8
ꞌRaya ꞌbɛhña̱ mi faxa ra Jesu
1 ꞌMɛfa de gueꞌa̱ ra Jesu bá ꞌyo ja ndunthi ya da̱nga hnini ne ja ndunthi ya tꞌʉca hnini mi zofo ya ja̱ꞌi ne mi xipabiꞌʉ ra hoga ntꞌøde gue ya xa zø ra Nda̱ de mahetsꞌi pa da nda̱. Ne mri ꞌñoui núꞌʉ ꞌrɛtꞌamayoho yá nxadi.
2 Ne mri ꞌñoui nehe ꞌraya ꞌbɛhña̱ núꞌʉ xqui ꞌyøthebi yá hñeni ne maꞌra núꞌʉ xqui ꞌyɛnba ya tsꞌonda̱hi. ꞌNa de gueꞌʉ mrá thuhu ra Maria Magdalena núꞌa̱ xqui tꞌɛnbabi yoto ya tsꞌonda̱hi.
3 Nehe mi ꞌñoui ra Juana núꞌa̱ mrá ꞌbɛhña̱ ꞌnara ꞌñøhø mrá thuhu ra Chusa núꞌa̱ ꞌnamrá da̱nga maste ra nda̱ Erode. Mri ꞌñouiꞌʉ nehe ra Sana ne maꞌra ya ꞌbɛhña̱ núꞌʉ mi faxa ra Jesu ne yá nxadi de núꞌa̱ mi tsʉpa yá tsꞌɛdiꞌʉ.
Ra ꞌbede de ra motꞌi
(Mt. 13:1-9; Mr. 4:1-9)
4 Y ndunthi ya ja̱ꞌi bi bøni de yá hnini pa da ma dua cꞌa̱ꞌtsa ra Jesu. Y nu mi hyandi bi muntsꞌa ndunthi ya ja̱ꞌi bi mʉdi bi xipa ꞌnara ꞌbede ne bi ꞌñembabi:
5 ―ꞌNara pa ꞌnara motꞌi bi ma ja rá hua̱hi pa da mpotꞌi. Y nu mi xanga ya nda, ꞌra bi zo ja ra ꞌñu y bi ꞌrani ya ja̱ꞌi bi netꞌi, ne bi zi ya tsꞌintsꞌʉ.
6 Ha nu maꞌra bi zo ja ya ꞌbodo habʉ mi otho ndunthi ra hai. Y nu mi cꞌontsꞌi bi ꞌyotꞌi ꞌbestho ngueꞌa̱ mi otho ra xaha.
7 Ha nu maꞌra bi zo habʉ mi ja ya ꞌmini, ha nu mi cꞌontsꞌi bi ꞌyotꞌi ngueꞌa̱ bi xumi ya ꞌmini ne bi hña̱cua yá te.
8 Ha nu maꞌra bi zo habʉ xi xmá hño ra hai, ne nu mi hoguiꞌʉ bi unga ꞌnara hoga sofo, ne cada ꞌnara ꞌbai bi unga asta ꞌna nthebe ya nda.
Y nu mi uadi bi ma̱nga ra Jesu njabʉ, bi yopa ña̱ ntsꞌɛdi ne bi ꞌñembabi ya ja̱ꞌi:
―Nuꞌa̱ tóꞌo ja rá tꞌøde pa da ꞌyøde, dá ꞌyøde núna dí ma̱.
Hanja ra Jesu bi zofo ya ja̱ꞌi dega ꞌbede
(Mt. 13:10-17; Mr. 4:10-12)
9 Nepʉ nuyá nxadi bi ꞌyambabi ra Jesu te mri bønga nuna ꞌbede bi ma̱.
10 Ha nuꞌá̱ bi da̱tuabiꞌʉ bi ꞌñembabi:
―Nuꞌahʉ xa ꞌraꞌahʉ Ajua̱ ra hoga mfa̱di pa gui pa̱hʉ núꞌa̱ hinxqui fa̱di maꞌmɛtꞌo de hanja ri mandaꞌa̱. Pe nuyʉ maꞌra ya ja̱ꞌi dí zofo co ya ꞌbede pa da hyandi pe hinda ba̱di te ꞌbɛꞌa̱, y da ꞌyøde pe hinda zo yá mfeni te rí bøni.
Ra Jesu bi ma̱ te rí bønga nura ꞌbede de ra motꞌi
(Mt. 13:18-23; Mr. 4:13-20)
11 Nuna ꞌbede ja juadi dá ma̱ rí bøni da ꞌñena gue nura nda gueꞌa̱ ra ma̱ca noya.
12 Ha nuꞌʉ ya nda bi zo ja ra ꞌñu go gueꞌa̱ núꞌa̱ toꞌo øde ra ma̱ca noya, ne da ꞌñehe ra tsꞌonda̱hi da puꞌtua rá mfeni pa hinda gamfri y njabʉ hinda za da mpøhø.
13 Ha nuꞌʉ ya nda bi zo ja ra ꞌbodo go gueꞌa̱ núꞌa̱ toꞌo øde ra ma̱ca noya ne ha̱ni co ꞌnara johya ne ꞌñena xi camfri, pe hingui camfri con gatho rá mʉi, hangue nu sta ꞌñepa ya tsꞌothogui da ꞌuegue.
14 Ha nuꞌʉ ya nda bi zo ja ya ꞌmini go gueꞌa̱ núꞌa̱ toꞌo øde ra ma̱ca noya, pe da mpumfri po rá ngue yá ꞌbɛfi ne de núꞌa̱ te gatho pɛꞌtsi, ne ngueꞌa̱ di dɛnda ya tꞌøtꞌe de ra ximhai, y njabʉ da ꞌbɛdi núꞌa̱ xqui ꞌyøde, nja ngu núꞌʉ ya nda himbi unga ra sofo.
15 Ha nuꞌʉ ya nda bi zo ja ra hoga hai go gueꞌa̱ núꞌa̱ toꞌo øde ra ma̱ca noya ne da ꞌyøtꞌe con gatho rá mʉi ngu núꞌa̱ ri ho Ajua̱, ne da zɛ rá jamfri, y go gueꞌa̱ nja ngu núꞌʉ ya nda bi unga ra hoga sofo.
Ra ꞌbede de ra ñotꞌi
(Mr. 4:21-25)
16 Ra Jesu bi ma̱nga maꞌna ra ꞌbede ne bi ꞌñena:
―Joꞌo ꞌnara ja̱ꞌi da tsøgue ꞌnara ñotꞌi ne da yeꞌmba ꞌnara caha o da hñuxa rí gaꞌti de ra mfidi pa hinda yotꞌi. Nuꞌa̱ da ꞌyøtꞌe, da tsøgue ra ñotꞌi ne da tøte habʉ da tøte pa da yotꞌa gatho mbo ra ngu, ne pa njabʉ handa ya ja̱ꞌi sta yʉtꞌi.
17 Njabʉ nehe gatho núꞌa̱ tꞌa̱guibya, ꞌnara pa ma da hnequi ja ra ñotꞌi, ne gatho núꞌa̱ hingui fa̱dibya, ꞌnara pa ma da fa̱di.
18 Hangue jamasuhʉ pa gui ꞌyødehʉ xá hño núꞌa̱ dí xiꞌahʉ, ngueꞌa̱ nuꞌa̱ tóꞌo pɛꞌtsa rá mfa̱di ne da ba̱di da su, nuꞌá̱ maꞌna ma da tꞌumbabi ndunthi, pe nuꞌa̱ tóꞌo hingui su rá mfa̱di, da pumfri núꞌa̱ tsꞌʉ pa̱di.
Rá na̱na̱ ne yá cu ra Jesu
(Mt. 12:46-50; Mr. 3:31-35)
19 Nepʉ de mi xahna ya ja̱ꞌi ra Jesu, bi zøhø rá na̱na̱ ne yá cu, pe himbi za bi thogui pa habʉ mbi ꞌbʉiꞌa̱ ngueꞌa̱ xi xqui muntsꞌini ndunthi ya ja̱ꞌi.
20 Ne bi tꞌembabi ra Jesu:
―Bi zø ri na̱na̱ ne ri cu y ꞌbahni thi bí tøpꞌaꞌi gui ña̱ui ꞌna̱.
21 Pe nura Jesu bi da̱di ne bi ꞌñembabi:
―Nuꞌʉ tóꞌo øde ra ma̱ca noya ne da ꞌyøtꞌa núꞌa̱ ma̱, núꞌʉ́ go gueꞌʉ ma na̱na̱ ne ma cu.
Ra Jesu bi japi bi tsaya ra bʉnthi
(Mt. 8:23-27; Mr. 4:35-41)
22 ꞌNara pa ra Jesu bi bøxa ja ꞌnara motsa co yá nxadi ne bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Maha pa riꞌnandi ra ndehe.
Y bi maꞌʉ.
23 Y de mi pa ja ra ndehe bi zʉ ra tꞌa̱ha̱ ra Jesu ne bi ꞌña̱ha̱. Y mi da̱mfriꞌʉ bi nja ꞌnara da̱nga bʉnthi ja ra ndehe, y bi mʉdi bi mo ra dehe ja ra motsa asta mi ne xa yʉiꞌʉ.
24 Nepʉ nuyá nxadi bi ma bá a ra Jesu ne bi ꞌñembi:
―¡Ay, ma zi Xahnateꞌihe, ya ma ga cʉihʉ ja ra dehe!
Nuꞌbʉ́ ra Jesu ꞌbestho ra oraꞌa̱ bi nangui ne bi zʉi ra bʉnthi ne ra dehe, y ꞌbestho bi ntsaya gatho.
25 Nepʉ ra Jesu bi ꞌñembabi yá nxadi:
―¿Te bi ja co ri jamfrihʉ?
Ha nuꞌʉ́ xi bi ntsu ne bi ꞌyø de núꞌa̱ bi ꞌyøtꞌa ra Jesu, ne mri ꞌñémbabiꞌʉ ꞌna ngu maꞌna:
―¿Te ma tsꞌɛdi ha̱ni ꞌbʉ, gue asta ra bʉnthi ne ra dehe zofo, y nuꞌʉ́ øte?
Ra Jesu bi ꞌyɛmba ya tsꞌonda̱hi ꞌnara ꞌñøhø me Gadara
(Mt. 8:28-34; Mr. 5:1-20)
26 Nepʉ de gueꞌa̱ bi ꞌratsꞌi de ra ndehe ne bi zønga ja ꞌnara hai ja rá hyo ra ndehe habʉ rá thuhu Gadara núꞌa̱ ri nhyanduitho ra hai Galilea.
27 Ha nu mi ga̱i ra Jesu de ja ra motsa, ꞌbestho ꞌnara ꞌñøhø mrá menguni e bi zʉdi. Núꞌa̱ ra ꞌñøhøꞌa̱ ya mi øtꞌa ndunthi ya pa mi pɛꞌtsa ꞌraya tsꞌonda̱hi, ne himi he ra dutu, nixi mi ꞌbʉi ja ꞌnara ngu ngueꞌa̱ nza̱ntho mi ꞌbʉi ja ya ntꞌagui.
28 Y nu mi hyanda ra Jesu, bi e bi ndandiña̱hmu ja yá ua ne bi mafi ntsꞌɛdi bi ꞌñena:
―Nuꞌi Jesu, rá Tꞌʉꞌi Ajua̱ bí ꞌbʉ mahetsꞌi, ¿hanja grí nhyøtꞌe con guequi? Dí ba̱nteꞌi gue oxqui ma gui ꞌyɛngagui de guecua.
29 Bi ma̱nga njabʉ ngueꞌa̱ ra Jesu ya mi fʉdi mri ꞌbɛpabi ra tsꞌonda̱hi da bøni de núꞌa̱ ra ꞌñøhø. Ndunthi ya ꞌmiꞌqui ra tsꞌonda̱hi xqui gʉ núꞌa̱ ra ꞌñøhø ne mi øꞌtua núꞌa̱ go mi ne. Ha nuya ja̱ꞌi ora mi handa njabʉ, da gʉ ne da da̱tꞌi co ya cadena ja yá ua ne ja yá ꞌyɛ, pe nuꞌá̱ mi cꞌʉcta núꞌʉ ya cadena, y ra tsꞌonda̱hi mi japi da bønga yabʉ ja ya mbonthi.
30 Ha ra Jesu bi ꞌyambabi núꞌa̱ ra ꞌñøhø ne bi ꞌñembabi:
―¿Te rá huꞌi?
Nuꞌá̱ bi da̱di ne bi ꞌñena:
―Drí ndunthihe.
Bi ma̱nga njabʉ ngueꞌa̱ xi mi pɛꞌtsa ndunthi ya tsꞌonda̱hi.
31 Ha núꞌʉ ya tsꞌonda̱hi bi ba̱ntebi ra Jesu gue hinda mɛhna ja ra nidu.
32 Nu de guehni mi ꞌyoni ꞌna da̱nga taxo ya tsꞌʉdi mri ñuni ja ra tꞌøhø, hangue ya tsꞌonda̱hi bi ba̱ntebi ra Jesu gue da umba nsɛqui da ma da yʉtꞌa ja nuya tsꞌʉdiꞌʉ, y nuꞌá̱ bi umba nsɛquiꞌʉ.
33 Ra oraꞌa̱ ya tsꞌonda̱hi bi bøni de núꞌa̱ ra ꞌñøhø ne bi ma gá yʉtꞌa ja ya tsꞌʉdi, ne gatho ya tsꞌʉdi bi nestꞌihi gá ma gá hñøtꞌa ja ra ndehe, ne bi ja̱tꞌiꞌʉ.
34 Y nu mi hyanda njabʉ núꞌʉ toꞌo mi taca ya tsꞌʉdi xi bi ntsuꞌʉ, ne bi ma hnestꞌihi bá ꞌyonga ra ꞌbede ja ra hnini ne habʉraza de núꞌa̱ te xqui nja.
35 Y gatho ya ja̱ꞌi bi ma da hyanda núꞌa̱ xqui nja. Y nu mi zønga habʉ mi ꞌbʉ ra Jesu, ja bi zʉhniꞌʉ núꞌa̱ ra ꞌñøhø mi pɛꞌtsa ya tsꞌonda̱hi mi huhni ja yá ua ra Jesu, ya mi he yá dutu ne ya xi mi ja rá mfeni. Y gatho ya ja̱ꞌi xi bi ntsu.
36 Nepʉ núꞌʉ toꞌo xqui hyanda núꞌa̱ xqui nja bi xipabiꞌʉ hanja xqui ꞌbʉi xá hño núꞌa̱ ra ꞌñøhøꞌa̱.
37 Y nu mi ba̱di njabʉ gatho ya me Gadara bi ba̱ntebi ra Jesu da bøni de guehni ngueꞌa̱ xi xqui ntsuꞌʉ. Hangue nura Jesu bi yopa bøxa ja ra motsa ne bi ma de guehni.
38 Nepʉ núꞌa̱ ra ꞌñøhø xqui tꞌɛmba ya tsꞌonda̱hi bi ba̱ntebi xa mɛuihma̱ ra Jesu, pe ra Jesu bi ꞌñembabi:
39 ―Hina, hinga tsixꞌaꞌi, cohiua, pengui rí ma ri ngu, ne xipabi ya ja̱ꞌi núꞌa̱ xa ꞌyøꞌtꞌaꞌi Ajua̱.
Hangue nuꞌá̱ bi mengui ne bi mʉdi bi metuabi ya ja̱ꞌi ja gatho núꞌa̱ ra hnini de núꞌa̱ xqui ꞌyøꞌtua ra Jesu.
Bi ña̱ni rá tꞌixu ra Jairo, nehe bi ña̱ni núꞌa̱ ra ꞌbɛhña̱ bi dʉnba rá he ra Jesu
(Mt. 9:18-26; Mr. 5:21-43)
40 Nu mi yopa menga ra Jesu pa riꞌnandi ra ndehe, ya ja̱ꞌi xi bi johya mi hyandiꞌa̱, ngueꞌa̱ nuꞌʉ́ mi tøꞌmthoꞌa̱.
41 Nepʉ bi zøhni ꞌnara ꞌñøhø mrá thuhu ra Jairo mrá nda̱ de ra nija̱ de guehni. Ne bi ndandiña̱hmu ja yá ua ra Jesu ne bi ba̱ntebi gue da mɛui pa ja rá ngu,
42 ngueꞌa̱ mi nedu rá tꞌixu. Hønsɛ gueꞌa̱ mrá tꞌixuꞌa̱, ne mi pɛꞌtsa ꞌrɛtꞌamayoho njɛya. Hangue ra Jesu bi mɛui, y nu mi ma, bi dɛna ndunthi ya ja̱ꞌi asta mri tsꞌiꞌmiꞌa̱.
43 Y ja nura hmuntsja̱ꞌiꞌa̱ mi pani nehe ꞌnara ꞌbɛhña̱ ya mi pɛꞌtsa ꞌrɛtꞌamayoho njɛya mi xoꞌtua ya ji, y ya xqui degue gatho núꞌa̱ mi pɛꞌtsi pa mri ꞌñøthehma̱, pe hinxqui za to xqui ꞌyøtheꞌa̱.
44 Nura ꞌbɛhña̱ꞌa̱ gá yʉ ja rá xʉtha ra Jesu pa bi dʉnba rá ña̱ni rá he. Y nura oraꞌa̱ ꞌbestho bi ña̱ni, y ya himbi sigui bi xoꞌtua ya ji.
45 Nepʉ nura Jesu bi ꞌñani ne bi ꞌñena:
―¿Toꞌo núꞌa̱ bi dʉnga ma he?
Gatho ya ja̱ꞌi bi da̱di bi ꞌñena:
―Hinto xa dʉñꞌaꞌi.
Ha nura Pedro ne núꞌʉ maꞌra yá minxadiui bi ꞌñembabi ra Jesu:
―Ma zi Xahnateꞌihe, guí handi gue ndunthi ya ja̱ꞌi ri tsꞌipꞌaꞌi ne entꞌaꞌi, ha guí ena gue toꞌo bi dʉñꞌaꞌi.
46 Ha nura Jesu bi ꞌñena:
―Dí pa̱di bri thʉngagui, ngueꞌa̱ dá tsa dá øthe ꞌnara ja̱ꞌi co ma tsꞌɛdi.
47 Nu mi hyanda núꞌa̱ ra ꞌbɛhña̱ gue ra Jesu xqui ba̱tho gue xqui thʉnba rá he, nuꞌbʉ́ nuꞌá̱ bá ehe bi ndandiña̱hmu ja yá uaꞌa̱, ne asta mri hua̱tꞌi co ra ntsu. Ne de ja yá thandi nuya ja̱ꞌi bi ma̱ pa te xqui dʉniꞌa̱, ne bi ma̱ gue ora mi dʉnba rá ña̱ni rá he, ra oraꞌa̱ bi tsayabi núꞌa̱ ra hñeni mi tsʉdi.
48 Nuꞌbʉ́ nura Jesu bi ꞌñembabi núꞌa̱ ra ꞌbɛhña̱:
―Ma zi tꞌixuꞌi, co ri jamfri xcá ña̱ni. Y nubyá rí ma te rá ꞌñentho.
49 Y de mi ña̱ ra Jesu, bi zøhø ꞌnara ꞌmɛhni xqui ꞌñe ja rá ngu ra Jairo núꞌa̱ mrá nda̱ ja ra nija̱, ne bi ꞌñembabi:
―Ri tꞌixu ya bi du, ya oguí xuhña ra Xahnate.
50 Y nu mi ꞌyøde njabʉ ra Jesu bi ꞌñembabi ra Jairo:
―Oguí tu ri mʉi, hønsɛ gui camfrigui y nuri tꞌixu ma ga daꞌaꞌi di ꞌbʉi xá hño.
51-53 Y nu mi zøniꞌʉ ja rá ngu ra Jairo, ndunthi ya ja̱ꞌi ya xqui muntsꞌini mi zoni ne mri mantho ngueꞌa̱ xqui du ra nxutsi. Pe nura Jesu bi ꞌñembabiꞌʉ:
―Oguí zoñhʉ, ngueꞌa̱ nura nxutsi hinxa du, a̱ha̱tho.
Pe nuꞌʉ́ himbi gamfri núꞌa̱ bi ma̱nga ra Jesu, bi nthetho. Nepʉ ra Jesu himbi hopa maꞌra toꞌo bi yʉtꞌiui habʉ mi ꞌbɛnga ra nxutsi, hønsɛ ra Pedro ne ra Cobo ne ra Xuua ne rá dada núꞌa̱ ra nxutsi ne rá na̱na̱, go gueꞌʉ bi hopi bi yʉtꞌi.
54 Nepʉ nura Jesu bi mipa ꞌnará ꞌyɛ núꞌa̱ ra nxutsi ne bi ꞌñembabi ntsꞌɛdi:
―Zi nxutsi, nangui.
55 Y ꞌbestho ra oraꞌa̱ núꞌa̱ ra nxutsi bi yopa nte ne bi nangui. Nepʉ ra Jesu bi manda gue da tꞌumbabi te da zi.
56 Ha nurá dada rá na̱na̱ xi bi ꞌyø, y ra Jesu bi hñuꞌmba ra hña̱ gue hinto da xipi de núꞌa̱ xqui nja.