14
Nuu kùti'vi ndra ña kùuni ndra tiin ndra Jesuu
(Mt. 26:1-5; Lc. 22:1-2; Jn. 11:45-53)
1 Takan kūu ta ora takäaga uvi kivi, ta kūta'an viko Pakua, ora chàchi na paan ña töve kì'vi yuchan iya tichi. Tajan nànduku ma ndra sutu chà'nda tiñu chi'in ma ndra matru jàkua'a tutu Ndioo, naja kua ja'a ndra ta tiin xe'e ndra ma Jesuu ta ka'ni ndra ra.
2 Va te'en kà'an ma ndra ka'ìin ikan:
―¡Na tïin yo ra kivi ìyo viko, ti koto kuxaan ma ñivi cha'a' ra!
Iin ña'a jàkutian takuii xiko xini Jesuu
(Mt. 26:6-13; Jn. 12:1-8)
3 Ìyo Jesuu ñuu Betania ve'e Simón, ra kà'an na ña ku'vi, jà'a kue'e ta'yu niku. Ta ora juuni nàndi Jesuu chàchi ra tichi ve'e ma ra Simón, ta ikan chāa iin ña'a, ta ndà'a ña iin viru takuii xiko, ña ya'a ya'vi ndaa. Ta nduva'a kuii va'a ra'. Ta nūna ña yu'u ma viru, ta chōsoan ra' xini Jesuu.
4 Ta iin ma ndra nàndi chi'in ma Jesuu kùxaan ndra ña jà'a ña takan. Ta te'en kīcha'a kà'an ta'an ndra:
―¿Ta naja chàtian ma takuii xiko?
5 Ti kùu jata na ra' nuan chi'in ndisaa xu'un' jàkanaa na iin kuiya, ta ku'va ña yi nuu ma ndian nda'vi. ―Takan kà'an ndra chata ña.
6 Ta te'en kīcha'a kà'an Jesuu nuu ndra:
―¡Jaña ndo ña kà'an ndo chata ña! Ti ña va'a jà'a ña chi'i̱n.
7 Ti ma ñivi nda'vi endeeni ni koo na chi'in ndo. Ta kùu ja'a ndo ña va'a chi'in na ora kùuni ndo. Vati yu'u töve ni koi chi'in ndo endeeni.
8 Ta ma ña'a i'ya, jà'a ña ma ña kùu ja'a ña kuendai, ti chōsoan takuii xiko ñii̱, ti chani keta ora ni kuchi̱.
9 Yakan va ndichai ña kà'in, ti nda nikuuni ma ñuñivi, nuu ni ka'an na tu'un Ndioo. Ta juuni ni ka'an na ña jā'a ña chi'i̱n, ta kuku'uni ma ñivi ña.
Juda xìkoña'a ra Jesuu
(Mt. 26:14-16; Lc. 22:3-6)
10 Juda Iscariote kùu iin ra indii tichi ndi uchi uvi ma ndra jàkua'a chi'in Jesuu. Takan kūu tajan kēe Juda kuà'an ra kuànde'e ra nuu ìyo ma ndra sutu chà'nda tiñu, ti kùuni ra jandova'a ra naja kua ja'a ra ta ku'va ra ma Jesuu nuu ndra.
11 Ta ora chīni ndra sutu ña kā'an ra te'en, ta nduva'a kuii chìsii ndra, ta kīcha'a kà'an ndra chi'in ra:
―¡Ndicha ndi ña ni ku'va ndi xu'un' nuu̱n, ora jana'un ra nuu ndi!
Ta kīcha'a ra nànduku ra naja kua kuu ku'va ra Jesuu nuu ndra.
Nuu kùxini Jesuu chi'in ndra jàkua'a chi'in ra
(Mt. 26:17-29; Lc. 22:7-23; Jn. 13:21-30; 1 Co. 11:23-26)
12 Ma kivi nunuu ma viko Pakua, ora chàchi na paan ña tüvi kì'vi yuchan iya tichi. Ma kivi ikan chà'ni na iin mvechala kuati kivi viko Pakua, ti sòkó na ri nuu Ndioo, ikan na ndakimani ra na. Takan kūu tajan kīcha'a chìkatu'un ma ndra jàkua'a chi'in Jesuu nuu ra:
―¿Ta ndanu kùuniun ña kùu ja'a ndi ma ña kacho viko Pakua? ―kàti ndra.
13 Tajan tāchi ra uvi ta'an ma ndra jàkua'a chi'in ra, ta kà'an ra te'en chi'in ndra:
―¡Kua'an ndo tichi ñuu! Ta ikan nata'an ndo iin ra ndiso iin kii takuii ta tandiku ndo chata ra.
14 Ta kàtitu'un ndo nuu ma ra xuve'e nuu kì'vi ra, ti nànduku matru ndo iin ve'e nuu ni kachi ra ma viko Pakua chi'in ndra jàkua'a chi'in ra, kati ndo.
15 Ta ikan jana'a ra iin ve'e ka'nu ndaa siki inga ve'e. Ta ma ve'e ikan, cha ìyo va'a yi kuenda yo. Ta ikan kùu ja'a ndo ma ña kacho ―kàti Jesuu.
16 Tajan kēe ndio ndra kuà'an ndra tichi ñuu, ta nī'i ndio ndra ndisaa yi kua kā'an Jesuu nuu ndra. Ta ikan jā'a ndra ma ña kachi ndra kivi Pakua.
17 Ta ora chanikuaa chāa Jesuu chi'in ndisaa ma ndra jàkua'a chi'in ra.
18 Ta ora nàndi ndra chàchi ndra ma nuu tayu, ta kīcha'a kà'an Jesuu chi'in ndra:
―Ndichai ña kà'in, ti iin ra nàndi chàchi chi'i̱n ni xikoña'a ra yu'u ―kàti ra.
19 Ta ora chīni ndra ña kā'an ma Jesuu te'en, ta nduva'a kuii nàkanini ndra. Ta kīcha'a ii'iin ndra chìkatu'un ndra nuu Jesuu:
―¿A yu'u kùi?
20 Ta nāka'an Jesuu:
―Iin ra jàkua'a chi'i̱n kùu ra. Iin ra chàchi paan chi'i̱n vitin kùu ra.
21 Ta yu'u ra Se'e ñivi tāchi Ndioo, ni kuvi̱. Ti takan kà'an ma tutu Ndioo ña ni ta'in. Nda'vi ta'an ma ra xìkoña'a cha'i. Va'a ga tu tüvi nī kàku ra niku ―kàti Jesuu.
22 Ta já ma'ñu chàchi ndra, ta kī'in ma Jesuu iin paan ta jā'ií ra yi nuu Ndioo. Ta chā'nda kuati ra yi. Ta chā'a ra ita'vi yi nuu ndisaa ndra. Ta te'en kà'an ra nuu ndra jàkua'a chi'in ra:
―¡Kachi ndo! Ti ña'a kùu ma kuñui ―kàti Jesuu.
23 Ta takan kūu tajan kī'in ra iin kopa vinu. Ta nāka'an ndiko ra Ndioo cha'a' ra'. Tajan chā'a ra ra' nuu ndisaa ndra na ko'o ndra ra'.
24 Ta te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra:
―¡Ko'o ndo ra'! Ti nii̱ kùu ra'. Ti cha ndòva'a ndisaa tiñu nuu Ndioo jà'a nii̱, ti chani kati̱ ra' cha'a' kua'a' ñivi, ikan na ni'i na ñamani Ndioo.
25 Ndichai ña kà'in chi'in ndo, ti tüva ni ko'i ma vinu i'ya chi'in ndo, nda kati koo ndikoi nuu chà'nda Ndioo tiñu. Tajan ko'i vinu chaa ―kàti Jesuu chi'in ndra.
Kàti Jesuu ña Petu' ni ka'an ra ña tüvi nakoto ra ra
(Mt. 26:30-35; Lc. 22:31-34; Jn. 13:36-38)
26 Takan kūu ta ora chīnu chìta ndra iin yaa Ndioo, tajan kuà'an ndra iti' yuku nàni Olivu.
27 Ta te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra ma ikan:
―Ndisaa ndo kukanuu ndo ndè'e ndo yu'u ora naa vitin. Takan kà'an ma tutu Ndioo: “Tu ka'ni̱ ma ra chito'o ma mvechala, ta ndisaa ndri kuita kuati”, kà'an ma tutu Ndioo.
28 Ta ora natuku ndikoi, ta ji'nai ku'un ñu'u' Galilea, tajan ku'un ndio ndo ―kàti Jesuu.
29 Tajan te'en nāka'an Petu' chi'in ra:
―Jin ndisaa ndra kùkanuu cha'un, va yu'u töve ―kà'an Petu'.
30 Tajan te'en nāka'an Jesuu:
―Ndichai ti chanikuaa vitin, ora takä'an nda'yu lo'o uvi cha'a', uni cha'a' ni ka'un ña tüvi nakotoun yu'u ―kà'an Jesuu chi'in Petu'.
31 Ta te'en kà'an ndiko Petu':
―Vaji kuvi̱ chi'un, ta tüvi ni ka'in ña tüvi nakotoi ñu̱n ―kà'an Petu'.
Ta indukuni kà'an ndisaa ma ndra ka'ìin chi'in Jesuu.
Jesuu kà'an ra chi'in Ndioo nuu ìyo jardin Getsemaní
(Mt. 26:36-46; Lc. 22:39-46)
32 Takan kūu ta numini kēe ndra kuà'an ndra iin jardin nàni Getsemaní. Ta te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra jàkua'a chi'in ra:
―¡Kunandi ndo kuatu ndo yu'u i'ya! Ti kuà'in kuàka'in chi'in Ndioo ikani.
33 Tajan kuà'an uni ta'an ndra chi'in Jesuu: Petu', Xuva chi'in Jandiau. Ta kīcha'a nda'vi kùuni Jesuu,
34 ta te'en nāka'an ra chi'in ndra:
―Ya'a nda'vi kùuni animai kua ni kuvi̱. ¡Kindoo ndo i'ya, va koto kusu ndo! ―Takan kàti ra chi'in ma ndra jàkua'a chi'in ra.
35 Tajan kēe Jesuu kuà'an ra tiá iti' nuu. Ta chūnandi chiti ra nda nani te'e nuu ra ma nuu ñu'u'. Yakan va te'en kīcha'a kà'an ra chi'in Ndioo ña na tava ra ma tundo'o ni nde'e ra tuva kùuni ra.
36 ―¡Yo'o Tatá! Yo'o va kùu ja'un nda ña nikuuni. Kùuni̱ ña nakaniun ma tundo'o ni nde'i. Va tüvi kùuni̱ ña kuu ma ña kà'in, ti naja kua kùuni maun kuu yi ―kàti Jesuu.
37 Ta numini kēe ndiko Jesuu kuà'an ra nuu ka'ìin ma ndi uni ma ndra jàkua'a chi'in ra. Ta nāta'an ra ndra ña kìxi ndra. Ta kīcha'a kà'an ra chi'in Petu':
―Simón, ¿a kìxiun? ¿Ni küu kuii koo nditoun iin ora chi'i̱n?
38 ¡Ndakoo ndo ta ka'an ndo chi'in Ndioo! Ikan tüvi kuà'an ndo anima ndo jà'a yi kuati, jin kùuni ndo kundito ndo chi'in anima ndo, va kündee ndo ―kà'an Jesuu chi'in ndra.
39 Takan kūu tajan kēe ndiko Jesuu kuàka'an ra chi'in Ndioo takua kā'an ra ma nunuu.
40 Ta ora chāa ndiko ra ma nuu ka'ìin ma ndi uni ma ndra jàkua'a chi'in ra. Ta juuni nāta'an ra ndra ña kìxi ndiko ndra inga cha'a', ña endee ndàsi tinuu ndra, jà'a ma ñuma'na. Ta tüvi chìto ndra ña kà'an ndra chi'in ra.
41 Tajan kēe ndiko Jesuu kuà'an ra cha'a' uni. Tajan chāa ndiko ra, ta kà'an ra chi'in ndra:
―¿A juuni kìxi ndo ta nìndee ndo tiá? ¡Na küsu ndo tiá! Ti cha kēta ma ora ña ni ku'va ñivi yu'u ra Se'e ñivi tāchi Ndioo. Ti ni tiin ma ndra jà'a kuati yu'u.
42 ¡Ndakoo ndo, ta ko'o! Ti cha vàchi ra cha xīkoña'a cha'i ―kàti Jesuu.
Nuu tìin na Jesuu
(Mt. 26:47-56; Lc. 22:47-53; Jn. 18:2-11)
43 Juuni, takä'an chinu kà'an Jesuu, ta chāa Juda, iin ra indii tichi uchi uvi ndra jàkua'a chi'in ra. Chāa ra chi'in kua'a' jandaru. Ta ndrakan naa ndra machiti chi'in yutun. Vàchi ndra chata Jesuu jā'a ma sutu chà'nda tiñu chi'in iin ndra matru jàkua'a tutu Ndioo, ta inga tuku ndracha'nu.
44 Juda ra xìkoña'a cha'a' Jesuu, chā'a ra iin tu'un kua ni ja'a ra nuu ma jandaru, ta kā'an ra te'en:
―Ma ra ni kaña'i chi'in, rakan tiin ndo. Ta ku'ni ndo ra, tajan kundaka ndo ra, ku'un ra chi'in ndo ―kàti Juda.
45 Takan kūu ta jāyatin ra ra nuu Jesuu ta kà'an ra:
―¡Matru!
Ta kāña'a ra chi'in ra.
46 Ora ndē'e ndra yo kùu ra ta tīin ndra Jesuu.
47 Ta iin ra ndaa ma ikan tāva ra machiti ra, ta chā'nda ra so'o ma musu ma sutu cha'nu.
48 Ta chīkatu'un Jesuu nuu ñivi ikan:
―¿Naja vàchi ndo chi'in machiti chi'in yutun, ña vàchi tiin ndo yu'u? ¿A ra su'u kùi?, kùuni ndo.
49 ¿Naja tüvi nī tiin ndo yu'u tichi veñu'u? Ta kua'a' kivi chīyoi jàna'i nuu ndo ikan. Te'en ni ta'in, ti takan kà'an ma tutu Ndioo ña ni ta'in.
50 Ta ndisaa ma ndra jàkua'a chi'in Jesuu chīnu ndra kuà'an ndra, ta ndākoo ma'iin ndra ra.
51-52 Takan kūu va iin rayoko ña isukun iin ja'ma ka'nuni. Uvaa rakan tāndikun ra kuà'an ra chata Jesuu. Ta ra'ya ti tīin ndra ra. Va tava jāña ra ma ja'ma isukun ra, yakan va jānda kakú kaviti ra.
Tìsokuati na Jesuu nuu ndra kumitiñu
(Mt. 26:57-68; Lc. 22:54-55, 63-71; Jn. 18:12-14, 19-24)
53 Ta ndàka ma jandaru Jesuu nuu ndaa sutu cha'nu. Ta ikan kūti'vi ndisaa ma sutu cha'nu, ma ra jàkua'a tutu Ndioo chi'in inga ndracha'nu.
54 Ta chikani, chikani kuà'an Petu' chata ndra nda kati keta ndra ma ve'e sutu cha'nu. Ta kīndoo ra nuke'e. Ta ikan chūnandi ra javixin ra nda'a' ra nuu ñu'ú xiin ndra jandaru jà'a kuenda veñu'u.
55 Ta ma sutu chà'nda tiñu chi'in ndisaa ma ndra tiñu veñu'u, nànduku ndra iin tu'un ña kuu tiso ndra kuati Jesuu, ikan na ka'ni ndra ra nuu kruu. Va tüvi nī nata'an ndra nï'iin tu'un ndaa chata ra.
56 Vaji kēta kua'a' ñivi ña kà'an ndra tu'un vata chata Jesuu. Ta nï'iin ma ñivi, tüvi induku kà'an na chata Jesuu.
57 Takan kūu ta ìyo ma ndian ndēta, ta te'en kīcha'a na kà'an na mamaa tu'un vata chata Jesuu:
58 ―Ndyu'u chīni ndi ña kà'an ra: “Ni janduvai ma veñu'u ka'nu ña jā'a ñivi, tajan tichi iin uni kivi kutai inga tuku yi ña tüvi jà'a ñivi”, ―kàti ndra.
59 Ta vaji takan kà'an ndra, va siin siin ña kà'an ndra.
60 Tajan ndēta ndio ma sutu cha'nu ma'ñu ndisaa na, ta chīkatu'un ra nuu Jesuu:
―¿Naja tüvi kà'un ña kà'an na chataun? ―kàti ma sutu.
61 Va ma Jesuu tàxiin kīndoo ra. Ta nï'iin tu'un nī ka'an ra. Yakan va te'en chīkatu'un tuku sutu cha'nu:
―¿A juu yo'o kùu ra Cristu ra Se'e Ndioo ií?
62 Ta nāka'an Jesuu:
―Juu yu'u kùu ra. Ta ni nde'e ndo ra ña nàndi ra chiyo kua'a ma Ndioo ka'nu ìyo nuu sukun. Ta ni keta iin kivi ña kichi̱ ndikoi. Va yu'u ra Se'e ñivi ni kichi̱ tichi viko ―kàti Jesuu.
63 Takan kūu tajan juuni ma sutu cha'nu, jānakaa ra juuni ma ja'ma ra, ti takan jàna'a ra nuu ma ñivi ti kùxaan ra jà'a ma tu'un kà'an Jesuu. Ta te'en kà'an ra:
―¡Na tüva chiniñu'u ga yo tiá ndra kuta'an chi'o!
64 Ndisaa ndo já, chīni ndo ña kā'an ti'ini ra chata Ndioo. ¿Naja kua chànini ndo? ―kàti ra.
Ta ndisaa ndra ndō'iin tu'un ndra ña kuvi Jesuu, ti cha ìyo kuati ra, kuuni ndra.
65 Ìyo ndian cha kīcha'a tìvisii na ra. Ta chāsi na ma tinuu ra, ta kāni ndra ra chi'in chiki, ta te'en kà'an ndra:
―¡Ka'an! ¡Nde'o yo kāni ñu̱n! ―kàti ndra.
Ta juuni ma jandaru kāni ndra nuu ra ndia.
Petu' kàti ra ti töve nàkoto ra Jesuu
(Mt. 26:69-75; Lc. 22:56-62; Jn. 18:15-18, 25-29)
66 Takan kūu ta kīndoo ma Petu' nuke'e ikan. Ta ikan chāa iin ña musu ma sutu cha'nu.
67 Ta ora ndē'an Petu', ña tùmi ra ñu'ú, ta kīndoan nde'an ra, ta kīcha'a kà'an ña chi'in ra:
―¿A yo'o chàkuu chi'in Jesuu ra ñuu Nazaret? ―kàtian.
68 Ta kà'an Petu':
―¡Yüvi yu'u kùi! Ta tüvi nàkotoi ra, ni tüvi chìtoi nda ra kùu ra kà'un ―kàti Petu'.
Tajan kēe ra kuà'an ra nuu nda yuve'e iti' nuke'e. Ta ora ikan ndā'yu iin lo'o.
69 Ta ndē'e ndiko ña musu sutu ikan ma Petu', ta kà'an ña chi'in inga na:
―¡Ra'ya kùu iin ra chàkuu chi'in Jesuu!
70 Va kà'an ndiko ra:
―¡Yüvi yu'u kùi!
Ta nunuuni ma ndian ka'ìin ikan, kà'an ndiko na chi'in Petu':
―¡Ndicha kuii ti yo'o kùu iin ra chàkuu chi'in Jesuu! Ti indukuni kà'un kua kà'an ndian ñu'u' Galilea.
71 ―¡Yüvi yu'u kùi, nde'e Ndioo ña kà'in! Ti tüvi kuii nàkotoi ma ra chìkatu'un ndo nui ―kàti ra.
72 Ta ma ora ikani, ndā'yu ndiko ma lo'o iti' uvi. Ta chāku'uni Petu' ña kā'an Jesuu chi'in ra: “Ora takä'an nda'yu ma lo'o uvi cha'a', uni cha'a' ni ka'un ña tüvi nàkotoun yu'u”, kàti Jesuu. Ta kīcha'a chàku Petu' ora chāku'uni ra ña kā'an Jesuu chi'in ra.