10
Jàna'a Jesuu ña na vä'a' ndàkoo yo ñasi'o
(Mt. 19:1-12; Lc. 16:18)
1 Takan kūu ta kēe Jesuu ñuu Capernaum. Ta kuà'an ra iti' ñu'u' Judea, ña kàndii nda inga chiyo yuta Jordán. Ta ora chāa ra ndakan, ta ikan kīcha'a kùti'vi ndiko kua'a' ñivi. Ta ikan kīcha'a ndiko ra jàna'a ra nuu na kua takani jàna'a ra.
2 Ta yakan va ora kīcha'a Jesuu jàna'a ra, ta nunuuni chākoyo ndra fariseu nuu ndaa ra. Ta te'en kīcha'a ndra chìkatu'un ndra nuu ra, ti kùuni ndra ki'in ndra ku'va ra:
―¿A va'a ña ndàkoo yo ñasi'o? ―kàti ndra.
Te'en chīkatu'un ndra nuu ra, ti kūuni ndra tisokuati ndra ra.
3 Ta te'en nāka'an Jesuu nuu ndra:
―¿Naja kua kà'an ma tutu Ndioo tāa Moisés taji'na? ―kàti Jesuu nuu ndra.
4 Ta te'en nāka'an ndra:
―Aan, va chā'a Moisés ña kuu ndakoo yo ñasi'o tuva jàndova'a ji'na yo iin tutu ña kà'an ña ndàkoo yo ñasi'o ―kàti ndra.
5 Ta te'en nāka'an tuku Jesuu nuu ndra:
―Takan tāa Moisés, ti ya'a ndava xini ndo.
6 Ti ora jātuvi Ndioo ma ñuñivi, juuni jā'a ra ra'ii ta ña'a.
7 Yakan va va'ani tuva ndàkoo ra tatá ra chi'in ma'á ra, ta tànda'a ra chi'in ñasi'i ra.
8 Ta ni nduvi vi kùu vi iin ñivini. Yakan va yüvi uvi vi kùu vi, ti ni ndo'iin vi ta kùu vi iin ñivini.
9 Yakan va na vä'a', ña ndàkoo yo vi tuva cha jāndo'iin Ndioo yo chi'in vi.
10 Takan kūu ta ora kī'vi ndra tichi iin ve'e, tajan kīcha'a chìkatu'un ndra jàkua'a chi'in Jesuu nuu ra cha'a' ma tu'un nàtu'un ra chi'in ndra.
11 Ta te'en nàka'an Jesuu chi'in ndra:
―Nda ra nikuuni tu ndàkoo ra ñasi'i nunuu ra ta kì'vi ra chi'in inga ña, iin kuati jà'a ra chata ñasi'i nunuu ra.
12 Ta nda ña'a' nikuuni tu ndàkoan iian ta kì'vian chi'in inga ra, juuni jà'a ña kuati chata ra nunuu chūndaka ña ndia.
Jesuu jà'ií ra ndiakuati
(Mt. 19:13-15; Lc. 18:15-17)
13 Takan kūu ta chāndaka na ndiakuati nuu Jesuu, na ke'e ra na. Ora ndē'e ndra jàkua'a chi'in ra ña jà'a na, ta kīcha'a ndra kà'an ndra:
―¡Na jä'a ndo te'en! ―kàti ndra chi'in ma ñivi ndà'a ma ndiakuati.
14 Yakan va ora ndē'e Jesuu ña jà'a ndra, ta kùxaan ra chi'in ndra. Ta kīcha'a kà'an ra nuu ndra jàkua'a chi'in ra te'en:
―¡Ku'va ndyo'o, na kichi ma ndiakuati nui! ¡Ta na käsi ga ndo iti' vàchi na! Ti ma ñivi ìyo nuu chà'nda Ndioo tiñu indukuni kàa na kua kàa ma ndiakuati.
15 Ta yu'u kà'in chi'in ndo, ti ma ndiakuati jà'a tiñu chà'nda tatá na nuu na, ta juuni takan ìyo yi ña ku'va yo ka'nda Ndioo tiñu nuu yo ―kàti Jesuu chi'in ndra.
16 Tajan chīso ndio ra ma ndiakuati, ta jā'ií ra xini na chi'in nda'a' ra.
Iin ra kuika kà'an chi'in Jesuu
(Mt. 19:16-30; Lc. 18:18-30)
17 Takan kūu ta ora ni ku'un tuku Jesuu, ta endee chìnu iin ra'ii chāa ra nuu ra. Ta chūnandi chiti ra nuu kuà'an Jesuu. Ta te'en kīcha'a chìkatu'un ra nuu Jesuu:
―¡Yo'o matru va'a! ¿Nayi kuu jà'i ta chài nuu koo nditoi ndisaa kivi? ―kàti ra.
18 Ta te'en nāka'an Jesuu nuu ra:
―¿Ta naja kà'un ña kùi ra va'a, ta uvani ra va'a ìyo? Ta ma ra va'a kùu Ndioo.
19 ¿A cha chìtoun ma tu'un kà'an Ndioo nuu tutu tāa Moisés tatiempu? Te'en kà'an yi nuu ma tutu ikan: “¡Na kä'niun ñivi! ¡Na kï'viun chi'in ña'a' yüvi ñasi'un! ¡Na sü'un ndatiñu ñivi! ¡Na kä'un tu'un vata chata ñivi! ¡Na jända'viña'un ñivi! ¡Ta na tiñu'u̱n tatáun chi'in ma'un!” ―Takan kāti Jesuu nuu ra.
20 Ta te'en nāka'an tuku ra chi'in Jesuu:
―Matru, cha jā'i tandi'i yi nda ora kūi rayoko ―kàti ra.
21 Ta ora kā'an ra takan ta kīcha'a ndè'e Jesuu nuu ra, ta nduva'a kuii kùnda'vini ra ra. Ta kīcha'a Jesuu kà'an ra te'en chi'in ra:
―Ìyo iin nakuyi takäaga ja'un. ¡Na ku'u̱n kuxiko ndi'un ndatiñu̱n! ¡Ta ku'vaun ma xu'un' nuu ñivi nda'vi! Takan ìyo yi ña jà'un, ikan koo ña kuikaun andivi. ¡Ta kichiun ta ku'u̱n chatai iti' kuà'in! ―Takan kāti ra.
22 Ta ora chīni ra ña kà'an Jesuu, ta nduva'a kuii nda'vi kùuni ra ti küu ja'a ra yi, ti ya'a kuika ra. Yakan va kuà'an ra.
23 Tajan kīcha'a Jesuu nànduku nuu ra iti' xiin ra. Ta te'en kīcha'a ra kà'an ra chi'in ndra jàkua'a chi'in ra:
―Ya'a ndetiñu ta kùu ki'vi ndra kuika nuu chà'nda Ndioo tiñu ―kàti ra.
24 Ta ndava yù'vi ndra jā'a ma tu'un kà'an ra. Yakan va te'en nāka'an ndiko Jesuu chi'in ndra:
―Ndyo'o xaa, ya'a ndetiñu ta kùu chaa yo nuu chà'nda Ndioo tiñu.
25 Chakùu tiá ndetiñu yà'a iin kameyu xe'e iin kutiku, kua iin ra kuika ña chàa ra nuu chà'nda Ndioo tiñu ―kàti Jesuu.
26 Takan kūu ta ora chīni tuku ndra ña kà'an Jesuu takan tiaga yù'vi ndra, ta te'en kīcha'a chìkatu'un ta'an ndra:
―¿Tu takan kùu yi, yo kùu kakú tuva takan? ―kàti ndra.
27 Ta kīcha'a ndè'e ma Jesuu ndra, ta te'en kīcha'a nāka'an ra:
―Küu kakú ñivi, jà'a juuni ma na, va Ndioo kùu jakakú ra na. Ti ndisaa nakuyi kùu ja'a ra ―kàti ra.
28 Ta te'en kīcha'a nāka'an Petu':
―Va ndyu'u cha ndākoo ndi ndisaa ña ìyo nuu ndi. Ta tāndikun ndi chataun ―kàti ma Petu'.
29 Ta te'en nāka'an Jesuu:
―Ndichai ña kà'in chi'in ndo. Nda ndian nikuuni tuva ndakoo na tandi'i ndatiñu na jà'i, ña kùuni na ku'un na chatai, ti kùuni na katitu'un na ma tu'un va'a kà'in ña naja jàkakú Ndioo ma ñivi ñuñivi. Titu cha'a' yu'u ndākoo na ve'e na, ñivi ta'an na, ma'á na, tatá na, se'e na, ta ñu'u' na,
30 ndiakan ni ni'i na kua'a' ga ve'e na, ñivi ta'an na, ma'á na, tatá na, se'e na, ta ñu'u' na ñuñivi i'ya inga cha'a', vaji ya'a ndè'e na tundo'o. Ta ma ñuñivi vàchi ni koo ndito na ndisaa tiempu jà'a Ndioo.
31 Ma ñivi yoso nuu vitin ni kakuu iti' chata. Ta ñivi chàkuu iti' chata vitin, ni kakuu iti' nuu.
Cha'a' uni kàtitu'un tuku Jesuu ña ni kuvi ra
(Mt. 20:17-19; Lc. 18:31-34)
32 Takan kūu tajan kēe ndio ndra kàcha'an ndra iti' ñuu Jerusalén. Ta yoso nuu Jesuu kuà'an ra iti' nuu ma ndra jàkua'a chi'in ra. Va ma ndrakan ndava yù'vi ndra ña kuà'an ndra iti' chata ra. Ta juuni ndasii ma inga ñivi kuà'an iti' chata ndra ndia. Takan kūu tajan ndē'e Jesuu iti' chata ra, ta kāna ra ma ndi uchi uvi ndra jàkua'a chi'in ra na kee siin ndra chi'in ra, ti kùuni ra katitu'un ra nuu ndra niyi ni ta'an ra. Takan kūu tajan te'en kīcha'a kà'an ra chi'in ndra:
33 ―Cha chìto ndo ti iti' i'ya kùu iti' kuà'an ñuu Jerusalén. Ta yu'u ra kùu Se'e ñivi tāchi Ndioo, ni ku'va ñivi yu'u nuu ndra chà'nda tiñu nuu sutu chi'in ma ndra kùu matru jàkua'a tutu Ndioo. Ta ndrakan kà'an ndra ña na ka'ni ndra yu'u, ta ni ku'va ndra yu'u nuu ñivi kīchi inga ñuu.
34 Ta ni kuàtu'un na yu'u. Ta ni tivi sii na yu'u. Ta ni kani na yu'u chi'in yo'o. Ta ni ka'ni na yu'u ndia. Ta tichi uni kivi nataku ndikoi ―kàti Jesuu.
Jandiau chi'in Xuva chìkan ndra iin ñamani nuu Jesuu
(Mt. 20:20-28)
35 Ta jāyatin Jandiau ta Xuva, ndra se'e Zebedeu nuu Jesuu. Ta kīcha'a kà'an ndra nuu ra:
―Matru, kùuni ndi ña ja'un iin ñamani nuu ndi ña ni ndakan ndi nuu̱n ―kàti ndra.
36 Ta kīcha'a kàti Jesuu:
―¿Nayi kùuni ndo ña jà'i cha'a' ndo?
37 Ta kà'an ndra:
―Ora chaun nuu ni'un ndatu̱n, na ku'vaun ndatu̱n nuu ndi. Ta iin ndi, kunandi chiyo kua'un, ta inga ndi kunandi chiyo satiun ―kàti ndra.
38 Ta kīcha'a kà'an Jesuu:
―Tüvi chìto ndo nayi chìkan ndo. ¿A kundee ndo ko'o ndo ña uva ni ko'i? ¿A kuu kunduta ndo indukuni kua ni kundutai?
Takan chīkatu'un ra nuu ndra ti kà'an ra ti tundo'o ni nde'e ra.
39 Ta nāka'an ndra:
―¡Kùu yi! ―kàti ndra.
Ta kà'an tuku Jesuu:
―Ndicha kuii, ti ndyo'o ko'o ndo ña uva ni ko'i. Ta juuni kunduta ndo indukuni kua kundutai.
40 Va na küu ku'vai kunandi ndo chiyo kua'i a chiyo sati̱n, ti cha kāchin ra Ndioo tatái ndian kunandi yi.
41 Ta ora chīni ndi uchi ta'an ma ndra jàkua'a chi'in ra ña kà'an ndra, ta kūxaan ndra chi'in Jandiau ta chi'in Xuva ndia.
42 Va kāna ma Jesuu ndra ta kīcha'a ra kà'an ra nuu ndra:
―Cha chìto ndo ña ìyo ndra chà'nda tiñu nuu ñivi yüvi judíu. Ta ndrakan ya'a kini jà'a ndra nuu ñivi chà'nda ndra tiñu, ti kùuni ndra jaka'nu ndra ndra tiá.
43 Va chi'in maa ndo na jä'a ndo takan. Ma ra kùuni jaka'nu ra ra tiá, ta kùu ra, ra nuu ndi'inia kua ndisaa ndo. Ta jà'a ra tiñu nuu ndo.
44 Ta ma ra kùuni kuxini ndo na kumusu ndo ra.
45 Ti ni yu'u ra Se'e ñivi tāchi Ndioo töve vàchi̱ ña na ja'a ñivi tiñu nui, ti vàchi̱ tìndei ñivi. Ta ni kuvi̱ ti yakan kùu ya'vi̱ ña na kakú kua'a' ñivi ―kàti Jesuu.
Jesuu jànda'a ra Bartimeo ra kuaá
(Mt. 20:29-34; Lc. 18:35-43)
46 Tajan chāa Jesuu chi'in ndra jàkua'a chi'in ra ñuu Jericó. Ta ora kēe ndra ma ñuu ikan chi'in kua'a' ñivi, ta ikan chìkan iin ra kuaá xu'un' nuu nàndi ra yu'u iti'. Ta rakan nàni ra Bartimeo, se'e Timeo.
47 Ta ora chīni ra ña juu Jesuu ra ñuu Nazaret vàchi, ta kīcha'a ma ra kuaá kànachaa ra. Ta kàti ra:
―¡Yo'o tata racha'nu David na kunda'viniun yu'u! ―kàti ra.
48 Ta kua'a' na kà'an nuu ra:
―¡Taxiin koo yu'u̱n!
Va töve jāchi'in ra ña kà'an na. Ta kānachaa ra tiá ni'i:
―¡Yo'o tata racha'nu David na kunda'viniun yu'u! ―kàti ra.
49 Tajan chūndaa Jesuu. Ta kīcha'a ra kà'an ra:
―¡Na kana ndo ra!
Tajan cha kāna ndio ndra ra ta kà'an ndra:
―¡Xaa, ndeta! Ti kàna ra ñu̱n ―kàti ndra.
50 Tajan ra kuaá, jāxiin ra ja'ma ìyo chata ra, ta uvaa ndāva ra, ta chāa ra nuu ndaa Jesuu.
51 Ta chīkatu'un Jesuu nuu ra:
―¿Nayi kùuniun ña ja'i chi'un? ―kàti ra.
Ta nāka'an ma ra kuaá:
―Matru, kùuni̱ ña jandova'un tinui, ikan na kuu nde'i ―kàti ra.
52 Ta kà'an ndiko Jesuu:
―¡Na ku'un, ti chìnuniun ña kà'in! Yakan va cha ndā'un ―kàti ra.
Ta ora ikani kùu nande'e ma ra kuaá. Ta kuà'an ra chata Jesuu iti' kuà'an ra.