4
Gu Jesuus na bhaan ji uaꞌrgidhai tu aꞌgaꞌ gu tiriik giigiꞌñdham
(Mt. 13:1‑9; Lk. 8:4‑8)
1 Baꞌ mɨkkat jɨꞌkchi jurniꞌñ kɨꞌn gio bhaiꞌp ji chu ja aꞌgi gu Jesuus gu jaꞌtkam, mummu ɇɇk juꞌñdharan na paiꞌ gɇꞌ suuꞌn gu suudaiꞌ na Galilea bhaan bipioꞌ gu dɨbɨɨr. Baꞌ gook alh miꞌ ka jumpax am nat jax bhaiꞌ ji chu aꞌga, guꞌ ji na guꞌ cham jɨꞌx mɨɨkim giilhim muiꞌ miꞌ mam jumaap jamɨt. Puiꞌ bhaiꞌ ma tɨs kanuub taꞌm, na guꞌ mi jaꞌp amuub jup sɇꞌ suudaiꞌ jugiꞌñ. Bhaiꞌ baꞌ ji dhaakat bha tu ja aꞌgiꞌñ gu muiꞌ jaꞌtkam nam miꞌp tuꞌiiꞌ dɨɨrap.
2 Bɨxchuꞌ bhaan ji chu uaꞌrgidhat na yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn jix chu jaiꞌch nam sap baꞌx maatɨt kaayaꞌ. Baꞌ maaꞌn jaꞌpni moo muiꞌ ji kɨi nat muiꞌ ji chu aꞌga:
3 ―Ea na pim moo bɨɨx jam jujur kɨꞌn xiñ kaayaꞌ nañ jax jam tɨɨdaꞌ. Maaꞌnnim maaꞌn gu maaꞌnkam xi chu moikdak mummu paiꞌp ka jii, jɨꞌkchi moo xi jur na miꞌ pɨx katkaꞌ gu moikdaꞌn. Guꞌ ji na guꞌ mi jaꞌp tum oipodaꞌ, jotmodaꞌ pɨx am boi ba kaat mi moikaꞌn tɨr.
4 Baꞌ gatuuk nat muiꞌ ji chu giiꞌ gu tiriik, maaꞌn na mɨt jax jugio gu uꞌjiꞌ nam mi jaꞌp nɨnɨꞌ guiꞌ nat miꞌ suulh na paiꞌ pɨx am boi ba kaat, na guꞌ maaxik pɨx dharaat, na guꞌ bax chu kabaak.
5 Baꞌ jaiꞌ jaꞌp jaꞌk aiꞌ chaꞌm jup suulh ɨp na paiꞌx komaalhim jir dɨbɨɨr. Dhi dho gi guꞌ tɨi jotmodaꞌ bubua ji, nat guꞌ daaman jum yaas.
6 Guꞌ ji na guꞌ maaꞌn nat jax mɨiꞌñ gu tanoolh nat bhaan miꞌ ji chotnorimɨ, nat guꞌ cham tuukab takta, dai nat ba gaa pɨx.
7 Baꞌ jaiꞌ nat jaꞌp jaꞌk jup suulh na paiꞌx joiꞌñdhaꞌ na tuutkaꞌ gu tuꞌx bii uꞌuux jix joꞌiiꞌ, baꞌ puiꞌ tɨi bhaiꞌp ji bubua. Guꞌ ji na guꞌ jotmodaꞌ bhaiꞌp ji iꞌpu gu uꞌuux jix joꞌiiꞌ, maaꞌn nat jax bhaiꞌbich, jix uꞌuam miꞌ pup tuut gu tiriik, pu cham tuꞌ ka bhaaiꞌ.
8 Baꞌ gu jaiꞌ nat jaꞌp iam jup suulh na paiꞌx kɨɨꞌ gu dɨbɨɨr, dhiꞌ dho gi guꞌ joidham jix bhaiꞌm duu ji, alh jaꞌp saꞌsbar jum kaip. Jɨꞌmaꞌn moom kaip maaꞌn ooꞌm daman mambhɨɨx, jaiꞌ baik ooꞌm, jaiꞌ jix chamaam ooꞌm, miꞌ pɨx puiꞌ.
9 Baꞌ miꞌ dhɨr na puiꞌ jɨꞌ xi chu ja aꞌgidhimɨk, jup ja tɨtda ɨp gio:
―Miꞌ pim puiꞌ ba jimiaꞌ jɨꞌk na pim jix maatɨt jiñ kɇɇ.
Gu Jesuus na ba ja aagiꞌñdhaꞌ guiꞌ nam kaichuꞌ na jax jir jum duukam gu tiriik nat tu giiꞌ gu maaꞌnkam
(Mt. 13:10‑17; Lk. 8:9‑10)
10 Baꞌ jaꞌxpɨx na mɨt paiꞌ ba jii gu muiꞌ jaꞌtkam guiꞌ na miꞌ tu ja aꞌgidhimɨk gu Jesuus, ba tɨkkaꞌn am gu mambhɨɨx daman gook gu noonbiꞌñ gio gu jaiꞌ guiꞌ nam puiꞌp kaichuꞌ na sap ja aagiꞌñdhaꞌ na tuꞌ aagɨt jup kaiꞌch gu tuꞌ tiriik giigiꞌñdham.
11 Baꞌp ja tɨtda gu Jesuus:
―Matgam aapiꞌm saalh ka maachim ji na jax jaꞌk jix bhaaiꞌ na jam aꞌm tɨ nɨiꞌñdhaꞌ gu Dios, na pim guꞌ bañ kaichuꞌ. Guꞌ baꞌ guiꞌ nam jɨꞌk cham jiñ kaim nañ bhaankam tu aꞌga guñ Gɨꞌkoraꞌ, puꞌñi pɨx jaꞌk jañ tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌ bɨxchuꞌ bhaan ji chu uaꞌrgidhat yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn.
12 Na baꞌ sia kum tɨiñ ñɨiꞌñ nañ jax tu buadaꞌ, pu cham maatɨt ji ñɨiꞌñdhaꞌ am, piam noꞌm tɨiñ kɇɇ nañ jax tu ja aꞌgiꞌñdhaꞌ, pu cham maatɨt jiñ kɇɇkaꞌ am. Jaꞌpni dhuuji baꞌ matgilhiaꞌ nam pu cham aaꞌ nam miꞌ puiꞌ jimiaꞌ na jax jix aaꞌ gu Dios, baꞌ dai nam pɨx am tɨꞌñchukaꞌ na ja tulhiiñchudaꞌ gu ja uaꞌtulhdharaꞌ.
Nax bhaiꞌ ba tu aagaꞌ gu Jesuus na jax kaiꞌñkam jup jum kaiꞌch gu tiriik giigiꞌñdham
(Mt. 13:18‑23; Lk. 8:11‑15)
13 Miꞌ dhɨr baꞌp ja tɨtda ɨp gio:
―¿Cham aa pim maatɨt jiñ kɇɇ? ¿Jax japim baꞌ duuji jix maatɨt jup kaayaꞌ gu jaiꞌ nañ paiꞌ dhuuk giop tu ja aꞌgidhaꞌ gu jaꞌtkam bhaan ji chu uaꞌrgidhai gu tuꞌ yaꞌ kam dhi oiꞌñgaꞌn?
14 Jaꞌpniñ dho kaiꞌñkam jup kaiꞌch: Gu jaroiꞌ na tu ja aꞌgidhaꞌ gu ñioꞌkiꞌñ gu Dios gu jaꞌtkam, jaꞌp ji buusniaꞌ na jax noꞌt ba tu giiꞌ gu tiriik.
15 Baꞌ jɨꞌmaꞌn noꞌ mɨt cham bɨɨx ja jujur kɨꞌn kai sia kum jɨꞌx tɨi kapup xi chɨꞌñchutgɨt palhɨɨp, na paiꞌ dhuuk miꞌ ɇɇji gu jaꞌook maakam xi jurtudaꞌ, miꞌ pu cham tuꞌ kap jum buixiꞌñdhaꞌ. Dhi jaꞌp ji buusniaꞌ na jax gu tiriik guiꞌ nat boi chaꞌm suulh.
16 Guꞌ baꞌ guiꞌ nam jotmodaꞌ tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ jix bhaiꞌm ɨlhdhai, dhiꞌ jaꞌp ji buusniaꞌ na jax guiꞌ nat miꞌ suulh na paiꞌx komaalhim jir dɨbɨɨr nar aiꞌ chaꞌm nat tɨi jotmodaꞌ bubua, dai nat cham tuukab takta.
17 Baꞌ maaꞌn nam jax gio mummu puiꞌp suulhgiaꞌ noꞌ tuꞌ ba ja duiñchuꞌ, nam guꞌ palhɨɨp pɨx nɨɨrdaꞌ, na guꞌ miꞌ pɨx tu ja mamaiꞌchɨkdaꞌ noꞌm baabuiꞌ moo tuꞌ sɨlhkam tɨ jɨɨgiꞌñ buiñor guñ Gɨꞌkoraꞌ.
18 Gio gu jaiꞌ guiꞌ nam puiꞌ tɨi joidham jup kaayaꞌ, dhiꞌ jaꞌp ji buusniaꞌ na jax guiꞌ nat miꞌ suulh na paiꞌx joiꞌñdhaꞌ na tuutkaꞌ gu tuꞌx bii uꞌux jix joꞌiiꞌ.
19 Na guꞌ noꞌ mɨt tɨi ba tɨ jɨɨꞌñ, bhaiꞌ ji ja tukgidhaꞌ gu tuꞌ na yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn jix chu jaiꞌch. Tuꞌ nam pɨx bax joiꞌñdhaꞌ nam biaꞌkaꞌ jix dhaꞌram namkɨm, piam ku tuꞌ nam pɨx jax bax dhuñiik kaꞌ na tuꞌ cham jum aagidhaꞌ, nam jax dhui pɨx miꞌ bhaan jim iatat cham miꞌ puiꞌ ka tuiꞌñgɨdaꞌ na jax jix aaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ. Baꞌ cham tuꞌ puiꞌ kaꞌ kiaꞌ, na guꞌ naiꞌ pɨx ji jugiidhaꞌ gux Uañ Iiꞌmdaꞌ.
20 Baꞌ guiꞌ nam bɨɨx ja jujur kɨꞌn tɨ jɨɨꞌñdhaꞌ, miꞌ puiꞌ ba jimiaꞌ am na jax jaꞌk jix aaꞌ guñ Gɨꞌkoraꞌ, cham jɨꞌxkat jaꞌk ka suulhgiaꞌ am, nam guꞌ gammɨjɨ buiñor bax biiñak kaꞌ. Dhiꞌ jaꞌp ji buusniaꞌ na guiꞌ nat miꞌ suulh na paiꞌ joidham jix kɨɨꞌ gu dɨbɨɨr, nat jum kaip maaꞌn ooꞌm daman mambhɨɨx, gio jaiꞌ jaꞌp na jax guiꞌ nat baik ooꞌm jum kaip, piam jaꞌp na jax guiꞌ nat jix chamaam ooꞌm jum kaip.
Gu Jesuus na ba tu aꞌgaꞌ bhaan ji uaꞌrgidhai maaꞌn gu kañdhiir mɨimdam
(Lk. 8:16‑18)
21 Jaꞌpni baꞌ moop ja tɨtda:
―¿Jaroo pim nɨiꞌñ nat xi mɨichdhak gu kañdhiir mɨjɨ jaꞌp paiꞌ xi kɨi tuꞌ kɨꞌn xi chaaꞌbidhak noꞌx chukgam? ¿Piam aa na cham? Jax dhui na guꞌ cham tu maax kaꞌ noꞌ mɨjɨ paiꞌ taaꞌbidhix, dai noꞌ tɇꞌkob kɨɨk tuꞌ kaꞌm na baꞌx bhaiꞌx chu maax kaꞌ.
22 Baꞌ xib puꞌñi pɨx ɨlhiiꞌñ am gu muiꞌ jaꞌtkam, nam guꞌ cham maatɨt jiñ kɇɇ nañ jax kaiꞌñkam jup ja tɨtda. Jaꞌp jum aaꞌ am nañ iam pɨx jix ɨxchuixim tu aꞌga, guꞌ tɨi cham ji. Ku baꞌ guꞌ kam aayaꞌ ji nam paiꞌ dhuuk bɨɨx ka machiaꞌ na jax jir jum duukam.
23 Miꞌ pim puiꞌ ba jimiaꞌ jɨꞌk na pim jix maatɨt jiñ kɇɇ.
24 Baꞌ miꞌ dhɨr nat puiꞌ jɨꞌ xi chɨꞌɨɨk, jup ja tɨtda ɨp gio:
―Jix bhaiꞌ pim moo xim gaꞌngadaꞌ na pim jax jaꞌk duuji jix maatɨt kaayaꞌ noꞌñ puꞌñi paiꞌ tu aꞌga jaꞌp na xib. Na guꞌ noꞌ pim moo soiꞌm ɨlhdhat jix maachik, dɨɨlh pɨx bhaiꞌ ji machiaꞌ pim, na guꞌ xi jam joiꞌmdai ba jam mattudaꞌ gu Dios na jax jir jum duukam kaꞌ.
25 Guꞌ baꞌ guiꞌ nam jɨꞌk cham soiꞌm ɨlhiiꞌñdhaꞌ, noꞌm cham maachik, miꞌ pɨx ganaiꞌ jix oodaꞌ am, panaas kum jaꞌp jix xijaim ɨlhiiꞌñdhaꞌ, nam guꞌ cham biiñak kaꞌ buiñor guñ Gɨꞌkoraꞌ.
Na cham mat kaꞌ gu ɨsdam na jax jaꞌk bhaiꞌ ji gɨꞌlhiaꞌ gu tuꞌ ɨxchuk
26 Jaꞌpni baꞌ moop ja tɨtda miꞌ na paiꞌ tu ja aꞌgidhimɨk gu Jesuus gu jaꞌtkam:
―Iam pɨx puiꞌ ji buusan na paiꞌ dhuuk ja aꞌm ba tɨ nɨiꞌñdhaꞌ gu Dios guiꞌ nam jɨꞌk buiñor bax biiñak kaꞌ, jaꞌpni na jax gu jaroiꞌ noꞌt ba tɨ ɨi gu ɨxchukgaꞌn, noꞌ miꞌ paiꞌ biaꞌkat.
27 Na miꞌ pɨx xi ɨsai, miꞌ dhɨr dai na ka nɨɨrdaꞌ jɨꞌk tanoolh, dɨɨlh bha bubuakiaꞌ, tukaaꞌñ chaꞌm piam tataab, paiꞌ na pɨx dhuuk cham daaxix kam. Miꞌ pɨx ba tuutkaꞌ na paiꞌ dhuuk ba tɨgiaꞌ gu ɨsdam, pu cham mat kaꞌ na jax jaꞌk bhaiꞌ jim duñiaꞌ na jax kiaꞌpɨx bhaiꞌ ji bubuakiaꞌ, piam na jax buaꞌt gɨꞌlhidhaꞌ.
28 Na guꞌ miꞌ noꞌt ba bubua dɨbɨɨr taꞌm dɨr, miꞌ dhɨr dai na bhaiꞌ ji saꞌsarkaꞌ gu jaagaꞌn, gio na ba muraaꞌntaꞌ, gio na ba kaichaꞌ, suuduyaꞌ bhaiꞌ na jɨꞌx jir muraaꞌngaꞌn kaꞌ.
29 Baꞌ na paiꞌ bax kabaak kaꞌ, dai na jiikai xi kaipgai baꞌ ulhñaꞌ.
Gu Jesuus na ba tu aꞌgaꞌ bhaan ji uaꞌrgidhai guiꞌ na mostaasa jum tɨɨtɨꞌ
(Mt. 13:31‑32; Lk. 13:18‑19)
30 Baꞌ miꞌ dhɨr gio muiꞌp ji chu ja aꞌgi gu Jesuus gu jaꞌtkam, jup ja tɨtda:
―¿Tuꞌñ gɨt bhaan ji uaꞌrgidhai jam aaꞌñdhaꞌ na jax jaꞌk duuji ja aꞌm tɨ nɨiꞌñdhaꞌ gu Dios guiꞌ nam buiñor bax biiñak kaꞌ?
31 Jaꞌpni dho ji buusan na jax gu mostaasa kai nar ɨlhiꞌch alh, pu ni jax chuꞌm kaichuk kur jaꞌxbuiꞌ.
32 Ku baꞌ guꞌ noꞌ ñich mi jaꞌp xi ɨi, giilhim gɇꞌp jum duñiaꞌ ji na paiꞌ dhuuk bhaiꞌ ji buusniaꞌ, jix ioꞌm tɇꞌkob tu jimmɨ, cham jax chuꞌm jaꞌxbuiꞌ tu jimmɨ gu jaiꞌ na puiꞌp jir jum ɨsdam. Joidham xi boorak jup jum bua, gu uꞌjiꞌ ja koꞌraar nam bha tu kakos kaꞌ.
Gu Jesuus na bɨxchuꞌ bhaan ji chu uaꞌrgidhimɨk tu ja aꞌgidhimɨk gu jaꞌtkam
(Mt. 13:34‑35)
33 Jaꞌpni jaꞌk baꞌ tu ja aꞌgidhimɨk gu Jesuus gu muiꞌ jaꞌtkam bɨxchuꞌ bhaan ji chu uaꞌrgidhimɨk na yaꞌ dhi oiꞌñgaꞌn jix chu jaiꞌch. Nam paiꞌ cham ka kaim nat baꞌ cham ka tu aꞌga.
34 Pu cham maaꞌnnim tu ja aꞌgi nat cham tuꞌ bhaan ji chu uaꞌrgidhak, guꞌ jaꞌpji pu bɨɨx nat jɨꞌx juugɨt tu aꞌga na bɨxchuꞌ bhaan ji chu uaꞌrgidhimɨk. Ku baꞌ guꞌx bhaiꞌ ja aagiꞌñ ji dai guiꞌ nam jɨꞌk kaichuꞌ na jax jir jum duukam.
Gu Jesuus na ba ñiokdhaꞌ gu jɨbɨɨlh gio gu suudaiꞌ
(Mt. 8:23‑27; Lk. 8:22‑25)
35 Baꞌ moo janoꞌ jurnɨk nat paiꞌ ba ji dhɨdɨmpu, jup ja tɨtda gu Jesuus gu noonbiꞌñ:
―Maik gor jach jimiaꞌ bhammɨ baasɨꞌn dɨr jaꞌk dhi gɇꞌ suudaiꞌ.
36 Baꞌ gamaiꞌ ji jii mɨt bɨɨx suudaiꞌ dhaam pu guiꞌ gu kanuub taꞌm na bhaiꞌ dhɨr bhaan daakat bha tu ja aꞌgidhimɨk gu Jesuus, dai na mɨt jax xi ja tabuimgidhak gu muiꞌ jaꞌtkam. Baꞌ gatuuk dɨr muiꞌp ji jii mɨt gu jaiꞌ guiꞌ nam puiꞌp kaichuꞌ puiꞌ kaknub taꞌm ɨp.
37 Baꞌ na mɨt nammɨ ba ji bhɨi ɨrban, giilhim jix ioꞌm bhaiꞌ ji jɨb, gio nat bhaiꞌ ji guꞌngukɨ gu suudaiꞌ, pɨx bhaiꞌ jim tuꞌaim kanuub taꞌm.
38 Baꞌ gu Jesuus miꞌ dhɨr jaꞌp kuuꞌ dɨr gu kanuub kooxchuꞌ jim moꞌxdhat. Baꞌ ma ñiñiich jamɨt gu noonbiꞌñ, jup tɨtda am:
―Aapiꞌñ jaduuñ, ¡bi ñiñia! ¡Tɨɨꞌ na jax jum bua gu suudaiꞌ! ¿Chaꞌch baꞌ yaꞌ bhaiꞌkuꞌ?
39 Baꞌ gu Jesuus bamgɨk ba ñiok gu jɨbɨɨlh, jup tɨtda:
―¡Chaꞌp bha jaꞌk buam jum buadaꞌ!
Gio baꞌ gu suudaiꞌ jup tɨtda ɨp:
―¡Chaꞌp joiñat suuꞌnkaꞌ!
Baꞌ jotmodaꞌ naiꞌ ampɨx ji chu juu, pu cham paiꞌ ka jɨbɨɨr.
40 Baꞌ miꞌ dhɨr jup ja tɨtda gu noonbiꞌñ:
―¿Jax ku pim baꞌ jaꞌp xiꞌ pɨk jup jix chotdon? ¿Moo chakui bɨɨx jam jujur kɨꞌn jix biiñak japim aa aañ jiñ bui?
41 Baꞌ miꞌ puiꞌ pup tuiꞌdhiꞌ am, jaꞌx moo xi mɨɨkim paꞌ, na guꞌ cham bhaiꞌ nam jax tɨꞌyaꞌ. Dai nam jup kaiꞌchim jix dhuꞌnpiꞌñ kɨꞌn:
―¡Jaꞌp moor gɇꞌkam ji bak jia dhich jaduuñ na baꞌ gam jɨbɨɨlh gio suudaiꞌ jix jɨɨgiꞌñ!