4
Iin ku'va ña jàkuuni Jesuu kà'an ra nuu ñivi chata iin ra tàchi
(Mt. 13:1-9; Lc. 8:4-8)
1 Takan kūu ta kīcha'a jàna'a tuku Jesuu inga cha'a' ma yu'u lakuna. Ta tava nduva'a kuii kua'a' ñivi kūti'vi nuu ndaa ra, yakan va ndāa Jesuu tichi iin lancha ña ndaa yatini ma yu'u lakuna ikan. Tajan nda tichi run chūnandi ndio ra kà'an ra chi'in na. Ta ma ñivi ikan ti yu'u lakunani kìndoo na chìni na ma ña kà'an ra.
2 Ta ikan jan kīcha'a ra jàna'a ra kua'a' nakuyi nuu na chi'in ku'va, ikan na kutunini na ña kùuni ra ka'an ra.
Yakan va te'en kīcha'a ra kà'an ra ma ku'va nuu na:
3 ―¡Taso'o ndo ña ni ka'in! ―kàti Jesuu. ―Ìyo iin ra tàchi. Ta rakan ti ora chāa ra nuu ñu'u' ra,
4 ta kīcha'a ra tàchi ra. Ta tia ma chiti kōyo yi tichi iti'. Ta ndē'e ma saa yi. Ta nūu ndri nuu kàndoyo yi. Ta chāchi ndi'i ndri yi.
5 Ta inga ita'vi yi kōyo yi tañu yuu. Ta ikan, ti nuuni yoso ma ñu'u', ti mamaa yuu ndòyo nda ninuu. Yakan va ma chiti kōyo tañu yuu numini kāna yi, ti tüvi kunu indii ma chiti.
6 Takan kūu ta ora ñuka'ñu ndií, nduva'a kuii xìi yi, ti tüvi nì'i yi ndanu ki'vi yo'o yi. Yakan va nātii yi.
7 Ta inga ita'vi ma chiti chīta yi tañu ku'u. Ta ma ku'u ikan numini chā'nu yi, ta jāvati yi nuu yi. Ta nī küa kua'nu yi. Yakan va tüva nī kuu jatiñu yi.
8 Ta tia yi, va kōyo nuu va'a ñu'u'. Yakan va kāna yi, ta chā'nu va'a yi. Ta kēta kua'a' va'a chiti nuu yi. Ìyo yoko ña kēta oko uchi chiti nuu ii'iin yi. Ta ìyo ña kēta uni xiko chiti nuu. Ta inga yoko ña chā'a iin cientu chiti.
Yakan kūu ma ku'va kàti Jesuu nuu na.
9 Ta te'en nāka'an tuku Jesuu chi'in na:
―¡Yakan va na taso'o ndisaa ndo ma ña ni ka'in chi'in ndo!
Nuu jākoto Jesuu ñivi nda cha'a' jàna'a ra ma ku'va nuu na
(Mt. 13:10-17; Lc. 8:9-10)
10 Takan kūu ta ora kīndoo ma'iin Jesuu chi'in ndi uchi uvi ndra jàkua'a chi'in ra, ta inga ndra ka'ìin xiin ra. Ta te'en kīcha'a chìkatu'un ndra nuu Jesuu:
―¡Na katitu'u̱n nuu ndi, nayi kùuni ma ku'va ikan ka'an yi! Vati töve kùtunini ndi ma tu'un kā'un ―kàti ndra.
11 Ta te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra:
―Nuu ndyo'o, chā'a Ndioo ña koto ndo tu'un xe'e ña ìyo chi'in ra nuu chà'nda ra tiñu. Yakan va chà'a ra ña nàkoto ma ndian jàkuu tiñu nuu ra ma tu'un xe'e ikan. Va ma ndian tüvi chìnuni ña kà'in, nuu ndiakan va chi'in mamaa ku'vani ni ka'in yi chi'in na.
12 Ta ma ñivi ikan ti vaji ndè'e na, va tüvi ndichin nuu na. Ta vaji chìni na, va tüvi kùtunini na ma tu'un kà'in. Yakan va küu ndikoni'i ndiko na chi'in Ndioo. Ta töve ni janaa ra kuati na ndia. ―Takan kàtitu'un Jesuu nuu ndra.
Jesuu jāna'a ra naja kua kùuni ma ku'va ikan ka'an yi cha'a' ma ra tàchi chiti
(Mt. 13:18-23; Lc. 8:11-15)
13 Takan kūu ta te'en nāka'an tuku Jesuu chi'in ndra:
―¿Tu tüvi kùtunini ndo ma ku'va i'ya, naja kua kùu kutunini ndo inga ku'va ni ka'in, tuva takan?
14 Ti ma ra tàchi chiti, indukuni kùu ra takua kùu ma ra jàna'a tu'un Ndioo.
15 Vati ìyo ma ndian kàa takua kàa ma chiti kōyo tichi iti'. Chìni va'a na ma tu'un Ndioo, va ora ña cha chīni na yi, tajan vàchi ndio ma kui'na ka'nu. Ta yakán' jànaa ma tu'un va'a Ndioo ña cha ìyo anima ii'iin ma ñivi ikan.
16 Ta inga na kàa na takua kàa ma chiti ña kōyo tañu yuu. Ta ndiakan kùu ma ndian chìnuni tu'un Ndioo. Yakan va ora ndāki'in na yi, ndava chìsii na ti ndāki'in na yi chi'in ndisaa anima na.
17 Yakan va ndiakan kàa na takua kàa ma chiti tàchio ña tüvi kunu indii yo'o jà'a ma yuu. Ta ndiakan kùu na takua kùu ma chiti ikan. Ti töve nì'i yi nuu ku'un yo'o yi. Yakan va ma ñivi ikan, tüvi chùndaa va'a na. Ta chìnuni na ma tu'un Ndioo tia kivini. Ta vàchi ndio ma ndian jàndoto kuati nuu na, cha'a' ma tu'un Ndioo. Tajan ndè'e ndio na tundo'o. Ta na küa koo va'a na chi'in ma tu'un Ndioo. Yakan va ndàkoo ndio na yi.
18 Ta inga na kàa na takua kàa chiti ña kōyo tañu ku'u. Ndiakan kùu ma ndian chìnuni tu'un Ndioo.
19 Va chìtu'un na tiá cha'a' ma ndatiñu ña nì'i na ñuñivi i'ya. Ta juuni ya'a kùuni na nde'e na ma xu'un' ña na jandakuu kuika yi na. Ta yakan kùu yi ña jànda'viña'a yi na. Ta yüvi yakan ni kuu yi, ti kùuni na inga nakuyi koo nuu na. Ta takan kùu yi chi'in ma chiti tàchio, ora kàna yi nuu vati. Töve kùu jatiñu yi. Yakan va takan kùu ma ñivi ikan, ti tüvi chàa ma tu'un Ndioo nda anima na.
20 Ìyo inga ma ñivi ña chìni na ma tu'un va'a Ndioo. Ta chìnuni na ña kà'an yi chi'in ndisaa anima na. Ndiakan kùu na takua kùu ma chiti ña tāchi iin nuu ñu'u' va'a. Ta iin ñivi ikan kùu na takua kùu ma trigu ña chā'a oko uchi ta'an chiti. Ta inga tuku yi chā'a uni xiko chiti. Ta inga na kùu na takua kùu ma ña chā'a iin cientu chiti ―kàti Jesuu.
Jesuu kà'an ra iin ku'va ña jàkuuni ra kà'an ra cha'a' ñu'ú kandil
(Lc. 8:16-18)
21 Takan kūu ta te'en nāka'an tuku Jesuu inga ku'va nuu ma ñivi:
―¿A va'a tu kutaa xe'o iin kandil tichi iin kisi ñu'u', a iin xuu chito, kùuni ndo? ¡Na küu yi! Ti tu tüvi tàkaa sukun yo yi, na küu ndo ndichin nuu yo jā'a yi.
22 Vati na küu tixe'o nï'iin ña jà'a yo, ti tiá kivi ni koto ndisaa ñivi ma ña tīxe'o. Ta juuni na küu ka'an yo nï'iin tu'un xe'e kua'a' tiempu, ti ni chaa iin kivi ña ni koto kachin ndisaa ñivi yi ndia.
23 Yakan va te'en nāka'an tuku Jesuu chi'in na:
―¡Na taso'o va'a ndo ña ni ka'in chi'in ndo, tuva ìyo chinituni ndo!
24 Tajan te'en nāka'an ndio ra chi'in na:
―¡Na ja'a ndo kuenda nuu ndo ma tu'un ña kà'in nuu ndo! ¡Na kuni va'a ndo yi ta jachi'in ndo yi ora tìndee ndo inga ñivi, ta takan Ndioo ni ja'a ra chi'in ndo, ta ni ku'va ra ña kutuni ndo tiá kua'a' yi!
25 Yakan va tu ja'a va'a ndo ma tiñu Ndioo, ni tindee ra ndo tiá kua'a'. Va tu tüvi jatiñu ndo kuenda Ndioo, ni kindaa ra ma tiñu jà'a ndo, vaji töva kua'a' yi ―kàti Jesuu.
Jesuu kà'an ra iin ku'va chata naja kua cha'nu chiti tàchi ñivi
26 Takan kūu ta te'en nāka'an tuku Jesuu:
―Indukuni kùu ma nuu chà'nda Ndioo tiñu kua iin chiti tāchi iin ratàchi.
27 Ti ma chiti ikan kàna yi ta chà'nu yi, vaji kìxi ra a ndìto ra. Yakan va rakan tüvi chìto ra naja kua jā'a yi ña chà'nu yi.
28 Ti ma chiti ikan, juuni ma ñu'u' jā'a ña kàna yi. Va ji'na kēta ma punta yi, tajan kēta ma yoko yi.
29 Ta ora cha nātii ndio ma yoko yi, tajan kìndaa ndio yo ma chiti ikan. Ta chàchi ndio yo yi ―kàti Jesuu.
Jesuu kà'an ra iin ku'va chata chiti yukú mostaza
(Mt. 13:31-32; Lc. 13:18-19)
30 Takan kūu ta te'en nāka'an tuku Jesuu ndia:
―¿Nda chi'in induku ma nuu chà'nda Ndioo tiñu?, kùuni ndo. ¿A nda chi'in kùu jando induku yo yi?
31-32 Ti ma nuu chà'nda Ndioo tiñu, indukuni yi chi'in ma chiti mostaza ña tàchi yo. Ti vali yi va chà'nu yi tiá kua inga tuku yukú. Ña chi'in soko na'nu yi, nda saa kùu ja'a ri taka ri nuu vati soko run ―kàti Jesuu.
Nuu chàtiñu Jesuu ma ku'va jàna'a ra
(Mt. 13:34-35)
33 Yakan va chi'in tu'un i'ya jàna'a Jesuu ma tu'un Ndioo chi'in kua'a' ku'va, ña cha kā'an ra i'ya. Yakan va Jesuu jàna'a ra nuu na, nda kati kutunini na tu'un kà'an ra.
34 Va nï'iin tu'un tüvi kà'an ra, tu tüvi kà'an ra yi chi'in ku'va. Va ma ndra jàkua'a chi'in ra jàna'a ra naja kua kùuni ma ku'va ikan kà'an kachin yi nuu ndra inga ora.
Jākutaxin Jesuu tati chi'in takuii lakuna
(Mt. 8:23-27; Lc. 8:22-25)
35 Takan kūu ta ora kuaa ma kivi ikan, tajan te'en nāka'an Jesuu chi'in ndra jàkua'a chi'in ra:
―¡Na ko'o inga chiyo lakuna! ―kàti Jesuu chi'in ndra.
36 Tajan ndàkoo ndio ndra ma ñivi ikan yu'u lakuna, ta kuà'an ndio ndra chi'in Jesuu juuni tichi lancha nuu indii ndra chi'in ra. Ta ikan juuni tāndikun inga lancha ndàka ta'an chi'in ndra kuà'an run chata ma lancha ndra ndia.
37 Ta ora cha kàcha'an ndio ndra nuu lakuna, ta kōyo ndio savi tati chata ndra. Ta ikan kīcha'a kì'vi ndio takuii ikan tichi ma lancha.
38 Takan kūu ta tīin ñuma'na Jesuu, ta nduva'a kuii kìxi ra kàndii ra iti' xuu lancha chi'in chala ra. Tajan jāndakoo ndio ndra ra, ta te'en kīcha'a kà'an ndra chi'in ra:
―Matru, ¿a tüvi ndè'un, ti chani ka'a yo? ―kàti ndra chi'in Jesuu.
39 Ta ikan jan ndēta ndio Jesuu, ta te'en kīcha'a kà'an ndio ra chi'in ma savi tati.
―¡Na kutaxin ndo! ―kàti ra. Tajan kūtaxin ndio ma savi tati chi'in ma takuii lakuna.
40 Tajan te'en nāka'an ndio ma Jesuu chi'in ma ndra jàkua'a chi'in ra:
―¿Ta naja ya'a ndasii ndo? ¿A takä'an chinuni ndo tu'un Ndioo ña jā'a ndo takan? ―kàti Jesuu.
41 Takan kūu ta ndrakan nduva'a kuii yū'vi ndra, ta kīcha'a ndra chìkatu'un ta'an ndra:
―¿Nda ra kùu ra'ya, ña nda savi tati ta lakuna jàchi'in ña kà'an ra? ―kàti ndra ña nàtu'un ta'an maa ndra.