la 'kla zii' ‑o 'kɔɔ, ‑waa' pɛ laa ‑yaa 'bhɛ 'le, 'duŋ‑ 'ka mu a pɛ ‑le ‑yaa 'bhɛ 'le. 'Bhɛ ‑jan 'ɛ 'bhɛ ‑le 'ke ‑Jan 'Nrale‑ 'ɛ 'le. Krisi ‑a ‑janwo' mu 'ɛ ‑woo 'bhɛɛ‑ 'wo zii' 'ka ni ‑zɔn bhe ‑Waanbhaa' Lii 'Weŋ 'la ꞊kpaa 'kee‑ da laflɛ' ma 'bhɛ ‑glɔɔya' 'ɛ 'le. 'Ali‑ ‑mlɛkɛ' mu 'ɛ 'yaa‑ zi 'bhii‑ 'mu 'yee‑ ‑za do 'kpɔ 'ɛ dɔ.
‑LIAWLI' MU ZESU 'YI MU 'Ɛ 'TAAWOLE BA ZAYI'
'Taawogbɛya 'weŋ
13 'Bhɛla‑ ‑yile, ‑ka 'ka 'niiwla ‑za klɛle 'yi, 'bhɛɛ‑ 'ka 'yri 'laa golɛ 'ka 'gbu ‑za 'le. ‑Waanbhaa' nu 'ka gbalɛ ‑yaa ‑lileya 'la ba 'ke Zesu Krisi 'pwɛla‑ ‑a ‑yi yi 'la 'le, 'ka 'yrikpale 'ɛ 'kpɛn bo 'bhɛɛ‑ ta.
14 ‑Ka 'taawo ‑Waanbhaa' ‑weli' ta. 'Bhɛɛ‑ 'ka 'laa Krisi dɔlɛ ‑li 'waati 'la ba 'elwale ‑sɔ, 'ka 'yaa‑ 'ka zru maza ‑yɔɔ' mu 'la klɛ, 'ka 'laa 'tolɛ‑ 'ke 'mu bo 'ka 'lɛdɔɔle ma.
15 'Duŋ‑ ‑Waanbhaa' 'la 'ka 'siila‑, 'bhɛ ‑o 'weŋ gɔnɛ‑ 'la gbɛɛn‑, 'ka mu 'ezin‑, ‑ka klɛ 'weŋ 'ka 'taawogbɛya 'ɛ 'kpɛn 'yi 'bhɛɛ‑ gbɛɛn‑.
16 Wlan 'ɛ ni, ‑a yɔɔndɛle ‑o ‑Waanbhaa' a 'Sɛwɛ 'ɛ 'yi dɔɔ: «‑Ka klɛ 'weŋ, ‑amasrɔyi 'mi ‑o 'weŋ.»
17 'Kaa‑ 'seri mu 'ɛ 'yi, 'kaa pe ‑Waanbhaa' ma dɔɔ 'ka Dɛ. 'Bhɛɛ‑ 'yele‑ bhaaplɛŋ mu 'kpɛn 'kitikan ‑o 'kpɛn do do klɛza mu 'ɛ ma. 'Bhɛɛ‑ yaa bhaaplɛŋ mu bago. 'Bhɛla‑ ‑yile, 'ka ‑o 'ka 'yrɛ ma ‑li 'waati 'la ba 'bhii‑ 'cie mu 'le 'trɛ ta ‑gɛ, ‑ka 'taawo 'elrele 'bhɛɛ‑ ‑ka ‑gblaan' ‑Waanbhaa' ‑lɛɛ.
18 'Ka 'taawogbɛya gwe ‑yɔɔ' 'la ꞊sia 'ka dɛ mu 'ɛ zi, 'bhɛ 'laa ‑yaa ‑za 'kedo‑ 'kpɔ ‑yanwo' 'ka ma. 'Duŋ‑ 'kaa 'yaango‑ 'bhii‑ ‑Waanbhaa' 'ka tagbawoa 'egbɛnɛle, 'bhɛɛ‑ ‑e 'bhɛ 'taawogbɛya ‑yɔɔ' 'ɛ ‑gwa 'ka 'kɔɔ. Yaa 'ka tagbawolɛ 'ke 'siɛ pɛ mu 'le 'bhii‑ ‑gɔli' 'pegee ‑can gbɛɛn‑,
19 ‑e 'ka tagbawoa 'ke Krisi yiɛn ‑za ‑glɔɔ 'ɛ 'bhɛɛ‑ 'le. ‑Ya 'gbu ꞊kla 'bhii‑ 'sraka go ‑bhlaa gwlɛn bhlonɛ‑ do 'la 'ke ‑sɔŋ' do 'kpɔ 'laa ‑o 'bhɛ ma, 'bhɛɛ‑ 'ke 'bhɛ 'ciɛ‑ mu 'ɛ do 'kpɔ tilale laa ‑o.
20 ‑Waanbhaa' laa 'drunyan klɛlɛ ‑li 'waati 'la ba, ‑e Krisi ‑la makwan‑. 'Bhɛɛ‑ 'drunyan 'yan bhla 'la ꞊bhwa ‑wa ‑din bhe, Krisi 'a 'gbu tapwɛla kpataakpa 'ka mu ‑la ‑zayi'.
21 'Yela‑ 'srɔyi, 'bhɛɛ‑ 'ka ‑o 'ka 'kpa zii' ‑Waanbhaa' 'la 'bhɛ 'yee‑ Krisi ‑bwela gale ba 'bhɛɛ‑ 'ke 'bhɛ 'tɔbhɔleya ꞊naa ‑a ni 'bhɛ 'yi. 'Bhɛ klɛgbɛya 'ɛ 'yi, 'ka 'kpaleya 'ɛ 'pegee 'ka 'yri bole ‑o ‑Waanbhaa' ‑la ta.
22 'Ka wlan 'ɛ 'klɔsikunlawoa, 'bhɛɛ‑ 'ka ꞊kla 'weŋ, 'kooko‑ 'ka nɛɛnɛ‑ mu 'ɛ ‑za sɔ 'ka ni 'ka zru 'ɛ 'kpɛn 'le wlan ma. 'Ka ‑za 'sɔ 'eke‑ ni 'eglɔɔle 'ka zru 'ɛ 'kpɛn 'le.
23 ‑Waanbhaa' a ‑jan 'ɛ 'ka ꞊kla mɛɛ drɛɛ mu 'le. Yaa ‑jan 'ɛ ‑yoo ‑o 'bhii‑ pɛbhɛ 'la yaa ga. Yaa kan ‑titi, bhɛɛ‑ ‑e bo ‑a ‑yrɛ ma 'waati 'ɛ 'kpɛn ba 'ke ‑daŋ' 'laa klɛ ‑a ma.
24 ‑A pele ‑o ‑Waanbhaa' a 'Sɛwɛ 'ɛ 'yi dɔɔ:
«Bhaaplɛŋ mu 'kpɛn 'laa ‑o 'ke mɔpɛ 'le 'bhii‑ ‑bɔn gbɛɛn‑.
'Bhɛɛ‑ bhaaplɛŋ ‑lreleya 'ɛ 'bhɛ 'laa mɔ 'bhii‑ ‑bɔn ‑bi 'laa mɔ gɔnɛ‑ 'la gbɛɛn‑.
‑Bɔn 'ɛ ga 'bhɛɛ‑ ‑a ‑bi 'ɛ balaa'.
25 'Bhɛɛ‑ 'duŋ‑, Mɛɛzan a ‑Jan 'ɛ ‑yoo 'waati 'ɛ 'kpɛn ba, 'bhɛɛ‑ ‑daŋ' 'laa ‑o ‑a ma.» 'Bhɛ ‑jan 'ɛ 'bhɛ ‑le 'ke ‑o ‑Jan 'Nrale‑ 'la ꞊woa 'ka ni 'bhɛ 'le.