12
Ma Jisas Di Ma Engeska Bä Ba Ama Sabat
(12:1-8 / Mak 2:23-28 / Luk 6:1-5)
1 Vät iomäkt ama qäväläm di vät akni ama Sabat dä ma Jisas kat tet da ama et na ama wit. Dä aa mudäsaqongda di anoeng mä rha dä rha nasäng i rhi nänbäñ sa ama gavämirhong bä rhat täs irhong.
2 Bä nga rhoqoräkt i ama Farisiqäna rha lu rhoqoräkt dä rha qoar na qa rhoqortäqyia, “Ura, gi mudäsaqongda di rhi nänbetäkmät na ama Muräkt pät ama Sabat.”
3 Dä ma Jisas ka snanbät sä rha rhoqortäqyia, “Nga sa qaku ngän mes sävät ama lat kärangätni i ma Devit ka mualat na ngät kä na aa ruavek toqoräkt i anoeng mä rha?
4 Ma Ngämuqa aa enge di ngät tamän i qa mon sävä ama ansäspämgi ama me qi bä qa mäs ama bretkäna qärangätni i rhit bodäm ngät sage ma Ngämuqa qärangätni i ama Muräkt ngät tamän i qaku mamär iva qa qä nä qärarhani i rhi na qa rha äs ngät dap sokt ama priskäna di mamär iva rhat täs ngät.
5 Ura nga sa qaku ngän mes pa ama Muräkt i vät ama Sabatkäna dä ama priskäna va ama ansäspämgi ama mor qi rhat tualat mava na ama Sabat i nga rhat tualat na arha lat dä qaku rhit ta ama rhäksärhäm bät angät tpäs?
6 Sa ngu qoar na ngän i ani qärqäni i ini ngä vit pa ama ansäspämgi ama mor qi at täväs di qali lini rhe.
7 Bä nga vadi mai sa ngänät dräm dangät täkt ama enge angät tarimini qärangätni i ngät tamän doqortäqyia, ‘Sa nani a ngo iva ngänit lavuqi na arhani dap kaku nani a ngo na anga vodämes’ di vadi mai qaku ngän narhäksärhä iarhakt kärarhae i sa qaku rhi namualat na anga vu ngät anga lat.
8 Inguna ma Ruqa aa Emga di ma Engeska bä ba ama Sabat.”
Ma Jisas Ka Mumäräs Pät Ama Ruqa Aa Rhäqyet Ama Ñäp Et
(12:9-14 / Mak 3:1-6 / Luk 6:6-11)
9 Dä ma Jisas ka met na äkt bä qa mon säva arhä mämairqi.
10 Dap akni ama ruqa qa e qärakni i ama ñäp aa rhäqyet. Dä arhani rha snanbät sä ma Jisas toqortäqyia, “Nga maräkt da ama Muräkt angät saqong iva ut tumäräs pät akni vät ama Sabat?” Rhi snanbät toqoräkt dinguna rhit ñäm nani guani iva rhi rhäksärhäm ga vät ini angät tpäs.
11 Dä qa snanbät sä rha rhoqortäqyia, “Auge nävät a ngän gärakni i aa anga sipsip kärakni i sa qa säp sämät ama uqupka vät ama Sabat diva qaku qä nasangar a qa bä va qä sek mä qa nämät ka?
12 Di nak ama ruqa di qa vit masirhat pa ama sipsip aa uväs! Bä äkt i sa maräkt da ama Muräkt angät saqong iva ut tualat mamär sa akni vät ama Sabat.”
13 Dä ma Jisas ka qoar nä qa ruqa i, “Ngia rhurän dä ngia rhäqyet.” Dä qa ruqa qa murän dä bet bä sa märäs pät a et i ama mär et toqor aetni.
14 Dä ama Farisiqäna rha met bä rhat tamän särhäm ne sä qa iva rhi veng ga rhoqor mäniekt.
Ma Ngämuqa Aa Latka Qärakni I Sa Qa Armeng Däm Ga
15 Ma Jisas di sa qunäga vät a qa sä iangärhäkt ama lat bä äkt i qa met nävät iosäkt ama ivärhäs. Dä ama rhäqäp na rha ama ruvek tat tet nasot a qa bä qa mumäräs pät arha rämgivärharha moe.
16 Näkt ka von da rha ama enge na ama mugem iva qale rhi namuqunäga sä qa ba ama ruvek.
17 Qa mualat toqoräkt divakt iva rhäkmamär varhäm ama vämginaqa ma Aisaia aa enge qärangätni i sa qa märhamän bät a ngät toqortäqyia,
18 “As ngäni lu gua latka qärakni i sa ngua armeng däm ga
qärak i sa gua snäng bät a qa masirhat
bä märmär gem ngo masirhat nävät a qa.
Va ngua rhu gu Qloqaqa vät a qa
bä va qä sameng na ama räkt ngät ama matnävämne
bä ba ama Jentailqäna.
19 Qa diva qaku qä na arhani rhi narhäktgyäm sä ne bä va qaku qä natnäs tävuk
bä qosaqi va qaku aung gä natnari aa eguinga mäni ama is.
20 Va qaku qä narhagär da anga egärhaet kärqetni ivakt pä bet
dä va qaku qä naveng anga lirhäga qärakni i sa qorhäs iva qä ñäp.
21 Näkt pa ama Jentailqäna rhat nanakt na qa sä nas.”
Ama Märhamän Mava Sävät Ama Qloqaqa Ama Qumärqumärqa
(12:22-32 / Mak 3:22-30 / Luk 11:14-23 / Luk 12:10)
22 Mamär dä arhani ama ruvek ta män sage ma Jisas sä akni ama ruqa qärakni i ama iauska qät täk pät a qa bä äkt i ama säsurqa na qa dä qaku qat tamän. Dä ma Jisas ka mumäräs pät a qa bä äkt i nasot dä qa ruqa qat tamän dä qat nañäm.
23 Dä ama ruvek moe di qräk mät ta dä rhi snanbät i, “Nak nguaräm ma Devit aa emga rhak täkt iaqäkt kärak i ma Krais?”
24 Sokt di nga ama Farisiqäna rha nari rhoqoräkt dä rha qoar toqortäqyia, “Rhak täkt ama ruqa di qät kutmäs ama iaus di sokt nävät ama iaus angät narhoerqa ma Belsebul aa qrot.”
25 Ma Jisas kat dräm arhä snängaqa dä qa qoar na rha rhoqortäqyia, “Anga muräktpäm moe qärangätni i sa matmät na ngät diva qäbäs na ngät bä ngakt bä anga ruvek e mät anga värhäm ura va anga vätka rhi arhäktgyäm sä ne dä va qaku qale iomäkt ama värhäm ura iaqäkt ama vätka mauiu.
26 Bä ngakt bä ma Sämga qät kutmäs ma Sämga dä qa di qat tatmät na nas toqoräkt. Bä nga rhoqoräkt dä ngu lu va aa muräktpäm ngät mair ma ama qrot toqor mäniekt?
27 Näkt ngakt bä ngut kutmäs ama iaus di na ama qrot nage ma Belsebul varhäm angäna enge dä ngu lu iarhakt kärarhae i rhat tet nasot a ngän di auge qät boda rha ama qrot bä rhit kutmäs ama iaus? Iarhakt di arha lat ngärhi sameng i angäna enge di qaku maräkt na ngät.
28 Sokt di ngakt bä ngut kutmäs ama iaus nävät ma Ngämuqa aa Qloqaqa dä iangärhäkt gua lat di ngärhi sameng i ma Ngämuqa aa Muräktpäm di sa ngä män sagem ngän.
29 Qaku mamär vät aung anga ruqa iva qä namon säva anga qrot ka anga ruqa aa vätka mavängam bä qä rha aa qärhong dap as kaku qa er qa qop pät a qa. Ngakt bä qä qop pät a qa dä mamär iva qa rhon bä qä rha aa qärhong. Dä nak as ngäktki va mamär vät a qa iva qä rha aa qärhong moe.
30 “Auge qärak i qaku qat tair gem ngo di qat tair sävät a ngo. Dap auge qärak i qaku qat tatnärhäm i qä ngingdämne na ama ruvek kä na ngo di qa di qat tusur täm da.
31 Dä soknga ngu qoar na ngän i ama vuirhong dä ama märhamän mava moe diva ma Ngämuqa qät kyiradeng na ama ruvek sä irhong. Sokt di aung gärakni i qat tamän mava nä ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa diva qaku ma Ngämuqa qä naqyiradeng nä ianiäkt aa vuini.
32 Bä aung gärakni i qat tamän mava nä ma Ruqa aa Emga diva ma Ngämuqa qä qyiradeng nä ianiäkt aa vuini. Dap aung gärakni i qat tamän mava na ama Qloqaqa ama Qumärqumärqa diva qaku ma Ngämuqa qä naqyiradeng nä ianiäkt aa vuini näma dä vät tom däkt ama qäväläm ura as mirhup.
Ama Ngämuga Di Rhi Räm A Qa Nage Aa Gavam
(12:33-37 / Mat 7:15-20 / Luk 6:43-45)
33 “Anga mär qa anga ngämuga di sokt kät sa ama mär ngät ama gavam dap anga vu qa anga ngämuga di sokt kät sa ama vu ngät ama gavam. Va ngäni lu ñismäne na ama ngämung di nävät angät gavam.
34 Aingän gärarhae i ama guläñgi na ama uiuvärhirhong gärqärhongni i irhong ngärhit kut na ama qänogi, rhoqor mäniekt bä mamär vät a ngän iva ngän damän bät anga mär ngät anga enge qre i sa ama vu rha ama ruvek na ngän? Inguna sävetka aa vämgi di sa qiat tamän nävät agini qärqäni i rhäqäp aa snängaqa nä ini.
35 Ama mär qa ama ruqa nävät iarhongäkt ama märirhong da aa ron di sa qat tualat na ama mär ngät ama lat dap ama vu qa ama ruqa nävät iarhongäkt ama vuirhong da aa ron di sa qat tualat na ama vu ngät ama lat.
36 Ngu qoar na ngän i vät ama qunäga qärakni iva ma Ngämuqa qa rhatnävämne na ama ruvek pät ama ivätki diva rhit täväkt sa ama enge moe qärangätni i sa rha märhamän bät a ngät nak kop mavängam
37 inguna nävät angäna enge diva isiska vät a ngän nämät ama rhäksärhäm dap kosaqi nävät angäna enge diva ngäni rha ama rhäksärhäm.”
Ama Muqunängi Qäraktni I Ma Ngämuqa Qa Mualat Na Qi Ge Ma Jona
(12:38-42 / Mat 16:1-4 / Mak 8:11-12 / Luk 11:29-32)
38 Dä arhani ama Skraipkäna dä ama Farisiqäna rha muvät pät a qa i rhi qoar na qa rhoqortäqyia, “Qamorqa, sa nani a ut iva urhi lu anga muqunängi nävät a nge.”
39 Sokt di ma Jisas ka muvät pät a rha i, “Aingän nävät tit täkt ama qoengait di ama vu rha ama ruvek na ngän gärarhani i sa qaku qale rha mamär i sägäni na rha rhi nä ma Ngämuqa rhoqor ama ruiom gärqiomni i sa in mätlägut näkt mamär dä akni qa qavatnävätlägut. Bä ngänit ñäm nani anga muqunängi sokt diva qaku anga muqunängi qi namän bä ba ngän dap sokt ama muqunängi nävät ama vämginaqa ma Jona.
40 Inguna qoki rhoqor ma Jona qärak i sa qale qa vät ama dävaung ama qunäng dä ama dävagukt ama bängang da ama mor qa ama rhinämga aa ron diva qosaqi ma Ruqa aa Emga rhoqoräkt iva qale qa vät ama dävaung ama qunäng dä ama dävagukt ama bängang da ama ivätki aa ron.
41 Ama ruvek nae näva ama värhäm ama mor äm ma Ninive va rha rhair ti nä rhit täkt ama qoengait pät ama qunäga qärakni iva ma Ngämuqa qa rhatnävämne na ama ruvek pät ama ivätki bä va iarhakt ama ruvek ti rhäksärhäm ngän inguna mudu rha näpgoer na nas toqoräkt i ma Jona qa sameng bät a rha. Dap täkt di aingo qärak i qale ngo rhe di ngua e daver ma Jona.”
42 Ama vitnaqi e vät ama ivärhäs ma Seba diva qia rhäranas pät iaqäkt ama qunäga qärakni iva ma Ngämuqa qa rhatnävämne na ama ruvek bä va qi rhäksärhä rhit täkt ama qoengait inguna qia met näva ama iska näda ama ivätki at tärhäkt ivakt iva qi nari ama ruqa sa ama mädräm ama mär ngät ma Solomon aa enge. As ngäni lu i aingo qärak i qale ngo rhe di ngua e daver ma Solomon.
Evär Da Ama Iauska
(12:43-45 / Luk 11:24-26)
43 “Qre va vuk sa ama iauska nämät ama ruqa dä qat tet pät ama ivärhäs ama qräk dä bäs bä qät ñäm nani anga ivärhäs ivakt iva mae vät a qa e. Sokt di qaku qä namäqäne dä mamär.
44 Dä nasot di qat tu aa snäng doqortäqyia, ‘Va evär däm ngo sävä gua vätka qärak i sa ngua män näväm ga.’ Bä nga rhoqoräkt i qat dän bä samuk dä qä lu qa vätka i ama dungdu ga näkt ama qumärqumär väm ga näkt sa mamär na qa moe.
45 Dä qat tet bä qat dän sa ama ngärhäqyet da udiom angätni ama iaus kärangätni i sa ngä met e na qa sa angärha lat ama vu ngät bä ngät don sävä qa vätka bä qale ngät e. Dä iaqäkt ama ruqa di sa mäqi mava na qa dap täkt di sa mava na qa masirhat mamär. Ama ruvek nävät tit täkt ama qoengait diva rha rhoqoräkt.”
Ma Jisas Aa Nanäk Näkt Sävät Aa Läktpek
(12:46-50 / Mak 3:31-35 / Luk 8:19-21)
46 Bä nga as ma Jisas kat tamän särha ama ruvek dä nak sa aa nanäk ki na aa läktpek ta män bä rhat mair dalek bä rhit täkne iva rha rhamän särhäm ga.
47
48 Sokt di qa muvät pät ama engevärhaqa rhoqortäqyia, “Agukt koe di gu nanäk bä guavek koe di gua läktpek?”
49 Dä qa rhäk aa rhäqyet sävät aa mudäsaqongda i qä qoar toqortäqyia, “Erhärhae rhäkt, di gu nanäk ki nä gua läktpek!
50 Inguna guavek koe qärarhani i rhat tualat parhäm gu mam dak pono da ama usäpki arha ron aa snängaqa di iarhakt di gua läktka dä gua läktki dä gu nanäk na rha.”