27
Romawejearã Ᵽablote naᵽũataeka
1 Torãjĩrã mae, “Ᵽablote, suᵽabatirã kika wẽkomaka baariwi'iarã imarãteoka Italiaka'iarã maᵽũatajĩñu”, ĩᵽarimarãre ãrĩka ᵽoto surara ĩᵽamaki Julio wãmeikite Italiaka'iarã yijare ne'ewa'rirũjeraᵽe. Ĩᵽi César surara wãmeitatarã ĩᵽamaki kimaraᵽe.
2 Suᵽa imarĩ Adramitio wãmeika wejeaᵽi i'taeka waᵽururã jãitirã yija a'riũ'muraᵽe ate. Asia ka'iareka ima wejea ᵽaᵽitaka turitaᵽarĩ a'yua simaraᵽe i'sia waᵽuru. Ĩ'rĩka Aristarco wãmeikite yijaka a'raᵽe. Macedonia ka'iarã Tesalónica wejeakaki kimaraᵽe iki.
3 Cesareaᵽi yija a'raᵽe. Aᵽerĩmi Sidónwejearã yija eyaraᵽe. Torã eyatirã jia Ᵽablote ĩawãrũwa'ri jia Juliore kire baaraᵽe. I'sia wejeareka imarã kijeyomarãre Ᵽablote ĩarika yaᵽamaka jãjibaaberaᵽaki Julio, “Kire jariwa'yua, ba'irĩjia kire nijirãñu je'e”, ãrĩwa'ri.
4 Sidónᵽi yija o'raᵽaka ᵽoto jãjia wĩrõa yijare baeraᵽaka. Wãjia a'riwãrũberiwa'ri Chiᵽre wãmeika jũmurika jãjitaka wĩrõa baeberaᵽaka ᵽẽ'rõtoᵽi yija o'raᵽe.
5 Ciliciaka'ia, Ᵽanfiliaka'ia, wãjitãji yija o'raᵽe. Toᵽi o'ritirã Liciaka'iarã Mira wãmeika wejearã yija eyaraᵽe.
6 Torã eyatirã surara ĩᵽamaki Julio Italiaka'iarã a'yua ĩ'rãkũmu waᵽuru kĩatõᵽoraᵽe. Alejandríakaka simaraᵽe i'sia waᵽuru. Sarã yija jãiraᵽe saᵽi a'yaokaro'si.
7 Jãjia wĩrõa baemaka, ĩ'rãrĩmimarĩa a'ritirã, ka'wisi be'erõ'õ Cnido wãmeika wejea ko'aᵽito yija eyaraᵽe. Wãjitãji sayija o'ritaᵽaraᵽe. Yija a'raᵽaka wãjitãji jãjia wĩrõa baemaka, wãjia yija a'riwãrũberaᵽe. Wejerĩrĩka ᵽẽ'rõtorã tẽrĩwa'ritirã Salmona wãmeika wejearã yija o'raᵽe. Suᵽabatirã Creta wãmeika jũmurika, wĩrõa rãrĩta'airõ'õᵽi yija a'ririjaraᵽe.
8 Toᵽi rãkuwa'ritirã, ka'wisi be'erõ'õ Lasea wãmeika wejewã'tarã, Buenos Ᵽuertos nawãmeyeeirõ'õrã yija eyaraᵽe.
9 Ĩ'rãrĩmimarĩa sajaritiraᵽe yija a'riũ'muraᵽaka be'erõ'õ. Ᵽu'ea koyiaja sajariwa'raᵽaka simamaka werika simaraᵽe riaᵽakiaka mae. Suᵽa imarĩ ikuᵽaka Ᵽablote nare okajããraᵽe:
10 —Yijeyomarã yiᵽuᵽajoaikareka õ'õᵽi mo'yua, werika simarãñu maro'si. Waᵽuru ña'mirãka, suᵽabatirã waruakaoka ña'miᵽatarãka je'e. Maririrãñu je'e aᵽeyari,— Ᵽablote nare ãrãᵽe.
11 I'suᵽaka kẽrĩko'omakaja surara ĩᵽamakire kire ã'mitiriᵽẽaberaᵽe. Waᵽuru ĩᵽamaki, suᵽabatirã waᵽuru temarĩkarimajire takaja kiã'mitiriᵽẽaraᵽe.
12 “Ᵽu'ea simarãka ᵽoto marakajeᵽããbesarãñu õ'õrã”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri, i'sia ᵽaᵽitakarã ᵽu'ea nare o'ririka aᵽerãte yaᵽaberaᵽe, yijaka a'raᵽarã. Suᵽa imarĩ “Fenicewejearã Cretajũmurikarã ma'riye'e. Torã ᵽu'ea mareka o'rirũ”, narãᵽe. Ka'arirõ'õ ᵽañaka simamaka waᵽuru ᵽããrũkirõ'õrã jãjia wĩrõa baeberijĩka simaraᵽe.
Werika wejea nare baaeka
13 Wejerĩrĩkaᵽi jãjimarĩa wĩrõa baemaka ĩawa'ri, “Fenicerã maeyarãñu je'e”, narĩᵽuᵽajoaraᵽe. I'suᵽaka ᵽuᵽajoatirã Creta jũmurika rijeᵽẽ'rõtoᵽi yija rãkuũ'muraᵽe ate.
14 I'sia be'erõ'õ no'ojĩrãmarĩaja jãjitaka ma'karoka ᵽẽ'rõtoᵽi waᵽururã wĩrõa eiũ'muraᵽaka. Jãjia wĩrõa Nordeste wãmeika simaraᵽe.
15 Jãjia wĩrõa waᵽuru baemaka wãjitãji yija a'riwãrũberaᵽe. Suᵽa simamaka wĩrõa e'ewa'raᵽaka uᵽakaja yija a'raᵽe mae.
16 Kũᵽajĩka jũmurika Cauda wãmeika rãrĩta'aiᵽẽ'rõtoᵽi jãjitaka baetiyabeyurõ'õ yija o'raᵽe. Suᵽa imarĩ ka'wisi be'erõ'õ kũmumakarãka naji'abaawa'raᵽaka ne'eraᵽe. Waᵽurureka sayieᵽããtirã sanaᵽi'ᵽeraᵽe.
17 Sanamaajããraᵽaka be'erõ'õ ᵽãukãrõaᵽi waᵽuru naᵽi'ᵽeraᵽe jiyia sañi'aokaro'si, wĩrõa baemaka saña'mia'si ãrĩwa'ri. I'sia be'erõ'õ, “Sirte wãmeika ᵽõ'sirõ'õrã wĩrõa baeᵽũatarãkareka ᵽuri saweriᵽañarañu”, ãrĩᵽuᵽajoawa'ri, wĩrõa sarã eirũkia sayaᵽãia narueraᵽe mae, waᵽuru jãjia turikoreka. Suᵽa imarĩ wĩrõa baeᵽũataraᵽaka uᵽakaja yija a'raᵽe mae.
18 Suᵽa imarĩ aᵽerĩmi wĩrõa jãjia baetẽatamaka, waᵽurureka imaraᵽaka waruaka riaᵽakiakarã nabareũ'muraᵽe wiibaaᵽañaka sajayaokaro'si.
19 Aᵽerĩmi ate waᵽurureka imaraᵽaka ᵽãukãrõa, sayaᵽãia, waᵽuru tuarũkia ba'irĩjia riaᵽakiakarã nabareraᵽe.
20 Ĩ'rãrĩmimarĩa jimarĩ okoa ũmakaka imamaka, tã'ᵽia, aiyakaoka õiberaᵽaka. Suᵽabatirã yijare jãjia wĩrõa eimaka, “Õñia imaberijĩka maime”, yija ãrĩᵽuᵽajoaraᵽe.
21 Ĩ'rãrĩmimarĩa ba'abekaja yija imaraᵽe. Suᵽa imarĩ i'suᵽaka simamaka ĩawa'ri mi'mirĩkatirã ikuᵽaka Ᵽablote jairaᵽe:
—Creta ᵽaᵽitakarã yijairaᵽaka mija yi'ririkareka, ikuᵽaka ba'iaja majũaberijããraᵽe. Suᵽabatirã waᵽuru bitamarĩberijããraᵽaka, waruakaoka ririberijããraᵽaka.
22 Maekaka ᵽuri mija wayuᵽi'ria'si. Ika waᵽuru ririko'omakaja, ĩ'rĩkaoka makaki riribesarãñuki.
23 Ikuᵽaka sime: Ñiᵽamaki Tuᵽarã, kiyaᵽaika uᵽakaja yiyi'ririjayuka, ñami yiᵽõ'irã ángelte kiᵽũatako'o.
24 Yiᵽõ'irã eyatirã, ikuᵽaka yire kibojako'o: “Ᵽablo, mikĩkia'si. Romawejearã eyatirã ĩᵽi César wãjitãji, ‘Oka yire imabeyua’, kire merĩrãñu. Suᵽabatirã Tuᵽarãte mijẽñemaka mire kiã'mitiraᵽe. Suᵽa imarĩ mika waᵽuruᵽi a'yurã nimauᵽatiji tãrĩᵽatarãñurã”, ángelte yire ãrĩko'o.
25 Suᵽa imarĩ okajãjia mija imabe yijeyomarã. Tuᵽarãte yi'riwa'ri “Ángelte bojaika uᵽakaja simarãñu”, ñarĩᵽuᵽajoayu.
26 I'suᵽaka simako'omakaja, jũmurikarã waᵽuru eirãka ᵽoto torã matuirãñu,— Ᵽablote yijare ãrãᵽe.
27 Ĩ'ᵽakuri jẽrĩtarika seyawa'raᵽe Adriático wãmeika riaᵽakiakareka sayaᵽairõ'õrãja wĩrõa yijare baeᵽũataraᵽaka ruᵽu. I'siñami ñe'metãjirõ'õjĩrã, “Ka'iarã maeyaerã baayu”, waᵽuru tuarimajare ãrãᵽe.
28 Suᵽabatirã ñutakãrõaᵽi ãta kãrõbaatirã “¿No'ojĩrã ĩki sime?”, ãrĩwa'ri najẽrãbaaraᵽe. Treinta y seis metros rõ'õjĩrã ĩki simaraᵽe. Ñoaᵽañakarã ate najẽrãbaamaka veintisiete metros rõ'õjĩrã ĩki simaraᵽe.
29 Ãtarã eiwa'ri yija ñamia'si ãrĩwa'ri, botarakao wakaika ᵽota ᵽakiaka ñutakãrõa ñoakaᵽi kãrõbaatirã waᵽuru itoᵽeᵽẽ'rõtoᵽi sanaña'metaraᵽe. Waᵽuru meñamaka sabaiᵽarũ ãrĩwa'ri i'suᵽaka nabaaraᵽe. I'suᵽaka baatirã ñojimarĩji sawãrĩrika yaᵽawa'ri Tuᵽarãte najẽñeraᵽe.
30 I'suᵽaka simeje waᵽuru tuarimajare ru'ririka ᵽuᵽajoaraᵽe. Suᵽa imarĩ waᵽuru ᵽũ'earã, wakaika ᵽota ᵽakiaka ña'metaerã nabaayu ãñu uᵽakaja kũmumakarãka nayieña'taraᵽe.
31 I'suᵽaka nabaamaka ĩawãrũwa'ri, surararãka suᵽabatirã niᵽamakireoka ikuᵽaka Ᵽablote bojaraᵽe:
—Waᵽuru tuarimajare rurirãkareka, mija tãrĩwãrũbesarãñu,— surararãkare kẽrĩka.
32 I'suᵽaka kẽᵽakã'ã ã'mitiriwa'ri, kũmumakarãka ᵽi'ᵽekoᵽeka nayiita'ruiraᵽe, “Sõñu uᵽakaja sameñaᵽarũ”, ãrĩwa'ri.
33 Bikitojo ñamiji neiᵽuᵽurõ'õ ikuᵽaka Ᵽablote yijare ãrãᵽe:
—Mija ba'abe ᵽañakama kũᵽajĩ. Ĩ'ᵽakuri jẽrĩtarika sajaritiyu, wayuᵽi'ᵽaraka, ba'abekaja mija ima.
34 Mae mija ba'abe ᵽañakama kũᵽajĩ. “Jia rikitubaritirã, mija tãrĩrãñu”, ãrĩwa'ri mijare yiba'arũjeyu. Mija wayuᵽi'ria'si. Ĩ'rĩkaoka mijakarã reyabesarãñurã,— Ᵽablote yijare ãrãᵽe.
35 Suᵽabatirã ᵽan e'etirã, “Jia mibaayu”, Tuᵽarãte kẽrãᵽe yija ĩaraᵽaka wãjitãji. Suᵽabatirã kũᵽajĩ ña'kata'arĩ e'etirã kiba'araᵽe.
36 I'suᵽaka kibaamaka ĩawa'ri, okajãjia yija jaraᵽe. Suᵽa imarĩ yija imarakamakiji sayija ba'araᵽe.
37 Doscientos setenta y seis rakamaki ᵽo'imaja yija imaraᵽe i'sia waᵽuruᵽi a'raᵽarã.
38 Yija ba'ariyaᵽaraᵽarõ'õjĩrã yija ba'araᵽe. Ba'aweatirã trigo nabareraᵽe, waᵽuru wiibaka jayaokaro'si.
Waᵽuru ña'mika
39 Sawãrãᵽaka ᵽoto waᵽuru tuarimajare jũmurika ĩarikoᵽeriᵽotojo “I'suᵽaka wãmeika sime i'sia jũmurika”, narĩwãrũberaᵽe. I'suᵽaka simako'omakaja jũmuri ritakarã ᵽõ'sia õimaka ĩatirã, “Torã maᵽããye'e”, narĩᵽuᵽajoaraᵽe.
40 Suᵽa imarĩ wakaika ᵽota ᵽakiaka waᵽuru ñi'aokaro'si mamarĩ naña'metaeka nayiitataraᵽe. Suᵽa imarĩ ĩkirã okowatoᵽekarãja satuika. Suᵽabatirã waᵽuru temarĩkarũkia sarĩ'mekoreka naᵽi'ᵽekoᵽeka nakuteᵽateraᵽe ate sanatemarĩkaokaro'si. Suᵽabatirã wĩrõa eirũkia sayaᵽãia saruᵽurõ'õᵽi imaekato namiataraᵽe. Suᵽa imarĩ ᵽõ'siᵽẽ'rõtorã waᵽuru waawa'raᵽaka mae.
41 Torã sawaawa'raᵽaka ᵽoto koᵽakaja waᵽuru riarijerã eyaerã baaraᵽaka ᵽoto ᵽõ'siarã waᵽuru eitiraᵽe. Suᵽa imarĩ koᵽakaja saᵽũ'erõ'õᵽi ᵽõ'siarã sayairaᵽe. Marãkã'ã baatirã mo'riberijĩka simekã'ãja waᵽuru i'toᵽeᵽẽ'rõtoᵽi jãjia saᵽa'kumaka sawa'riũ'muraᵽe.
42 I'suᵽaka sabaamaka ĩawa'ri, wẽkomarãre najããerã baaraᵽe surararãka. “Nare majããᵽajĩñu, nabariru'ria'si ãrĩwa'ri”, narĩbu'araᵽe.
43 I'suᵽaka narĩko'omakaja surara ĩᵽamaki ᵽuri Ᵽablote õñia imarika yaᵽaraᵽaki. Suᵽa imarĩ kisurararãkare nare kijããrũjeberaᵽe.
—Mija bariwãrũirã wãrũaja bariwa'ritirã riarijerã mija a'ᵽe mae,— kẽrãᵽe waᵽurureka imaraᵽarãte mamarĩ.
44 Suᵽabatirã aᵽerã bariwãrũbeyurãte,
—Waᵽuru ᵽãimirãkaᵽi mija a'ᵽe,— kẽrãᵽe. Suᵽa imarĩ ĩ'rĩkaoka riririmarĩaja ka'iarã yija eyaᵽataraᵽe.