13
Beleybey pasal et Menenasad
(Markus 4:1-9; Lukas 8:4-8)
1 Atin negang eldew, liminiwan si Jesus et benwa pegketbes narung dut abiʼt deplakan supaya menulduꞌ.
2 Rinungrupungan ne ya et mekeldam neng taaw, angkansa siminakat ne lang et gubang ampaꞌ ne narung. Mengeꞌ taaw in eset deplakaʼt dagat memegtitiyeg.
3 Indyari nenulduꞌ ya et mekansang neng ginisan kedye pebiyaʼt beleybeyen.
Kwan i Jesus, “Maya sembatu na mengunguma nepanew apang menasad.
4 Sasat ya penasad, maya pungu neregdag dut dalan. Diminateng mengeꞌ kebegitan pineninduk dye ginsan dut dalan.
5 Maya gasi pungu neregdag dut kebetuan, baꞌ embe menipis lang lugtaꞌ. Sabab et menipis lang lugtaꞌ ye, timinuhuꞌ megtuy pungu in.
6 Temed lang, ganang neblad et mebarad neng init et eldew netugan, sabab ye kaya nekegamut tantu.
7 Maya mengeꞌ pungu gasi neregdag dut kerikutan, nemengapal rikut in, neternung ne pungu in.
8 Temed mayang pungu na nesasad dut menungang lugtaꞌ in nemenupang. Maya tegsenggatus betuen, maya tegeenem neng puluꞌ, bekeꞌ tegtelumpulung betuen kede uheyen, na nemenguhey ne na neglebi nega eset nesasad in.
9 Sebarang maya ikingeg, atin mengingeg.”
Keretian et Beleybey
(Markus 4:10-20; Lukas 8:9-10)
10 Kinabiꞌ et mengeꞌ pepengenaran si Jesus na nemengingkut, kwan, “Manu angkan nega itaguꞌ mu et beleybey itueng pegsugiren mu dut mengeꞌ taaw?”
11 Siminambag si Jesus, kwan, “Binggey dimyu na mesewran itueng mengeꞌ pegtaguꞌ pasal et Pengmilikaʼt Empuꞌ dut langit, temed lang diki itue ibgey kedye.
12 Sabab sebarang maya ne keretian, begeyan nega kenye na meglebi-lebi. Temed sebarang kaya in, misan isek-isek mene eset kenye, isien nega kenye.
13 Pegbersen ku itue kedye pebiyaʼt beleybey, sabab megsiyek dye temed lang diki dye mebiriꞌ, bekeꞌ pengingeg dye temed lang kaya pegkinggen dye etawa pegretien.
14 Metuman ganaꞌ kedye itueng peneked et Empuꞌ pebiyaꞌ tarus ye si Isaias tagnaꞌ neng pegsugiren, kwan,
‘Mengingeg kew ganaꞌ neng mengingeg,
diki kew gasi mekeretiꞌ.
Indyari siyekan myu ganaꞌ neng siyekan,
diki myu gasi mebiriꞌ.
15 Sabab negmendyaring mengarel itueng pikiran et mengeꞌ taaw,
meliyut mengingeg itueng kedyeng telinga,
indyari pegpereng dye kedyeng mengeꞌ mata.
Na baꞌ diki kwantin, teyen mekebiriꞌ itueng mengeꞌ mata dye,
nekekingeg itueng telinga dye, nekeretiꞌ itueng mengeꞌ pikiran dye,
indyari nengandel dye daken, pegketbes pegulinan ku dye,
kwan ku neng Empuꞌ banar dut langit.’
16 “Mesukud kew, sabab mekebiriꞌ itueng dimyung mengeꞌ mata, indyari mekekingeg itueng dimyung mengeꞌ telinga.
17 Pegsugiren ku dimyu, mekansang tarus et Empuꞌ bekeꞌ mekansang metitignaꞌ neng taaw et Empuꞌ na gay banar mekebiriꞌ et dimyung nebiriꞌ, temed diki lang nebiriꞌ, bekeꞌ mekingeg dut dimyung nekikingeg, temed kaya lang nepekingeg.”
Pineretiꞌ i Jesus itueng Beleybey pasal et Menenasad
(Markus 4:13-20; Lukas 8:11-15)
18 “Tiban kinggen myu itueng reretian et beleybey pasal et pegsasad.
19 Sebarang pengingeg et beres pasal et Pengmilikaʼt Empuꞌ temed diki mekeretiꞌ samat pungu na sinasad dut dalan. Memegdateng si Seytan neng Mereraat, indyari pegegewen pinebunayag in dut seled atey dye.
20 Pineantang et itueng pungu na nesasad dut kebetuan, itueng mengeꞌ pengingeg et beres et Empuꞌ bekeꞌ menep megtuy itueng menerima.
21 Temed lang kaya itue megdaran dut seled atey dye, sabab kaya gamut. Indyari, pegdateng et kerupukan etawa ketiksaan sabab et beres et Empuꞌ, megtuy dye lang mengrungkey.
22 Pineantang gasi eset pegsasad dut kerikutan neng megkingeg et beres et Empuꞌ, temed lang megmendyaring pememikir et mengeꞌ keginisan atueʼt lungsud, indyari meiregan et mengeꞌ kementirian, enu ga itueng beres neugad ne dut seled atey dye, angkansa kaya ne nemekebuaꞌ.
23 Indyari, pineantang neng nesasad dut menunga neng lugtaꞌ itueng mengeꞌ nengingeg et Beres et Empuꞌ na nemekeretiꞌ. Nememuwat dye mekeldam. Maya tegsesenggatus, maya tegeenem neng puluꞌ, bekeꞌ maya tegtetelumpuluꞌ.”
Beleybey pasal eset mengeꞌ Ilemunen dut Tiriguan
24 Tinuturan gasi i Jesus kedye pebiyaꞌ itueng beleybey, kwan, “Itueng Pengmilikaʼt Empuꞌ dut langit samat itue. Maya sembatung taaw nenasad et menunungang pungu dut uma ye.
25 Sembatung gebi, sasat memegigaꞌ taaw, diminateng kebanta ye, pegketbes nenasad et meyeyaat neng ilemunen lamud et pungu dut uma ye, indyari nugad.
26 Ganang timinuhuꞌ itueng tirigu, nemenguhey ne, na nemenuhuꞌ ne gasi na meyeyaat neng ilemunen in.
27 Angkansa nemengabiꞌ tetehagen dut begerar dye, sinugid dye ne itue, kwan, ‘Begerar, diki be takuꞌ menunungang pungu pegsasad myu dut dimyung uma? Manu segwaꞌ maya nega timinuhuꞌ ilemunen duntin?’
28 Siminambag ya, ‘Sembatung kebanta nemuwat et itue.’ Iningkut ya et mengeꞌ tetehagen, ‘Gebuten kay takuꞌ itie e?’
29 ‘Endey ne,’ sambag ye, ‘Kaluꞌ megabut sampay tirigu.
30 Pesariꞌ myu seked memengdeklaꞌ seꞌsaliꞌ seked na mekeyg. Pegkeyg, sugiran ku mengengeyg na timungaꞌ myu mena ilemunen, pegketbes pegbegkes-begkesen apang tutungen, indyari mengeꞌ tirigu in timungaꞌ myu ne dut legkew ku tiꞌ.’ ”
Beleybey et Elinseg et Mustasa
(Markus 4:30-32; Lukas 13:18-19)
31 Sembatu gasi neng beleybey na tinuturan i Jesus kedye. Kwan ye, “Itueng Pengmilikan et Empuꞌ dut langit samat kwantin. Maya sembatung taaw nengluwak et sengelinseg et mustasa dut kenyeng uma.
32 Pinekemerinek itue dut ginsan neng elinseg, segwaꞌ baꞌ itue neluwak ne bekeꞌ dimineklaꞌ, pegmendyaring pinekemereklang puun dut ginsan neng luluwaken. Itue pegmendyaring puuʼt kayu, sengmenu ye, megdateng duun mengeꞌ begit et lelengew supaya mekepugaran nega eset mengeꞌ sanga in.”
Beleybey et Pikembang
(Lukas 13:20-21)
33 Nenuturan nega si Jesus et leing beleybey. Kwan ye, “Itueng Pengmilikan et Empuꞌ dut langit samat pikembang na peglamud et sembatung libun dut telung susukuran et arina, indyari kiminansang ne bekeꞌ dimineklaꞌ ginsan.”
Pegusal i Jesus et mengeꞌ Beleybey
(Markus 4:33-34)
34 Pegbersen i Jesus dut mengeꞌ taaw itueng ginsan pebiyaʼt mengeꞌ beleybey, indyari kaya ye pegsugiren dut kedye baꞌ diki usalan ye et beleybey.
35 Binwat ye itue apang metuman itueng pegsugiren et Empuꞌ pebiyaꞌ tarus ye, kwan,
“Menuturan ku kedye pebiyaꞌ et mengeꞌ beleybeyen. Ipebunayag ku kedye itueng mengeꞌ kebenaran ne kaya nesewran et taaw mewanan nega dut buwaten itueng kedunyaan.”
Retiaʼt Beleybey dut Ilemunen eset Tiriguan
36 Pegketbes tinirengan ne i Jesus itueng mengeꞌ taaw ampaꞌ ne siminled dut benwa. Nepekabiꞌ kenyeng mengeꞌ pepengenaran na nengingkut kenye, kwan dye, “Iperetiaꞌ be damen itueng beleybey pasal et meyaat neng ilemunen dut uma.”
37 Itue sinambag i Jesus kedye, kwan, “Ating sembatu na nenasad et menungang pungu, atin aku neng Yegang et Taaw.
38 Itueng uma tuꞌ, atin ne kedunyaan. Sebarang mengeꞌ taaw na pegmilikan et Empuꞌ, atin ne menungang pungu. Indyari sebarang mengeꞌ taaw na pegmilikan i Seytan, atin ne meyeyaat neng ilemunen.
39 Naꞌ ating kebanta na nenasad et kwantin, kaya ne sumaliꞌ baꞌ diki si Seytan. Itueng pegkekeyg atin ne ketimpusan et dunyaꞌ, indyari itueng mengeꞌ megpebilinaʼt Empuꞌ, atin ne mengengeyg.
40 Na baꞌ enukwan pegtimungen itueng ilemunen pegketbes tutungen, megsepantun kwantin gasi meinabu dut ketimpusaʼt dunyaꞌ.
41 Atin masa, tehagen ku neng Yegang et Taaw mengeꞌ dereakan ku, indyari timungen dye mewanan dut pegmilikan ku et itueng ginsan na negmendyaring sebaban et keselaan dut sebayaꞌ dye, bekeꞌ ginsan na megpemuwat et meraat.
42 Indyari ipesbur dut megbebaga neng apuy. Duntin dye ne na megsiyak bekeꞌ megringetnget kedyeng mengeꞌ nipen.
43 Indyari tumlang samat eldew itueng mengeꞌ metitignaꞌ na taaw dut Pengmilikaʼt kedyeng Empuꞌ. Sebarang maya ikingeg, atin mengingeg!”
Beleybey et Netagung Kementirian
44 “Itueng Pegmilikaʼt Empuꞌ dut langit, antangan ye samat kementirian na limbeng dut sembatung uma. Nekali et sembatung taaw, pegketbes tinimbunan ye peuliꞌ. Dut deklaʼt enep, nanew ya, indyari pinegelen ye ginsan neng pengartaꞌ ye, pegketbes inlen ye ne atin neng uma.”
Beleybey et Mergaꞌ neng Buligaꞌ
45 “Megsepantun kwantin gasi, itueng Pengmilikan et Empuꞌ dut langit, atin samat sembatung taaw megtutulus et mergang buligaꞌ.
46 Ganang neketulus neʼt sembatung buligaꞌ neng pinekemergaꞌ, ya in nuliꞌ ne, pegketbes pineelen ye ginsan neng pengartaꞌ ye, indyari inlen ye ne buligaꞌ tiꞌ.”
Beleybey Pasal et Rambat
47 Indyari negtuturan nega si Jesus et sembatung beleybey, kwan ye, “Itueng Pengmilikan et Empuꞌ dut langit, megsepantun gasi et sembatung melekbang neng rambat na tinaan dut dagat, indyari nekeisiꞌ et lein-leing ginisan et seraꞌ.
48 Ganang nebaha ne, rinayak ne dut deplakan. Indyari nemengarung itueng mengeꞌ taaw apang tingtimungen ne itueng seraꞌ. Sinunuꞌ dye dut susunuan itueng mengeꞌ menununga, segwaꞌ sebarang meyeyaat in pinenimbag ne.
49 Kwantin gasi meinabu dut ketbesan et dunyaꞌ. Dumateng mengeꞌ dereakan et Empuꞌ, seririen mengeꞌ taaw neng negkesalaꞌ bekeꞌ mengeꞌ taaw neng metitignaꞌ.
50 Indyari ipesbur ne itueng mengeꞌ mekesesalaꞌ tiꞌ dut megbebaga neng apuy. Duntin memeniyak dye bekeꞌ megriringetnget kedyeng nipen.”
Lelagi bekeꞌ Bagu neng Ketulduan
51 “Neretian myu ne be takuꞌ itueng ginsan?” ingkut i Jesus kedye. “Eꞌ be,” sambag dye.
52 Indyari sinugid ye kedye, kwan, “Angkansa pesi, kede menunulduꞌ et Keseraan na mengandel et Empuꞌ bekeꞌ kenyeng Pegmilik dut langit, atin samat sembatung empuꞌ et benwa na pengisiꞌ et mengeꞌ menungang ginisan na bagu bekeꞌ lelagi dut kenyeng teteguan.”
53 Ganang netbes ne i Jesus negtuturan et itueng mengeꞌ beleybeyen, nugad ne ya duntin.
Diki Terimanen si Jesus dut Lungsud et Nasaret
(Markus 6:1-6; Lukas 4:16-30)
54 Nuliꞌ ne ya dut lungsud ye. Menulduꞌ ya dut kedyeng Pengempuan naꞌ Benwa, tingkageʼt sinagoga. Nemegliꞌliluꞌ sebarang nekekingeg kenye. Kwan dye, “Embe takuꞌ neisian ye et kesesewran neng itueng taaw tuꞌ? Enukwan takuꞌ ya mekepemuwat et mengeꞌ keliꞌliluꞌ?
55 Diki be takuꞌ yegang itue et mememaal et benwa? Diki be takuꞌ si Maria kenyeng induꞌ? Bekeꞌ de Jakob, Jose, Simon, bekeꞌ si Judas na kenyeng mengeꞌ ketipusdan neng mengeꞌ kelelekian?
56 Indyari ginsaʼt kenyeng mengeꞌ ketipusdang kelilibunan pegeeldengan dye atue, diki be? Embe takuꞌ nesewran ye itueng ginsan?”
57 Pegketbes negkesimbakud dye dut kenye, sampay negmendinan pengandel kenye.
Angkansa sinugid i Jesus kedye, “Itueng tarus pegintetewen misan embe, luwas lang eset kenyeng diring peglulungsuran bekeꞌ dut kenyeng diring mengeꞌ binenwa.”
58 Indyari, sabab et diki dye mengandel, diki ya memuwat duntin et mekansang neng keliꞌliluꞌ.