12
Kà'an Jesuu iin ku'va cha'a' ndra tüvi va'a jàtiñu
(Mt. 21:33-46; Lc. 20:9-19)
1 Takan kūu ta te'en kīcha'a Jesuu kà'an ra iin ku'va nuu ndra:
―Chīyo iin ra tāchi kua'a' yoku'u uva. Ta jā'a ra iin kora nuu tāchi ra ma yoku'u uva, ikan na kï'vi kiti, ni ñivi nuu kàa yi. Ta jā'a ra iin yavi nuu ni taan ra takuii ma uva, ti ikan ni ja'a ra vinu. Ta juuni jā'a ra iin lomara sukun, ikan na kuu nde'e ra ndisaa yu'u ma uva tāchi ra. Takan kūu ta jākilaa ra yi nuu ndra jàtiñu chi'in ra. Ta kēe ra kuà'an ra iin nuu chika.
2 Ta ora kēta ma tiempu ña chītí ma uva, ta tāchi ra iin ra musu ra ña kuàki'in sava ma ña'a ra.
3 Va nī ni'i ra yi, ti java kāni ndra ra. Ta tāchi ndiko ndra ra kuà'an ra nuu ma ra chà'nda tiñu nuu ra.
4 Ta ikan tāchi tuku ra inga ra. Ta juuni kāni ndra ra. Ta tākue'e xini ra jā'a ndra.
5 Ta ikan jan tāchi ra inga ra, ta rakan va chā'ni ndra. Tajan tāchi ra tiá kua'a' ndra. Ta juuni kua'a' ndra tākue'e ta kua'a' ndra chā'ni ndra ndia.
6 ’Ta ikan kīndoo uvania ra ya'a kùuni ra nde'e ra. Ta rakan ti se'e ra kùu ra. Tajan tāchi ndio ra ra nuu ndi'i nia ti kùuni ra: “Ti töve nayi ja'a ndra chi'in se'o, ti se'e maa yo kùu ra. Yakan va ni tiñu'u ndra ra.” Takan kùuni ma tatá ra niku.
7 ’Ta ora chāa ra ma nuu ka'ìin ma ndra jàtiñu. Ta te'en kīcha'a ndra nàtu'un ta'an ndra: “Ra vàchi ikan kùu ma ra ni kindoo chi'in ndisaa ma ñu'u'. Yakan va na ka'nio ra ta kindoo yo chi'in ndisaa ña'a ra”, kàti ndra.
8 Tajan tīin ndra ra. Ta chā'ni ndra ra. Ta jākuita ndra ñunda'yu ra chata kora nuu kàa ma uva ―kàti Jesuu.
9 Takan kūu ta te'en nāka'an tuku Jesuu:
―¿Ta nayi ni ja'a ma ra chito'o ma yoku'u uva chi'in ma ndra jà'a kuenda vu?, kùuni ndo. ¿A ni ku'un ra ta ka'ni ra ndra jàtiñu chi'in ra, ta ni jakilaa ra yi nuu inga ndra?, kùuni ndo.
10 ’¿A takä'an jakua'a ndo tutu Ndioo ña kà'an te'en:
Yuu jāchiyo ma ndra jàndova'a ve'e
kùu ma yuu tiá ka'nu kua ndisaa yi?
11 Ta yakan jā'a ma ra chito'o yo.
Yakan va ya'a chisio vitin,
kà'an tutu Ndioo ―kàti Jesuu.
12 Ta ndrakan ikan kūuni ndra tiin ndra ra, ti chìto ndra ti kà'an ra ku'va ikan chata ndra. Va tava yū'vi ndra ma ñivi ka'ìin ikan. Ta yakan va töve nani jā'a ndra chi'in ra. Ta kuà'an ndra.
Chìkatu'un ñivi nuu Jesuu cha'a' ma xu'un' tàva ma ñuu Roma nuu na
(Mt. 22:15-22; Lc. 20:20-26)
13 Tajan tāchi na ndra fariseu chi'in ndra chàkunuu chi'in Herode nuu Jesuu, tajan na ja'a ndra ña na kà'an ra iin tu'un vä'a', ta ni'i ndra kua kuu tiso ndra kuati chata ra.
14 Tajan chàa ndra ta chīkatu'un ndra nuu ra:
―Matru, chìto ndi ti yo'o va kà'an tu'un ndaa, ta töve yu'viun nde'un ña kà'an inga ñivi. Ti tüvi sàma nde'un ndian kuika, a ndian nda'vi, ti indukuni ndè'un na. Ti jàna'un iti' va'a ña ku'un ma ñivi nuu Ndioo. ¿Ta yakan va naja kua kàtiun? ¿A va'a ña ka'nda ndi kuenda nuu ra kùu kalecha'nu ñuu Roma? ¿A va'a, a vä'a'? ―kàti ndra nuu Jesuu.
15 Va tava cha nākoto ma Jesuu ti vata ndra, yakan va te'en nāka'an ra:
―¿Ta naja jànda'viña'a ndo yu'u? ¡Kuàki'in ndo iin xu'un' ta jana'a ndo yi nui! ―kà'an Jesuu.
16 Ta nda'a ndio ndra yi chāa ndra nuu Jesuu. Ta te'en nāka'an ndio Jesuu nuu ndra:
―¿Ta yo na'na ndaa chata ma xu'un' i'ya? ¿Ta yo sivi ndiso yi?
Ta nāka'an ndra:
―Na'na kalecha'nu ñuu Roma kùu yi.
17 Tajan te'en nāka'an ndio Jesuu nuu ndra:
―¡Na ku'va ndo ña kùu ña'a ma ra kalecha'nu nuu ra, ta ku'va ndo ña kùu ña'a Ndioo nuu Ndioo! ―kàti ra.
Ta ndava yu'vi ma ñivi jā'a ma ña kà'an Jesuu.
Chìkatu'un ndra Saduceu naja kua nàtaku ndiko ñivi ndií
(Mt. 22:23-33; Lc. 20:27-40)
18 Takan kūu tajan kuànde'e ma ñivi Saduceu ma Jesuu, ti ma ñivi ikan tüvi chìnuni na ña nàndoto ndiko ñivi ndií. Yakan va te'en chìkatu'un ndra nuu ra:
19 ―¡Yo'o Matru! Racha'nu Moisés tāa ra iin tutu tatiempu. Ta ma tutu ikan te'en kà'an yi: “Tu iin ra'ii chī'í ra, ta tüvi nī chïyo nï'iin se'e ra chi'in ñasi'i ra. Tajan ndàki'in ra yani ma ra chī'í juuni ma ña nda'vi ikan. Ta tànda'a ra chi'an. Ta takan ni koo se'e ma ra chī'í, jā'a ma ra yani ra.” Takan kāti Moisés.
20 Ta takan chīyo ucha ta'an ndra ña juuni yani ndra. Ta ma ra nunuu ji'na ra tānda'a, ta nï'iin se'e ra nī chiyo. Ta chī'í ra.
21 Ta ikan ndāki'in inga yani ra ña. Ta indukuni nī chiyo nï'iin se'e ra chi'an. Ta chī'í ra ndia. Ta juuni tānda'a ña chi'in ra uni.
22 Ta indukuni tā'an ra takua tā'an ndi ucha ta'an ndra. Yakan va nï'iin ndra nī chiyo se'e chi'an, ta chī'í ndra. Ta kēta iin kivi ña chī'í ma ña'a ndia.
23 ¿Ta ora kèta ma kivi nàtaku ndiko ma ñivi chì'í, nda ndra kùu iian ndakan?, kùuniun, ti cha tānda'a ndi ucha ndra chi'an ―kàti ndra.
24 Tajan te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra:
―¿Ta ndyo'o naja tüvi chìnuni ndo ña va'a kà'an tutu Ndioo? Ta töve chìto ndo ña ìyo ndatu Ndioo ndia.
25 Yakan va ora nàtaku ndiko ma ndian ndií, ni ndra'ii ta ni ña'a' na tända'a vi. Ta vii koo na takua ìyo ma tati va'a jà'a tiñu nuu Ndioo andivi.
26 Ta vitin kùuni̱ jana'i nuu ndo ña nàtaku ndicha ma ndian ndií. ¿A tüvi chàku'uni ndo naja kua kà'an ma tutu tāa Moisés taji'na? Rakan te'en tāa ra yi, ora chānde'e ra nuu kàyu iñu ndu'va. Ta ikan kīcha'a kàtitu'un Ndioo nuu ma Moisés te'en: “Yu'u kùu Ndioo ña kùmi Abraham, ta juuni kùmi̱ Isaac, ta Jacob”, kàti Ndioo. Takan kāti ra ti vaji cha ìyo kua'a' kuiya chī'í ndra, va jānataku ndiko ra ndra.
27 Yakan va Ndioo kùu ma Ndioo ma ndian ndìtoni, ti cha nātaku ndiko ndra. Yakan va Ndioo kùu ra kuenda ndian ndìto, ta yüvi kuenda ndian ndií. Ta yakan va tüvi chànini ndo tu'un ndaa ―kàti Jesuu.
Kàtitu'un Jesuu nda tu'un kùu ma ña ka'nuga
(Mt. 22:34-40)
28 Takan kūu ta ikan kēta iin ra jàkua'a tutu Ndioo. Ta jà'a ra kuenda ña va'a nàtu'un Jesuu chi'in ma ñivi ikan. Yakan va ora chīni ra ña nàtu'un ma ñivi ikan, ta jāyatin ra ra. Ta kīcha'a chìkatu'un ra nuu ma Jesuu:
―¿Nda ley kùu ña ka'nu tiá kua ndisaa ma ley tutu Ndioo? ―kàti ra.
29 Ta kīcha'a nàka'an Jesuu:
―Ma tu'un ka'nu tiá ña chā'a Ndioo nuu yo kà'an yi te'en: “¡Ndyo'o ñivi Israel! ¡Na kuuni ndo ma Ndioo chito'o yo, ti uvani ra kùu ra!
30 ¡Kùuni ndo nde'e ndo Ndioo chi'in ndisaa anima ndo! ¡Ta kùuni ndo nde'e ndo ra chi'in ndisaa chinituni ndo, ta chi'in ndisaa ña ndee ndo ndia!” Takan kà'an ma ña nunuu.
31 Ta ma ley uvi ña chā'a Ndioo nuu yo va kà'an te'en: “¡Kùuni ndo nde'e ndo ndian ìyo xiin ve'e ndo takua kùuni ndo juuni maa ndo!” Yakan va nda tu'un nikuuni tüvi ka'nu yi tiá kua ndi uvi tu'un já kā'in i'ya ―kàti Jesuu.
32 Takan kūu ta nāka'an tuku ma ra jàkua'a tutu Ndioo:
―¡Yo'o matru! Ya'a va'a kā'un ña ndicha kùu ma ña kā'un, ti uvani ma ra kùu Ndioo. Ta tüvi ìyo inga ra indukuni kua maa ra.
33 Ta kùunio nde'o Ndioo chi'in ndisaa anima yo, ta chi'in ndisaa chinitunio, ta chi'in ndisaa ma ña ndeo ndia. Ta juuni kùunio nde'o ñivi ìyo xiin ve'o takua kùunio juuni maa yo. Ta yakan va tiá va'a ña te'en kùunio nde'o Ndioo kua ku'va yo kiti jàna yo, ta ka'mio ndri nuu ndaa chito naá ―kàti ma ra matru jàkua'a tutu Ndioo.
34 Ta ora chīni ma Jesuu ña chi'in chinituni ra kā'an ra. Yakan va te'en nāka'an Jesuu nuu ra:
―Chani kuyatin ki'viun nuu chà'nda Ndioo tiñu ―kàti ra.
Ta ora chīnu nātu'un ra chi'in Jesuu ta nï'iin ga na, tüva nī chikatu'un inga nakuyi nuu Jesuu.
Kàtitu'un Jesuu ti ñivi ra kūu Rey David
(Mt. 22:41-46; Lc. 20:41-44)
35 Ta ora ndaa Jesuu jàna'a ra nuu ñivi tichi kora veñu'u ka'nu, ta te'en chìkatu'un ra nuu na:
―¿Ta naja kà'an ma ndra matru jàkua'a tutu Ndioo, ña tata ma racha'nu David kùu Cristu?
36 Yakan va ma ra kùu Tati Ií Ndioo, chā'a ra ndatu ra nuu ma racha'nu David ora kà'an ra. Takan kūu ta te'en kīcha'a David kà'an ra chi'in ma ndatu ikan:
Ma Racha'nu Ndioo te'en nāka'an ra chi'in ma ra chito'i Cristu:
“¡Na'a! ¡Kunandi chiyo kua'i!
Ti i'ya ni ku'vai ma ndatui nuu̱n,
nda kati kani ndoyoi ma ndian kànita'an chi'un iti' cha'un”, kàti Racha'nu Ndioo.
37 Yakan va kùuni yi ka'an yi ti, vaji tata David kùu Cristu, va juuni chito'o David kùu ra ndia ―kàti Jesuu nuu ma ñivi ikan.
Yakan va ndisaa ma ñivi ka'ìin tichi kora veñu'u, ya'a chìsii na ña kà'an Jesuu takan.
Jesuu tìsokuati ra ndra matru jàkua'a tutu Ndioo
(Mt. 23:1-36; Lc. 11:37-54; 20:45-47)
38 Takan kūu ta te'en nāka'an Jesuu nuu ma ñivi ikan:
―¡Ja'a ndo kuenda nuu ndo chi'in ma ndra matru jàkua'a tutu Ndioo! Ti chàta'ani ndra kakunuu ndra chi'in ja'ma tacha, na tiñu'u ma ñivi ndra nuya'vi.
39 Ta juuni nànduku ndra tayu ka'nu tiá kunandi ndra nuu chìyo viko ta tichi veñu'u ñivi judíu ndia.
40 Ta ndrakan, sù'u ndra ndatiñu ma ñivi kìndoo nda'vi. Ta nàkuatu ndra nuu ka'ìin kua'a' ñivi, ikan na kuuni na ña yüvi ndra su'u kùu ndra. Yakan va ndrakan ni nde'e ndra kua'a' tundo'o ―kàti Jesuu.
Nuu sòkó ña nda'vi xu'un' kuenda Ndioo
(Lc. 21:1-4)
41 Takan kūu ta inga kivi chūnandi Jesuu yatini nuu ndaa chatun nuu tì'i na xu'un' ña jà'a ra kuenda naja kua tī'i na yi. Ta ora nàndi ra nde'e ra ikan, ta chākoyo kua'a' ma ndian kuika. Ta tī'i na kua'a' xu'un' tichi yi.
42 Ta nunuuni chāa iin ña kìndoo nda'vi. Ta tī'an uvi ta'an xu'un' kuati tichi yi.
43 Yakan va ora ndē'e Jesuu ña tī'an yi, ta kāna ra ma ndra jàkua'a chi'in ra, na kichi ndra nuu ra. Ta te'en kīcha'a kà'an ra chi'in ndra:
―Ndicha va'a ti ña nda'vi ikan, vaji tī'an tiani ma xu'un', va kuenda Ndioo kua'a' xu'un' kùu yi. Ti chā'a ña ndisaa ma xu'un' kùmian chi'in anima ña.
44 Ta ma ndian kuika ti vaji kua'a' xu'un' tī'i na, va ña chàkoso nia kùu yi. Ta tiani xu'un' kùu yi kuenda Ndioo. Ta yakan va ma ña nda'vi ikan, tī'an tiaga xu'un' tichi chatun kua ndisaa ma ndian kuika ―kàti Jesuu.