41
Dene ngü te Yüsefa mala nga roto ka mere miri ka Ezepeto di
1 Fütanga re ꞌbasu, fü mere miri ka *Ezepeto ayia aroto te engu rü ngbü kpa era mere ngu, de ïrï ye Nile ne.
2 Fü ah aceka kpï, awu züka wü yiti lorozi, te ewü ꞌbo gegere ꞌduwa ba-neh-ene-la. Fü ewü akoro era ngu la, angbü da ezü e ka-wü.
3 Fü gara wü yiti kpah lorozi, te ewü kürü akürü, jogo jogo bala, ayia akoro kpah, efa nga wü bu wü era ngu sela.
4 Fü ewü de jogo jogo ne, ayia atï te wü züka ewü la, azüfa, anza ꞌburu. Fütanga ngü la, fü mere miri la ayia azükü gbü roto la.
5 Fü mere miri la adu kpah, atï ara. Fü gara roto adu kpah akoro gbü nzönzö. Fü ah aroto nzö-ndo lorozi, ꞌburu eküte lö-ndo biringbö. Fü nzö-ndo la azï jia ye areke afa sü ꞌburu mudu.
6 Fü wü gara lö-ndo lorozi adu kpah akö, ao nzö ye kpah lorozi. Amba mene nzö-ndo lorozi de sidi la, yavü ka-wü ayavü, ce bü caca na.
7 Fü wü ca-ndo la adu atï te züka nzö-ndo la, azüfa ewü, anza ꞌburu.
Dela wü roto ka mere miri te roto. Fü ah ayia azükü gbü roto ka-ye la.
8 Te kpï seke tete na, fü mere miri la adu angbü efï ngü ꞌduwa efa sü. Fü ah ayia aï wü mürü landri de wü mürü talara ꞌburu. Fü ah ayia amala nga wü roto la ꞌburu fü ewü. Fü ah adu ayi-ta ewü, de wüh sere nga si wü roto ka wü yiti, de wü ndo la, fü ni. Fü wü kpara la agïrï si wü roto la ma, wüh maka sisi nda-wü de. Fü ngü ka roto la angbü fï bü esiti fïngangü ka miri la, angü roto la fa wü kpara la eyi ꞌburu.
9 Fü kpara te ngbü eto e-manzö fü miri ne ayia aje ngü la. Fü ngü ka *Yüsefa ayia atï emamaguma, teka ngü ta te wüh gü ewü tete agbü ku ne. Fü ah ayia anü amala ngü fü mere miri, gü ba, “Wayi, mere miri ka-ani, ni de siti kpara. Angü ni mere siti ngü ta eyi fü ye.
10 Mere miri deyï, baka te ye kö ani, ake kpara ka ambata, gü agbü ku ne,
11 roto koro ta gbü nzö ani ꞌbasu mini kpala. Kpara ka ambata, roto nda-ye roto kpah kpikpi ye, nda-ni kpah kpikpi ye.
12 Te ani roto roto la, gara enga *Ebere ta ladü agbü ku kpala, te ti de mürü tima ka mere kpara ka wü marajümïya ka-ye la. Fü enga Ebere la ayia amala nga si wü roto ka-ani la ꞌburu fü ani.
13 Fü wü ngü te ta engu sere fü ani la, ayia amere te-wü fü ani kpah ꞌburu bala. Angü ye za ni, alügü da tima ka-ni, baka ta te enga gina. Fü ye aza kpara ka ambata, agï engu, emörö te rü. Wü ngü la mere te-wü kpah ꞌburu fanü baka ta te enga Ebere la mala fü ani. Dela ta ngü te mere te-ye, te ani roto tete agbü ku kpala.”
14 Te mere miri je ngü la bala, fü ah adu afï nga ngü, gü ba, te enga Ebere sere nga si roto ka kpara ka-ni reke areke bala la, ah tï asere nga si nda-ni roto ne de? Fü ah ayia ꞌduwa, atima wü kpara ka-ye kpa gbü ku la, aï Yüsefa. Fü ewü akpe de woro, anü amaka Yüsefa agbü ku la. Fü ewü aza engu, adürü nzönzö areke areke. Fü ewü aza züka bongo, ato tete, akoro de engu kpaka mere miri ka Ezepeto la.
15 Fü mere miri la ayia amala ngü fü Yüsefa, gü ba dene, “Ni roto gbü biti ne. Gbü fïngangü ka-ni, roto la de ngü gbü ye. Amba gara kpara, de te ena asere si roto la fü ni, nda ma. Fü ewü ayia amala nga ye fü ni, gü ba, ‘Ye tï eyi asere si-ngü gbü roto.’ Fü ni ayia aï ye dene teka ngü la.”
16 Yüsefa gü ba dene, “Wayi bala, miri ka-ni, te Me le eyi la, ah ena asere si roto ka-ye la fü ni, angü ni tï asere si roto la fü ye, de tete-ni, de. Amba ni wu, gü ba, Me tima züka ngü eyi fü ye gbü roto ka-ye la, te ena agu maguma ye.”
17 Fü miri ayia amala nga roto la fü Yüsefa, gü ba dene, “Ni roto bala, te ni rü ngbü era mere ngu Nile ne.
18 Fü wü yiti lorozi, te ewü ꞌbo, gegere agegere ꞌduwa ba-neh-ene-la, fü ewü ayia akoro da ezü e ka-wü füh gümba, era mere ngu la.
19 Ni te edu awu kpala de, fü wü gara ewü, te ewü kürü akürü, kpah lorozi, koro kpah eyi. Ni wu wü yiti, te ewü kürü siti bala, gügü la fï de.
20 Fü siti wü yiti la ayia atï te züka wü bu wü la, azüfa ewü ꞌburu.
21 Te wü siti yiti la züfa wü bu wü la nza tete na, wüh ꞌbo koro memere kpah de. Wüh kürü ka-wü fï bü akürü, jogo jogo te nga wü la. Fütanga ngü la, fü ni ayia azükü.
22 Fü ni adu aroto kpah te biri lö-ndo yaba nzö ye lorozi. Fü ah azï jia ye ꞌburu mudu tete.
23 Fü ni adu kpah awu gara lö-ndo, de nzö ye kpah lorozi. Amba mene nzö-ndo la yavü ayavü, ce bü caca.
24 Fü ca-ndo la ayia azüfa wü züka ndo la ꞌburu, anza ka.
Dela roto te ni roto. Fü ni amala nga roto la fü wü mürü talara ꞌburu. Fü roto la afa ewü ꞌburu. Kpara esüka ewü te ena asere si roto la fü ni nda ma.”
25 Fü Yüsefa ayia amala ngü fü mere miri la, gü ba, “Mere kpara deyï, wü roto de te ye roto ꞌbasu la, si-ngü gbü ewü ka-ye ngbee biringbö. Me wu eyi, gü ba, gara ngü ladü kpa engagira nü, te ni, Me, ena amere. Fü ah akoro amala nga ngü la ꞌburu gbü roto ka-ye la, teka fü ye areke te-ye, angbü nzo.
26 Wü züka yiti de lorozi, de wü züka nzö-ndo la, wüh ka-wü de wü züka wü re lorozi, te ena akpo enatikine. Si-ngü ka-ewü ꞌburu biringbö.
27 Teka siti wü yiti, de siti wü nzö-ndo la, wüh de siti wü re ka kpïrï tala, kpah lorozi, te ena akoro fütanga züka wü re la.
28 Si-ngü gbü ewü kpah ꞌburu biringbö, baka te ni mala fü ye la.
Dela ngü te Me sere fü ye, teka ngü de te Me ena amere kpa engagira nü.
29 Mene wü re de te ewü ena akpo enatikine baka wü re lorozi ne, ah ena adi ꞌburu de züka wü re, te wü kpara ena angbü de mere bi wü zü-e esaka wü afa sü, gbü Ezepeto sene.
30-31 Fütanga ngü la, fü mere siti kpïrï tala ayia atï gbü nzö wü kpara ka Ezepeto sene kpah ꞌburu. Siti tala la ena amere wü kpara kpah de wü re lorozi. Fü wü kpara angbü de mere cïnga. Fü ewü angbü efï nga züka wü e, ta te ewü ngbü emere gbü züka wü re la ma. Wüh fï nganga, maka de, angü zü esaka ewü tïne ma. Fü mere siti cïnga la ayia afü kere wü kpara kerekere gbaa.
32 Ngü de te ye roto roto la tete dü ꞌbasu ne, ah kükürü de, angü Me ngbü emala ngü la kpekpeke, gü ba, ‘Ngü te ni ena amere la, ah tï ayiri nda tïne de.’ ”
Dela ngü te Yüsefa mala fü mere miri ka Ezepeto la, teka roto kaka-na.
33 Fü Yüsefa adu, andaꞌba te-ye, ato fïngangü fü mere miri la, gü ba dene, “Mere kpara deyï, ah ena areke afa sü, te ye ena areke te-ye mbi mbi mbi, gbü züka wü re de lorozi ne, teka mere kpïrï tala te ena akoro ne. Te di bala, ah le de ye gïrï züka kpara ka-ye, te jijia mba amba, teka fü ye afe engu, ao gbü nzö wü kpara ka-ye ꞌburu. Fü kpara la angbü mere kpara fütanga ye.
34 Ah ena adi bü nzö engu kpikpi ye ne de. Ah le de ye fe kpah wü gara kpara, ao ewü fütanganga na, gbü nzö wü gara kötï ka-ye biri biri ꞌburu, de wüh di ele ta-ngü te mere kpara la. Fü wü kpara la angbü ebiti wü e, eo gbü kafa ka-ye, ace ao bala, teka siti tala te ena akoro. Te ah de lakï ka ndo, anga lakï gara zü koro me-ye la, ah le de kpara ye süka e ka-ye la gbü wü ꞌburuve, de ah za süsüka na biringbö, ah to fü ye. Fü ye aza ao, teka aküwa wü kpara gbü mere kpïrï tala te ena akoro.
35 Ah le de wü kpara di ebiti mere bi wü zü gbü kafa ka-ye bala, gbü wü re de lorozi ne ꞌburu. Fü ewü adi eceka kpï fütanga wü zü la aceka mbi mbi mbi ereke areke. Fü ah angbü kpala,
36 angü mene gara re lorozi, de te ena akoro sidi nga engu la, ah ena adi tïne siti wü re. Te ye mere bala la, wü kpara ena angbü ekoro, adi emaka wü e ꞌburu kpaka ye. Fü ewü aküwa esaka mere kpïrï tala la. Dela ngü te ni fï, gü ba, ah tï atï de ye mere bala.”
Dela ta fïngangü te Yüsefa to fü mere miri ka Ezepeto, teka kpïrï tala te ena atï gbü nzö wü kpara ne.
Dene ngü te mere miri o Yüsefa tete, mere kpara gbü Ezepeto
37 Fütanga ngü te Yüsefa mala fü mere miri la, fü ngü la ayia atï gbü jia miri ꞌduwa kpini. Fü wü angbe cögbörö kpara kaka-na ale kpah ngü la bala.
38 Fü miri adu amala ngü fü wü angbe cögbörö kpara ka-ye la, gü ba dene, “Züka ngü! Wü ceka la komoko la! Engu de kpeke kpara, te Me to wazi fefe na me-ye. Ni ena aza engu, ao kpara te ena adi ebiti wü e la me-ye gbü Ezepeto sene. Angü ani tï amaka kpeke kpara bakaka la nda-ani de.”
39 Fü mere miri la adu amala ngü fü Yüsefa, gü ba dene, “Yüsefa deyï, ni wu eyi, gü ba, ye de kpeke kpara, te ye wu ngü eyi fa sü, angü Me gü tamu ngü, de te ena amere te-ye kpa engagira nü, ne eyi fü ye.
40 Te di bala, ni ele ao ye fütanga ni, teka fü ye angbü gbü nzö wü sü ka-ni ne ꞌburu, de wü kpara ka-ni ngbü ꞌburu esaka ye.”
41-42 Fütanga ngü la, fü mere miri la ayia ꞌduwa, aza tüngü ka miri ka-ye, ato te jikpa Yüsefa. Fü ah amala ngü fefe na, gü ba, “Tïtïne, ni o ye eyi mere kpara gbü sü ka-ni ne ꞌburu.” Fü ah adu kpah aza mere bi züka wü bongo ka-ye, ato fü Yüsefa. Fü ah aza züka mangbaꞌda gbü diki-se, agü gbü ngüngürü na.
43 Fü ah aza arabïya, te wü nü ngbü egbeke, ato kpah fü Yüsefa. Te wü kpara wu Yüsefa da enü de arabïya la, fü ewü angbü ꞌburu da emï koko, de wü karayi, da egbo nga ïrï Yüsefa di.
44 Fü miri la adu amala ngü fü Yüsefa, gü ba dene, “Yüsefa deyï, ni o ye eyi fütanga ni. Kpara gbü Ezepeto sene, te ena amere ngü eta kuru jia ye, ena adi ma. Ni to wazi eyi fü ye, teka amere tima la di ꞌburu. Gara kpara te ena ayi-ta ye, gü ba, ‘Ye mere ngü bala, neh teka ne?’ ne, ah ena adi kpah ma. Te kpara le amere ngü sene la, ah ena ayi-ta ye feke. Dela ngü te ni, mere miri, mala me-ni bala.”
45 Fü mere miri la adu agü ïrï Yüsefa tïne Zafenata-Paneya, te di de ïrï ka wü Ezepeto. Fü ah adu aza gara jaji würüse de ïrï ye Asenata, ato fü Yüsefa, de ah ngbü wara ka tete. Asenata ta de ye gara mere kpara, de ïrï ye Potifera.
46 Dela ngü ta te mere miri ka Ezepeto fe Yüsefa tete, ao engu gbü nzö wü sü ka-ye ꞌburu, o re ka Yüsefa di ta la bü ngbee teke biri de füh ye nzükpa. Fü Yüsefa angbü endoro te nga nzö wü kötï ka Ezepeto la ꞌburu, da eceka tima ka ndo, te wüh ngbü ebiti gbü wü sü la tïne ꞌburu me-ye.
47-48 Fü wü Yüsefa akpo de tima ka-wü la, angbü da endoro, da ebiti wü zü la, angü wü kpara mere zü ta gbü wü re la ꞌduwa ba-neh-ene-la. Fü wü e arï tïne ꞌduwa ba sirimbi la. Fü e angbü kötö ꞌduwa faaa! Fü wü kpara angbü eto wü e la, fü wü Yüsefa angbü ebiti gbü wü kafa ka mere miri, te wüh jï te nga wü nzö kötï la ꞌburu. Fü wü Yüsefa angbü emere tima la kpini kpini bala, teka wü re lorozi la ꞌburu.
49 Fü wü kafa la asi ꞌburu de wü e gbü wü gbe gbe gbe, dada te wüh ena atanga nda tïne ma.
50-52 Gbü züka wü re lorozi la, fü Yüsefa ayia abï wü jaji komoko ꞌbasu ake wara ye, Asenata ne. Fü Yüsefa agü ïrï gina ye ye la Manase, gü ba, “*Siti ngü ta te wü di enga ni ni mere ni di ne, ni ce eyi fü ewü ꞌburu.” Fü engu adu agü ïrï eꞌbaꞌbasu na la Efürayïma, gü ba, “Me to wazi eyi fü ni. Ni sibi eyi gbü sü, ta te ni maka mere cïnga tete na ne.”
53 Fü mene züka wü re de lorozi la ayia anza.
54-55 Fütanga ngü la, fü mere siti kpïrï tala ayia atï gbü nzö wü kpara, kpah baka ngü ta te Yüsefa mala ne. Fü tala la angbü eyükü sü gbü sü ka wü Ezepeto ꞌduwa ayükü. Fü ah atï kpah gbü nzö wü kpara te nga wü gara sü füh kotö la nde ꞌburu. Fü wü kpara ka Ezepeto aci ꞌburu de gba. Fü ewü akpo angbü enü kpaka miri, angbü eku gba fefe na teka e-mazü. Angü e-mazü ka-ye duu gbü kafa ka mere miri ka Ezepeto la. Fü miri la angbü etima ewü kpaka Yüsefa, gü ba, “Wü nü, wü se e esaka Yüsefa la, teka fü wü aküwa.”
56 Te Yüsefa wu bala, fü ah ayia aü mö wü kafa, akpo da ecïnzï wü e la fü wü kpara.
57 Fü gara wü kpara agbü wü gara sü angbü kpah ekoro da ese wü e kpaka Yüsefa gbü Ezepeto sela, angü tala tï ta te nga wü sü füh kotö ne ꞌburu.