Amun Gigiuang
Sin Amun Aaposal
A Dor Vaamaravazang Pana A Baar Angkari
A baar angkari Luk ka varaar. Ka uzaa varaxai wana a varumaraiang a baar zina ina naa ra varaar wana a Dorang Daxa zin Iesu Kaarisito. Lamaskana a baar angkari dia di raamin amun dorang pana Pita ma Pol ma azanon paamua rawarak sin aubina di inaxam paazaai wana Iesu Kaarisito. Aubina di inaxam paazaai di tabung iziar Judia ma Gaalili, lamur di waan farawuk Samaaria ma Siria ma Itiopia ma Grik ma Rom. A lemlem aubina di inaxam paazaai xa rauxin amun Judaa ma aubina xawit amun Judaa lamaskana.
Azaan laba azaxai naan a varumaraiang iwana a vaamuzazang sin a Laklagaai a Raabu lamaskana aubina di inaxam paazaai la raan a Pentikos.
Luk ka saxat sin Pol wana azanon sangazang sina. Taamin 16:10-17, 20:5-21, 27:1-28:16. A maariaas iwana fararang ka malasing AD 63.
A baar Amun Gigiuang ka malasing kari:
(1) 1:1-8:40 Aubina varaviraai di fazei wana a Dorang Daxa Jerusalem ma Gaalili ma Samaaria
(2) 9:1-31 Pol xa inaxam paazaai wana Iesu
(3) 9:32-12:25 A Dorang Daxa xa waan Fonisia ma Saaipras ma Entiok
(4) 13:1-15:35 A Dorang Daxa xa waan Frigia ma Galesia
(5) 15:36-21:16 A Dorang Daxa xa waan la pira zin amun Grik
(6) 21:17-28:31 A Dorang Daxa xa waan la pira zin amun Rom
1
A Dor Vaamaravazang
1 A dorang kari xa waan sunum, Tiofilas. Lamaskana a baar zurugu iwaamua ga ra farar vaamaravas sunum pana amun saan faakdul Iesu xa ra giu ma naa ra varaviraai wana. Naa varumarain la raan angkanaan naan ka varamaraat amun faamuzazang sina,
2 xa ruaas la raan Nakmai xa zaxot luk naan kunikula la lia. Naan kawit nanga na uzaa ikula la lia, ma wana a dikdikang sin a Laklagaai a Raabu, xa vazei amun aaposal zina wana aze ramun saan naadina giu. Naandi ubina naan ka ra kalin luk naandi.
3 Naan ka ra vazaak adi maazikang ma xa maat, ma lamuraana, lamaskana amun taan ka zangaaflu vaaralavaat, ka ra balas sin amun aaposal zina ma xa vatangin amun saan ka varas lamarana naandi xuna viaatang adu naan faaratunaan ka roro uli vaanong siaana maatang, ma xa dador zin naandi wana a bikabar zin Nakmai.
Iesu Xa Xalxal Xana Kling Fawat A Laklagai A Raabu
4 Aza raan ka izi vavangan faraxai wana naandi ma xa dador dikdik malasing kari, “Tuaa naaguna ramaraat fataling a bina laba Jerusalem. Naaguna zimbong a talazang Maagu xa ra xalxal wana, malasing naagu ra langarin ga dador vaanong sinim pana.
5 Jon ka ra baaptaais aubina wana daanim, singsaxai xana wen faabung baraaf ma Nakmai xana baaptaais nim pana a Laklagaai a Raabu.”
Nakmai Xa Zaxot Iesu Xunikula Laaxur La Lia
6 Aza raan amun aaposal di ra iziar varaxai wana Iesu ma di iaari zina malasing kari, “Piran, malasing faa, guna vabalos maam amun Israael maadina balas a bikabar zimaam nanga lamun taan angkari?”
7 Iesu xa xis naandi malasing kari, “Maagu nanga xa kalin fanong a raan ina aze razaan kana balas pana, ma xawit nat faraxas naaguna rexaazin.
8 Singsaxai nim naaguna zuruk a dikdikang araan a Laklagaai a Raabu xana iziar wana nim, ma naaguna pitfiaat nia zin naandi aubina in Jerusalem, ma ilamun bina vaakdul la uru pira Judia ma Samaaria, ma ila amun non faakdul zaait la pira angkari.”
9 Lamuraana dorang kanaan sina, Nakmai xa zaxot luk naan lamarana naandi xunikula la lia ma a bara xa waakol naan ma xawit kaarik di raamin luk naan.
10 Araan Iesu xa uzaa nanga, naandi di rataamaai dikdik puzaa nanga laaxur nana mof, ma fazaaus mase uru rapti di valaak iaa amun mamaauzang kufkuf di wat irur iaa lapaara naandi.
11 Ma di piaat iaa malasing kari, “Naam ubina in Gaalili, xunaze naagu irur rataamaai uzaa laaxur nana mof? Iesu angbani ina Nakmai xa zaxot luk naan siaana nim kunikula la lia, naan kana uli zaait pana a lan angbani malasing be naagu raamin naan ka uzaa laaxur la lia.”
Maatiaas Ka Zuruk A Kiaana Judaas
12 Mur amun aaposal di luaa a nan paatawut angkanaan ma di uli waan Jerusalem. Aizina a wut angkanaan di vakilaanang a Waatawut Olif, ka iziar lapaara Jerusalem.
13 Di albis la bina laba angkanaan ma di laak puzaa laaxur la vaal naandi di iziar wana. Naandi di iziar la notaan angkanaan aizina naandi xari: Pita ma Jon ma Jems ma Endru ma Filip ma Tomaas ma Baatalomeu ma Metiu ma Jems naata Aalfias ma Judaas naata Jems ma Saaimon, sin a lemlem Zelot.
14 Naandi dit fatu bulaai varaxai wana maainungang malasing a lemlem azaxai, varaxai wana a furavin ma Maaria naanaa zin Iesu ma amun daasna.
15 Aza raan aubina di inaxam paazaai di balas fatu. Naandi di zangaaflu varazuai ma a zangaaflu vaarua. Ma Pita xa ramaraat lawalaua naandi
16 ma xa vazei naandi naako, “Amun taatum lamaskana Kaarisito, a dorang lamaskana a Baar Xoxok ka balas faaratunaan, malasing be a Laklagaai a Raabu xa pitfiaat lamaskana a dorang sin Dewit, pana Judaas naan a rapti xa waamuain aubina ina di ra zaraak fating Iesu.
17 Judaas naan azaxai zin dia ma xat faamuzas faraxai wana dia.”
18 (Judaas ka zuruk a wulwulang iwana a matmalabuk taksaat sina, ma xa wul luk a non pira mumut pana. Naan ka zu inaan ma a xuna xa ramatar ma a xuliwung sina xa tukbilak puat lamanar.
19 Ma aubina vaakdul di ra iziar inaan Jerusalem, di langarin azaan angkanaan ma di vakilaan a non pira angkanaan pana a linga bina zin naandi vaatak adu Akeldaamaa. Aknaaza waaling angkari adu, “A Non Pira iwana Dari.”)
20 Ma Pita xa piaat saait naako, “Lamaskana a Baar Saam, di varaar malasing kari,
‘A vaal zina xana izi walaau,
ma xana wen tauxin taxazak kana raagul lamaskana.’ (Saam 69:25)
Ma laza non ka piaat naako,
‘Axazak tawarak kana vazaak luk a vaamuzazang sina.’ (Saam 109:8)
21 Malasing ma naari dia xa dina kalin taxazak sin ubina ina di ra iziar bulaai varaxai wana dia, lamun taan a Piran Iesu xa zazangas farawuk faraxai wana dia,
22 la notaan nanga Jon ka baaptaais Iesu ma xa ruaas la raan Nakmai xa zaxot fauzaa naan kunikula la lia. Ma naan kana vazaak luk a vaamuzazang sin Judaas. Axazak angkanaan kana vaamuzas faraxai wana dia ma xana pitfiaat a dorang iwana ramaraat puliang sin Iesu.”
23 Malasing ma naandi di kalin uru rapti, Iosep, dit fakilaan naan Baarsabaas, (ma aza izina Jaastas) ma Maatiaas.
24 Naanaan di maainung ka ma di piaat malasing kari, “Piran gu rexaazin a inaxamang sin aubina vaakdul. Gu vatangin lis simaam nis sin nandiaa uru rapti angkari gu ra kalin,
25 kuna xana vazaak luk a vaamuzazang sin a aaposal ina Judaas ka vataling kuna waanang la non Nakmai xa nimnimanin aaxana.”
26 Ma di raktaaxin amun faat ma a vaat sin Maatiaas ka tabung su wana pira, malasing ma naan ka albis faraxai wana naandi di zangaaflu ma azaxai.