11
Dene ngü ka wü diri kpara ka Me,
te ewü rü ta kpekpeke gbü ngü ka Me
1 Wü di enga wüna, nih ena ale ngü ka Me de maguma nih biringbö neh baye baye? Te nih le ngü ka Me de maguma nih biringbö la, nih ena awu, gü ba, Me le nih fa sü. Te di bala, wü züka ngü de te Me mala nganga fü nih ne, engu ena amere amere fanü. Amba nih tï awu ngü la de jia nih tïtïne la de, nih ena adu awu wü ngü la te gara.
2 Angü mere bi wü kpara ka Me ta gügü ne le ngü ka Me ꞌburu de maguma wü biringbö. Fü ngü ka-ewü la areke ta te Me afa cu sü.
3 Te nih le ngü ka Me de maguma nih biringbö la, nih tï eyi awu, gü ba, Me o kotö ne bete kpï de wü e gbü wü ꞌburu me-ye. Angü, Me mala ta bü ngü de komö ye kükürü, fü wü e la ayia akoro!
4 Yi fï la nga ngü ka Abele. Abele le ngü ka Me de maguma ye biringbö. Dela si-ngü ta te ngü ka nü kaka, de te engu wa fü Me ne, reke di gbü jia Me fa sü, fa ngü ka tari-e, ta te enga ni ye na to fü Me ne. Fü Me ayia aceka Abele baka züka kpara ka-ye, teka ngü ta te engu to maguma ye fü Me ne. Nih wu eyi, gü ba, Abele kpi ka-ye ta eyi gügü, amba teka züka ngü kaka la, ah ge baka e te nih ngbü eyi eje riri na, te nih ngbü etanga ngü kaka gbü *Ngari Me la.
5 Yi fï la kpah nga ngü ka Enoka. Enoka le ngü ka Me ta kpah de maguma ye biringbö. Fü Me ayia aza engu cu ezükü bala, anü sü di agbü kpï, teka ngü ta te engu lala gbü nga Me ne. Enoka kpi ta akpi nda de. Angü wüh ba ta ngü tekaka gbü Ngari Me, gü ba, “Ngü ka Enoka reke gbü jia Me fa sü.”
6 Te mü le ngü ka Me de maguma mü biringbö de la, ngü ka-mü tï areke gbü jia Me kpah de. Angü, te mü le aku gba fü Me la, ah le de mü wu, gü ba, fanü fanü, Me le nih fa sü. Ah le kpah de mü wu, gü ba, Me ngbü eto wazi fü mene wü kpara, te ewü le ngü kaka de maguma wü biringbö ne.
7 De yi fï la kpah nga ngü ka *Nüwa. Nüwa le ta ngü ka Me de maguma ye ꞌburu. Angü Me mala ta ngü fü Nüwa, gü ba, “Te gara, mere ngu ena asi, fü ah ata sü füh kotö ne ꞌburu. Te di bala, ah le de ye reke *zabu, teka fü ye aküwa gbügbü.” Ngü ka ngu te si la, ah ta de ngü te wü kpara wu bala te enga gina nda-wü la de. Amba Nüwa ceka ta ngü la gbü jia ye ba wu nda de. Fü ah ayia aje rïrï ka Me. Fü ah adu areke zabu, kpah baka e te Me mala fefe na la. Fü Nüwa ayia ta aküwa esaka ngu la, de wü kpara ka-ye ꞌburu gbü zabu la. Fü wü gara kpara füh kotö ne ayia akpi ꞌburu, angü wüh le ta aje rïrï ka Me la nda-wü de. Dela si-ngü ta te ngü ka Nüwa reke di gbü jia Me ne, angü engu le ngü ka Me de maguma ye biringbö.
8 Kpah bala, *Abarayama kpah de kpara te le ngü ka Me de maguma ye biringbö. Me mala ta ngü fü Abarayama, gü ba, “Ye yia eyia, de ye ce gba ye, de ye go ngbü agbü gara ganzi sü, te ye wu ta gügü la de.” Fü Abarayama ayia aje ri Me, fü ah ayia anü agbü tö la. Fü Me ayia amala kpah gara ngü fefe, gü ba, “Te gara, ni ena ato tö ne fü wü kundu ye, fü ewü angbü gbügbü fï mere badi.”
9-10 Amba Me to ta tö la fü ewü kere nda de. Abarayama ngbü ta endondoro, da ejiji gbü tö la sela, baka ganzi kpara. Ah jï ta züka kötï kpala nda de. Wüh ngbü ta era bü esa wü gugu. Ye ye na *Yïsaka ake kundu ye na, de ïrï ye *Yakobo ne, wüh mere ta kpah bala. Amba wüh ceka ngü ka Me la gbü jia wü baka wu nda-wü de. Wüh o jia wü fï bü teka ngü te Me mala fü ewü ne, angü wüh wu eyi, gü ba, te gara Me ena ato züka kötï fü ani, te Me reke cu me-ye tüngü ani, te ena angbü fï badi.
11-12 Fütanga ngü la, fü Me adu amala gara ngü fü Abarayama, gü ba, “Abarayama deyï, wü kundu ye ena asibi te gara, akoro kpah coboro baka wü küfara etongo kpï.” Amba ngü te Me mala la, Abarayama ceka gbü jia ye baka wu kpah de. Angü baka te wü Abarayama za te-wü ake Sara, teka mere bi wü re, wü bï ye nda-wü de. Wüh gbe ka-wü tïne eyi cu agbe. Amba wüh o jia wü nzö eküte Me, teka awu ngü te engu ena amere. Fü Me ayia ato wazi fü wü Abarayama ake Sara de wüh bï ye. Te ah ena adi ta gbü fïngangü ka-nih, de bane nih ena amala ta, gü ba, Abarayama gbe eyi. Wawazi te engu ena abï ye di tïne eyi ma. Amba wazi ka Me fa ka-ye sü! Fü Me ayia ato wazi fü Abarayama, fü Abarayama adu abï ye. Fü yeye na la abï wü jaji komoko ꞌbasu. Fü wü jaji komoko ꞌbasu la adu abï mere bi wü jaji. Fü wü kundu ye Abarayama la adu asibi gbe coboro, baka küfara agbü kpï la. Ngü la mere te-ye bala kükürü de, angü Me to wazi fü Abarayama, teka te engu to maguma ye ꞌburu fü Me ne.
13 Wü kpara te nih ngbü emala nga ewü ne, wüh le ta ngü ka Me de maguma wü ꞌburu biringbö, zalü koro di gbü sïkpï te wüh kpi tete na. Wü züka ngü ta te Me mala, gü ba, ni ena amere fü ewü ne, Me mere ta wü züka ngü la fü ewü kere nda de. Te di bala, wüh ceka ta ngü ka Me la gbü jia wü baka wu ne nda-wü de. Wüh o to wü ꞌburu te ngü te Me mala la, angü wüh wu kpo, gü ba, Me tï eyi amere wü ngü la fü ani te gara, gbü sïkpï ka-ye te engu fe me-ye. Fü wü kpara la angbü ta de tadu teka ngü la. Wüh o ta maguma wü teka wü ngü füh kotö ne nda-wü de, angü wüh wu kpo, gü ba, “Gba ani füh kotö sene nda ma. Ani ngbü bü ejiji füh kotö ne, da endondoro baka wü ganzi kpara la.”
14 Te kpara mala ngü bala la, nih tï eyi awu, gü ba, züka gba ka na ena adi ladü kpa te gara sü.
15 Te wü kpara la ena ao maguma wü ta, teka wü e de füh kotö ne la, de bane wüh ena amala, gü ba, “Ani le angbü füh kotö sene ayiri ayiri.”
16 Amba wüh o maguma wü ka-wü teka sü ka Me agbü kpï. Teka ngü la, fü ngü ka-ewü ayia areke gbü jia Me. Fü Me angbü de tadu, angü wü kpara la koro eyi *vüngüte ka-ni. Fü Me ayia aza ewü agbü züka sü ka-ye agbü kpï, te engu reke fü ewü ne.
17-18 Ta gügü, Me mala ngü fü Abarayama, gü ba, “Mene kundu kundu ye, te ni mala nganga fü ye ne, wüh ena abï engu gbü nguwa *Yïsaka. Angü ni, Me, ni fe ka-ni Yïsaka.” Gbü gara sïkpï, fü Me ayia are maguma Abarayama, gü ba, “Ye za ye ye biringbö la, de ye wa engu fü ni laꞌbï tete.” Amba Abarayama fï nga ngü la de maguma ye ꞌbasu ꞌbasu ne nda de. Ah le ngü ka Me la zu de maguma ye biringbö. Fü ah ayia aza Yïsaka, anü di, teka awa, ato laꞌbï tete, baka te Me mala fefe na la.
19 Angü Abarayama wu eyi, gü ba, wazi Me ladü teka amere wü ngü ꞌburu. Fü ah afï ngü la, gü ba, “Te ah bala, Me ena adu azükü Yïsaka gbü kpi la.” Fü Abarayama ayia aza mere maguruma ka-ye, teka awa ye ye la di. Fü Me ayia atïrï engu, gü ba, “Abarayama deyï, ye ce engu ece! Ye mere e awa engu de!” Ngü la, ah ge baka te Me zükü Yïsaka eyi gbü kpi la fanü fanü.
20 Yïsaka ta kpah de kpara te le ngü ka Me de maguma ye biringbö. Fü engu ayia aza wü di ye ꞌbasu ne, wü *Yakobo ake Esawu, ayia asere ngü ta te Me mala fü ewü, gü ba, “Te gara, ni, Me, ni ena ato tö la ꞌburu fü wü ne.”
21 Yakobo le ta kpah ngü ka Me de maguma ye biringbö. Ta te engu wu, gü ba, sïkpï ka kpi ka-ni eyi gbamari ne, fü ah ayia aza wü kundu ye ꞌbasu, wü di *Yüsefa, ayi-ta Me tüngü ewü, de Me to wazi fü ewü. Fü ah ayia ari te-ye te ngbangba ka-ye, agbo nga Me.
22 Yüsefa le ngü ka Me kpah de maguma ye biringbö. Yüsefa ngbü ka-ye ta agbü *Ezepeto kpala, teka mere bi wü re. Te engu gbe tete, fü engu ayia afï nga tö, ta te Me mala nganga fü ewü, gü ba, “Te gara, ni, Me, ni ena ato tö la fü wü kundu ye Abarayama ne.” Fü Yüsefa awu, gü ba, te ah bala la, te gara wü nguwa ani ena adu, ago angbü agbü tö engu la. Fü Yüsefa ayia amala ngü fü wü di ye kpekpeke, gü ba, “Te gara, te wü yia eyi, teka ago agbü tö ka-ani la, wü za kö ni, wü go di agbü tö te Me ena ato fü ani ne.”
23 De yi fï la kpah nga ngü ka wü wö ye *Müse. Wü wö ye Müse, wüh ta kpah wü kpara, te ewü le ngü ka Me de maguma wü biringbö. Gbü wü re la, miri ka *Ezepeto to ta rïrï, gü ba, “Ah le de wüh di emörö wü jürü jaji komoko ka wü *Yïsarayele, te wüh ngbü ebï ewü ne, ꞌburu asidi.” Amba, baka te wüh bï Müse, wü wö ye na ake ni ye na ceka ta engu baka züka mbarase, te ngü kaka ena areke gbü jia Me afa sü. Te di bala, fü ewü ayia ai maguma wü, ayia aza vürü Müse, awo teka fe bata, angü wü marajümïya ka miri ena amaka engu. Fütanga ngü la, fü mbarase ka miri, ye würüse, anü amaka vürü Müse. Fü ye würüse la aza engu, adu di, teka aga engu enga ye tete, angü mbarase la su ta gbü jijia fa sü.
24 Kpah bala, cu *Müse le ngü ka Me kpah de maguma ye biringbö. Kükürü de, angü baka te engu ga koro mere komoko tete, fü engu awu cïnga, te wü di enga Yïsarayele ngbü ezü, esaka wü kpara ka Ezepeto ne. Fü ah adu afï, gü ba, “Ni le de wüh ï ni kundu ye miri ka Ezepeto tïne de. Angü ni ka-ni nda-ni de enga Yïsarayele.”
25-26 Te engu ena ao jia ye ta teka züka wü e, te miri ka wü Ezepeto la ngbü eto fü ye ne, de bane engu tï ta eyi angbü de tadu teka ngü la. Amba Müse le ace ngü ka Me, teka tadu ka wü e füh kotö, te ena anza anza ne, nda de. Angü ah wu eyi, gü ba, wü di enga Yïsarayele ka-wü de wü kpara ka Me, te Me le ngü ka-ewü fa sü. Fü Müse ayia ale teka de ni zü cïnga, teka ale ta-ngü te wü di enga ni ni, wü di enga Yïsarayele. Fü wü kpara ka Ezepeto angbü efala engu ka ngü la. Amba Müse fï nga ngü ka-ewü la nda de. Ah ngbü eo jia ye ꞌduwa teka Miri te Me ena atima te gara, teka aküwa wü kpara ka-ye ne. Kükürü de, angü Müse wu eyi, gü ba, wü züka ngü te Me ena ato ne, ena afa wü züka ngü ka miri ka Ezepeto la ka.
27-28 Fütanga mere bi wü re, fü Müse ayia aküwa wü di enga Yïsarayele esaka miri ka Ezepeto la. Angü Me sere eyi fefe, gü ba, “Ni ena atima *malayïka ka-ni, teka ato kuru te wü kpara ka Ezepeto la.” Fü Müse ayia amala ngü fü wü di enga Yïsarayele, gü ba, “Ah le de wü za ngüte kambiliki, de wü ꞌbüra eküte wü möngïtï ka-wü. Te malayïka ka Me la wu ngüte kambiliki la, ah tï amörö wü jaji ka-wü de.” Fü wü di enga Yïsarayele ayia amere ngü la bala, baka te Müse mala la. Fü malayïka la ayia akoro amömörö bü wü jaji ka wü kpara ka Ezepeto. Fü Müse ayia aza wü di enga Yïsarayele, akoro de ewü agbü Ezepeto asidi, anü sü de ewü agbü gü. Miri ka Ezepeto le ta atïrï ewü agbü Ezepeto kpala, amba Müse le aje rïrï ka miri la nda de. Ah je ka-ye ta nzö ngü ka Me, angü ah wu eyi, gü ba, wazi Me fa wazi miri ka Ezepeto la ka-ye afa.
29 Wü di enga Yïsarayele la, ta kpah wü kpara, te ewü le ngü ka Me de maguma wü biringbö. Angü, baka ta te wüh nü koro eküte mere siti *yï-ngu ne, fü Me ayia amala fü ewü, gü ba, “Wü kö ngu la ekö.” Fü ewü ayia aje ngü ka Me la. Fü Me ayia aü kaje fü ewü gbü jia ngu la. Fü wü di enga Yïsarayele ayia akö ngu la füh kagara sü. Fü wü marajümïya ka miri ka Ezepeto, ta te wüh ngbü eliki nga wü di enga Yïsarayele ne, ayia arï kpah gbü nga wü di enga Yïsarayele la. Te wü marajümïya la koro tete kpa etü ngu la, fü Me ayia alügü ngu la da ye. Fü ngu la ata ewü, amörö ewü ꞌburu.
30 Fütanga ngü la, te wü di enga Yïsarayele nü koro tete agbü tö ka-wü, wüh ce ngü ka Me nda-wü de. Wüh ngbü fï bü ele ngü ka Me de maguma wü biringbö. Fü ewü akpo angbü ejiji ekere ꞌbaranga ka gara mere kötï de ïrï ye Yeriko ne, teka wü sïkpï lorozi. Kükürü de, angü ah de ngü te Me mala fü ewü me-ye. Fü ꞌbaranga la ayia amürü, atï ꞌburu kötö. Fü wü di enga Yïsarayele la ayia arï gbü mere kötï la, amere gü, amömörö wü vügü ka-wü la ꞌburu, kpah baka te Me mala fü ewü ne.
31 Gara würüse ta ladü agbü Yeriko la de ïrï ye Rakaba. Engu kpah de kpara te le ngü ka Me de maguma ye biringbö. Angü ah küwa ta gara wü di enga Yïsarayele, te ewü zi te-wü, nü rï agbü Yeriko ne. Teka ngü la, gbü sïkpï te wü di enga Yïsarayele mörö wü kpara gbü Yeriko tete na ne, wüh mörö Rakaba, de wü mürü ye, nda-wü de.
32 Wü di enga wüna, ma ena amala fü yi, agü neh fe? Angü gina wü kpara ka Me, ta te ewü le ngü ka Me de maguma wü biringbö ne, wüh sibi fa sü! Dada te ma ena amala nga ewü biri biri ꞌburu ne, nda ma. Baka Gidona, Baraka, Sïmasona, Yefeta, *Davidi bete Samüwele, de mere bi wü gara *mürü dofo ka Me, te ma tï atanga ïrï ewü anza ꞌburu ne, nda-ra de.
33 Me mala ta ngü fü wü kpara la biri biri ꞌburu, gü ba, “Ni ena ato wazi fü wü.” Fü wü kpara la ayia ale ngü ka Me la de maguma wü biringbö. Fü Me ato kpah wazi la fü ewü fanü. Teka ngü la, fü wü gara ewü amaka ta wazi, teka agü gü di de wü gara miri, te ewü di de wü vügü ka-ewü ne, fü ewü ayia aza esaka ewü. Wü gara wü kpara ka Me la, wüh de wü miri. Fü ewü amaka wazi, teka adi ekolo ngü ka wü kpara ka-wü tïne ereke areke. Nda wü gara, kami le ta teka amörö ewü, azü, fü Me ayia aküwa ewü gömö wü kami la.
34 Nda wü gara, wü vügü ka-ewü le ta asötö ewü, amörö, anga acuru ewü acuru gbü wa. Fü Me ayia aküwa ewü gbü wü kpeke ngü la. Wazi wü gara ewü ta nda ma. Fü Me ayia ato wazi fü ewü. Fü ewü adu akoro kpeke wü kpara. Fü ewü ayia agü gü de wü vügü ka-wü, afa wü vügü la ka.
35 Wü gara ewü ta de wü würüse, te wü di enga ewü kpi akpi. Fü wü würüse la alala fï bü gbü ngü ka Me, de maguma wü biringbö. Fü Me ayia azükü wü di enga ewü la gbü kpi.
Wü gara kpara ka Me maka ta cïnga teka ngü ka Me. Angü wü vügü miki ta wü gara ewü, mörö ka. Amba wüh le ace ngü ka Me nda-wü fï de! Kükürü de, angü wüh le ngü ka Me de maguma wü biringbö. Wüh wu kpo, gü ba, Me ena adu azükü ani te gara, fü ah ato to küte fü ani. Fü ani adu angbü tïne de wü Me fï mere badi. Angü wüh le amaka züka ngü füh kotö sene nda-wü de.
36 Wüh ngbü süsüma wü gara wü kpara ka Me la ta asüsüma. Fü wü kpara angbü efala gara ewü. Wüh i wü gara ewü ta, gü gbü ku.
37-38 Wüh sötö ta gara wü kpara ka Me la, mörö de teme. Wüh doro wü gara ewü, mörö ta de maguruma. Wüh de tü wü gara, kolo cu gbö! Amba wü kpara ka Me la ce ta ngü ka Me, teka wü cïnga la, nda-wü de. Fü ewü adu aliki gara ewü agba wü kpah cu asidi. Fü wü kpara ka Me la akpe angbü ewo te-wü tïne agbü gü, de kpa wü kükürü. Bongo eküte ewü tïne kpah ma. Fü ewü angbü eto tïne bü wü konü eküte wü. Fü ewü angbü endondoro tïne bü faaa! Sü te wüh ena angbü tete mbi bane, tïne kpah ma. Wüh ngbü enü da era bü gbü wü gö da, de wü görö-zi. Amba gbü wü cïnga la ꞌburu, wüh lala ka-wü fï bü gbü ngü ka Me de maguma wü biringbö. Wüh ta de wü kpeke kpara ka Me fanü fanü! Angü wü ngü füh kotö ne du ngbü gbü jia ewü, baka töndö ngü kükürü.
39 Dela ꞌburu wü ngü ka gina wü kpara ka Me ta gügü, te ewü le ngü ka Me de maguma wü biringbö ne. Fü ngü ka-ewü la areke gbü jia Me afa sü. Amba *küküwa ta te Me mala nganga, gü ba, “Ni ena ato fü ewü ne,” wüh maka füh kotö sene nda-wü de.
40 Kükürü de, angü Me le de wü gina wü kpara la maka küküwa fï mere badi, kpah baka te nih maka, ꞌduwa teka ngü ka Yesu ne.