☰ Yaqup 1
Yaqup
1
«Rosul Yaqup yazghan mektup»
1 Xudaning we Rebbimiz Eysa Mesihning quli bolghan menki Yaquptin tarqaq turuwatqan muhajir on ikki qebilige salam!□
  ■
 
Étiqad we sinaq
2 I qérindashlirim, herqandaq sinaqlargha duch kelsenglar, buni zor xushalliq dep bilinglar.■ 3 Chünki silerge melumki, bundaq étiqadinglarning sinilishi silerde sewr-chidamliq shekillendüridu;■ 4 sewr-chidamliqning xisliti qelbinglarda turup shundaq piship yétilsunki, shuning bilen siler pishqan, mukemmel we kem-kutisiz bolisiler. 5 Biraq eger aranglardiki birsi danaliqqa mohtaj bolsa, hemmige séxiyliq bilen béridighan shundaqla eyiblimeydighan Xudadin tilisun. Shuning bilen uninggha choqum ata qilinidu.■
6 Biraq u héch délighul bolmay ishench bilen tilisun; chünki délighul kishi xuddi shamalda urulup uyan-buyan yelpün’gen déngiz dolqunigha oxshaydu. 7 Undaq kishi Rebdin birer nersige érishimen, dep héch xiyal qilmisun; 8 undaqlar üjme köngül bolup, barliq yollirida tutami yoq ademdur.
 
Namratliq we bayliq
9-10 Namrat bolghan qérindash özining yuqirigha kötürülgenlikige tentene qilsun; bay bolghan qérindash bolsa, özining töwen qilin’ghanliqigha tentene qilsun, chünki u ot-chöplerning chéchekliridek tozup kétidu. □ 11 Quyash chiqip qizighanda, ot-chöplerni qurutidu, gülliri tozup kétidu-de, uning güzelliki yoqilidu; bay ademler xuddi shuninggha oxshash, öz helekchilikide yoqilidu.■
 
Sinilish we azdurulush
12 Sinaqlargha sewrchanliq bilen berdashliq bergen kishi neqeder bextlik-he! Chünki u sinaqtin ötkendin kéyin, Xuda Özini söygenlerge wede qilghan hayat tajigha muyesser bolidu. □  ■ 13 Adem azdurulushqa duch kelgende «Xuda méni azduruwatidu» démisun. Chünki Xuda yaman ishlar bilen azdurulushi mumkin emes hem bashqilarni azdurmaydu. 14 Belki birsi azdurulghanda, öz hewes-nepsi qozghilip, ularning keynige kirgen bolidu; 15 andin hewes-neps hamilidar bolup gunahni tughidu; gunah ösüp yétilip, ölümge élip baridu.
16 Shunga söyümlük qérindashlirim, aldinip qalmanglar! 17 Barliq yüksek séxiyliq we herbir mukemmel iltipat yuqiridin, yeni asmandiki barliq yoruqluqlarning Atisidin chüshüp kélidu; Uningda héchqandaq özgirish bolmaydu yaki Uningda «aylinish» bilen hasil bolidighan kölenggilermu bolmaydu. □
  ■ 18 U bizni Özi yaratqan barliq mewjudatlarning ichide Özige deslep pishqan méwidek bolsun dep, Öz iradisi boyiche bizni heqiqetning söz-kalami arqiliq tughdurdi. □

  ■
 
Anglash we ijra qilish
19 Shuning bilen, i söyümlük qérindashlirim, her adem anglashqa téz teyyar tursun, sözleshke aldirimisun, ghezeplinishke aldirmisun. ■ 20 Chünki insanning ghezipi Xudaning heqqaniyliqini élip kelmeydu. □ 21 Shuning üchün, barliq iplasliqlarni we qininglargha patmaywatqan rezillikni tashlanglar, qelbinglarda yiltiz tartquzulghan, silerni qutquzalaydighan söz-kalamni kemterlik-möminlik bilen qobul qilinglar.□  ■
22 Emma öz-özünglarni aldap peqet söz-kalamni anglighuchilardin bolmanglar, belki uni ijra qilghuchilardin bolunglar. ■ 23-24 Chünki birsi söz-kalamni anglap qoyupla, uni ijra qilmisa, u xuddi eynekte özining eyni qiyapitige qarap qoyup, kétip qalghan kishige oxshaydu; chünki u öz turqigha qarap bolup, chiqipla, shu haman özining qandaq ikenlikini untuydu. □  ■ 25 Lékin ashu kishilerni erkinlikke érishtüridighan mukemmel qanun’gha estayidilliq bilen dawamliq qarap, untughaq anglighuchi bolmay, belki uning ichide yashap ijra qilghuchi bolghan kishi ishlirida bextlik qilinidu.□  ■
26 Birsi özini ixlasmen ademmen dep hésablighan, lékin tilini tizginlimigen bolsa, özini özi aldaydu; bundaq kishining ixlasmenliki bihudiliktur. ■ 27 Xuda’Atimizning neziridiki pak we daghsiz ixlasmenlik shuki, qiyinchiliqta qalghan yétim-yésir, tul xotunlarni yoqlap, ulargha ghemxorluq qilish we özini bu dunyaning bulghishidin daghsiz saqlashtur.□
 
 
□ 1:1 «Xudaning we Rebbimiz Eysa Mesihning quli bolghan menki Yaqup...» — Yaqup mushu sözliride özini «rosul» dep atimaydu. Lékin «qoshumche söz»imizde körsitimizki, u heqiqeten bir rosul, shunga uning ushbu xétini «rosulluq hoquq» bilen yézilghan, dep ishinimiz. Xet Yehudiy bolghan étiqadchilargha yézilghan, elwette. «Tarqaq muhajir on ikki qebile» toghruluq «kirish söz»imizni körüng. «Qul» dégen uqum toghruluq «Tebirler»imizni körüng. ■ 1:1 Ros. 8:1; 1Pét. 1:1. ■ 1:2 Mat. 5:11; Rim. 5:3; 1Pét. 1:6. ■ 1:3 Rim. 5:3; 1Pét. 1:7. ■ 1:5 Pend. 2:3; Yer. 29:12; Mat. 7:7; 21:22; Mar. 11:24; Yuh. 16:24; 1Yuh. 3:22; 5:14. □ 1:9-10 «Namrat bolghan qérindash özining yuqirigha kötürülgenlikige tentene qilsun» — «özining yuqirigha kötürülgenliki» — démek, birsi Mesihke étiqad baghlisila, meyli qanchilik namrat bolsun Xudagha yéqin bolghan aliyjanab, intayin imtiyazliq orun hem munasiwettin behrimen bolidu. «bay bolghan qérindash bolsa, özining töwen qilin’ghanliqigha tentene qilsun, chünki u ot-chöplerning chéchekliridek tozup kétidu» — bay adem Eysa Mesih arqiliq étiqad baghlighinida özining barliq bayliqlirini Xuda aldida héchnerse emes dep bilip, özini töwen tutmisa, Xudaning padishahliqigha kirelmeydu. «Bay ademning Xudaning padishahliqigha kirishi tögining yingnining közidin ötüshidinmu tes» («Mat.» 19:24). ■ 1:11 Yesh. 40:6, 7; 1Kor. 7:31; Yaq. 4:14; 1Pét. 1:24; 1Yuh. 2:17. □ 1:12 «Xuda Özini söygenlerge wede qilghan hayat tajigha muyesser bolidu» — mushu yerde grék tilida «Xuda» peqet «U» bilen ipadilinidu. ■ 1:12 Ayup 5:17; Mat. 10:22; 19:28, 29; 2Tim. 4:8; 1Pét. 5:4; Weh. 2:10. □ 1:17 «Barliq yüksek séxiyliq we herbir mukemmel iltipat yuqiridin, yeni asmandiki barliq yoruqluqlarning Atisidin chüshüp kélidu; Uningda héchqandaq özgirish bolmaydu yaki Uningda «aylinish» bilen hasil bolidighan kölenggilermu bolmaydu» — «pütkül yoruqluqlarning Atisi» dégenlik ibare belkim hem Xudaning barliq quyash-yultuzlarning Yaratquchisi hem shundaqla perishtilerning Yaratquchisi ikenlikini körsitishi mumkin. Muqeddes kitabta perishtilerning daim yultuzlar bilen munasiwiti bar ikenliki körsitilidu (mesilen, «Ayup» 38:7, «Zeb.» 147:4ni körüng). (1) Xuda herdaim bizdin yuqirida turidu; (2) Xuda herdaim bizge hem jismaniy hem rohiy yoruqluq béridu; (3) quyash aylinishi yaki qayrilishi bilen kölengge hasil qilidu. Emme Xudada kölengge yaki qarangghuluq dégen mewjut emes; u héch «aylanmay», héch özgermey herdaim chüshtiki quyashtek del üstimizde turup küchlük nurini we iltipatlirini (17-ayet) üstimizge séxiyliq bilen chachidu. ■ 1:17 Pend. 2:6; Yesh. 14:27; 46:10; Mal. 3:6; Rim. 11:29; 1Kor. 4:7. □ 1:18 «U bizni Özi yaratqan barliq mewjudatlarning ichide Özige deslep pishqan méwidek bolsun dep,...» — «deslep pishqan méwe», eng burun élin’ghan hosul bolsa, Xudagha alahiten atilatti. Démek, pütkül kainat Xudagha boysunidu we tewe bolidu; lékin kainatning ichide Mesihge étiqad baghlighuchilar «deslep pishqan méwe» süpitide birinchi bolup Uninggha béqinip tewe bolup, «heqiqiy, rohiy» sejde qilidu. «... Öz iradisi boyiche bizni heqiqetning söz-kalami arqiliq tughdurdi» — mushu yerde Xudaning bu «tughdurush»i jismaniy hayat emes, belki Muqeddes Rohidin tughdurghanliqini, yeni rohiy hayatqa, menggülük hayatqa tughdurup érishtürgenlikini körsitidu. «Deslep pishqan méwisi» yaki «tunji hosul méwisi» Xudagha alahide atilatti («Yar.» 49:3, «Chöl.» 18:3, «Qan.» 18:1-4, «2Tar.» 31:5ni körüng). ■ 1:18 1Kor. 4:15; Gal. 4:19; 1Pét. 1:23. ■ 1:19 Pend. 17:27; Top. 5:1. □ 1:20 «Chünki insanning ghezipi Xudaning heqqaniyliqini élip kelmeydu» — «Xudaning heqqaniyliqi»: (1) Xudaning heqqaniy ölchimi; (2) Xuda aldida adil yaki heqqaniy bolghan ishlar; (3) Xuda insanning étiqadi üchün uninggha ata qilidighan heqqaniyliqini körsitidu. Bizningche «Xudaning heqqaniyliqi» (3)ni körsitidu; chünki Xudaning Özi ata qilghan heqqaniyliqi bolmisa, insanlar arisida herqandaq bashqa adilliq yaki heqqaniyliq bolushi mumkin emes. □ 1:21 «...silerni qutquzalaydighan söz-kalamni kemterlik-möminlik bilen qobul qilinglar» — «silerni» grék tilida «jéninglarni». ■ 1:21 Rim. 13:12; Kol. 3:8. ■ 1:22 Mat. 7:21; Luqa 11:28; Rim. 2:13; 1Yuh. 3:7. □ 1:23-24 «Chünki birsi söz-kalamni anglap qoyupla, uni ijra qilmisa, u xuddi eynekte özining eyni qiyapitige qarap qoyup, kétip qalghan kishige oxshaydu; chünki u öz turqigha qarap bolup, chiqipla, shu haman özining qandaq ikenlikini untuydu» — bu ademning «eyni qiyapitige qarash»i özige belkim yüzide dagh-nuqsan bolghanliqini körsetse kérek — démek, Xudaning sözige qarisa öz gunahini köridu; lékin könglini tézla bashqa ishqa bölüshi bilen gunahini untuydu. ■ 1:23-24 Luqa 6:47. □ 1:25 «ashu kishilerni erkinlikke érishtüridighan mukemmel qanun’gha estayidilliq bilen dawamliq qarap...» — «ademni erkinlikke érishtüridighan qanun» grék tilida «erkinlikning qanuni». Démek, yéngi ehde, yeni xush xewer. «Erkinlik» — ademni gunah we öz gunahliq tebiiti, ölüm we dozaxtin azad qilidighan erkinlik, elwette. ■ 1:25 Mat. 5:19. ■ 1:26 Zeb. 34:13; Yaq. 3:6; 1Pét. 3:10. □ 1:27 «Xuda’Atimizning neziridiki pak we daghsiz ixlasmenlik shuki, qiyinchiliqta qalghan yétim-yésir, tul xotunlarni yoqlap,... » — grék tilida mushu «yoqlash» dégen péilning özi ghemxorluq qilish, insanning halidin xewer élishni öz ichige alidu. Shuning bilen bu sözni mushu yerde hem «yoqlash» hem «ghemxorluq qilish» dep terjime qilduq.
☰