11
Jəju ndo njé ndo je ləne rəbɨ kəl ta kɨ Luwə
(Mt 6.9-13)
1 NDɔ kare Jəju ɨsɨ əl ta kɨ Luwə lo madɨ tɨ. Lokɨ əl ta kɨ Luwə gɨne gangɨ nɨngə, nje ndo lie kare əl-e ə nə: «Ɓaɓe, ɨndo-je kəl ta kɨ Luwə təkɨ Ja̰ Batɨsɨ ndo-n njé ndo je ləne kɨn be tɔ.»
2 Ə Jəju əl-de ə nə: «Lokɨ ɨsɨ əli ta kɨ Luwə nɨngə, kadɨ əli əi nə:
“Bawje,
Kadɨ dəw kɨ ra gər tɔi təkɨ ḭ Luwə,
Kadɨ ko̰ɓe ləi re.
3 Adɨ-je nḛ kusoje kɨ asɨ taje kɨ ndɔ je ndɔ je.
4 Ɨyə̰ go majal je ləje kɔ, tadɔ je wa ka,
J-ɨyə̰ go majal lə dɨje pətɨ kɨ rai səje majal kɔ tɔ.
Ɨyə̰-je adɨ j-osɨ me nḛ na tɨ al”.»
5 Ɓa Jəju təl əl-de ɓəy ə nə: «Kɨn ə, dəw kare dansi tɨ je be, aw kɨ madɨne no̰o̰, ə ḭ dan lo tɨ aw ɨndə ta kəy dɔe tɨ ə nə: “Madɨm, ɨtunə-m mapa mɨtə,
6 mbata madɨm kare ḭ mba tɨ re tḛḛ dɔm tɨ, nə nḛ kɨ kadɨ m-ra-e-n mba goto.”
7 Ə re made ka kɨn to kɨ kəy no̰o̰ ə nə: “Ɨtapɨ-m al, ta kəy e kɨ kutɨ ngata, nɨngə je kɨ nganm je jɨ to nangɨ tɔ, ɓɨ lo kadɨ m-a m-ḭ taa m-adi mapa goto.”
8 M-əl səsi kadɨ ɨgəri, kɨn ə re ḭ taa ade mapa kɨn mbata ke madɨ-naa ləde al ka, a ḭ kadɨ ade nḛ je pətɨ kɨ ge, mbata ta kəy kɨ a ɨndə kɨ naa tɨ naa tɨ kɨn.
9 Nɨngə mi, m-əl səsi: Ɨdəji, ə a adi səsi, ɨsangi ə a ɨngəi, ɨndəi ta kəy ə a tḛḛi adi səsi.
10 Tadɔ dəw kɨ dəjɨ ə a adi-e, dəw kɨ sangɨ ə a ɨngə, dəw kɨ ɨndə ta kəy ə a tḛḛi adi-e tɔ.
11 Baw ngon kɨ ra dansi tɨ ə ngone dəje kanjɨ, nɨngə a un li yo taa ade ə?
12 Ə se ngone dəje kaw, nɨngə a un ni yo taa ade ə?
13 A kɨn ə səi kɨ səi dɨje kɨ kɨlə rasi majal kɨn mɨndɨ ə ɨgəri rəbɨ kadɨ nḛ kɨ majɨ ngansi je nɨngə, ra ban be ə, Bawje kɨ ɨsɨ dɔra̰ tɨ taa kɨn taa, a adɨ NDɨlne dɨje kɨ dəji-e al ə?»
Jəju əi kɨ ndɨl je kɨ majal
(Mt 12.22-30; Mk 3.22-27)
14 NDɔ kare Jəju tuwə ndɨl kɨ majal dɔ dɨngəm kare tɨ kɨ ndɨl ka kɨn ra-e adɨ əl ta al. Lokɨ ndɨl kɨ majal tḛḛ ɓa, dɨngəm kɨ kəte əl ta al ka kɨn, təl əl ta, adɨ ətɨ kosɨ dɨje ɓəl ngay.
15 Nɨngə dɨje madɨ əli əi nə: «E kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul kɨ e ngar lə ndɨl je kɨ majal, ə ɨsɨ tuwə-n ndɨl je kɨ majal.»
16 Ə njé kɨ nungɨ, kadɨ nai-e-n ɓa, dəji-e kadɨ ra nḛ kɔjɨ madɨ kare kɨ ḭ dɔra̰ tɨ adɨ-de n-ooi.
17 Nə Jəju gər mər ta ləde ɓətɨ, adɨ əl-de ə nə: «Kɨn ə, dɨje kɨ me ɓeko̰ tɨ kɨ kare ba, təli dɔ-naa tɨ rɔi-naa ə, ɓe ko̰e kɨn a tujɨ, nɨngə kəy je a budi dɔ-naa tɨ mur mur tɔ.
18 Kɨn ə re *Sata̰ ə wa adɨ dɨje lie təli dɔ-naa tɨ rɔi-naa ə, lo kadɨ ko̰ɓe lie a aw kɨ kəte goto. M-əl be mbata əli əi nə e kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul kɨ e ngar lə ndɨl je kɨ majal ə m-ɨsɨ m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal.
19 Kɨn ə re e kɨ tɔgɨ lə Bəljəbul ə m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal ə, dɨje kɨ gosi tɨ tuwəi-de kɨ tɔgɨ lə na̰ ə? Dɨje kɨ gosi tɨ wa a tɔji kadɨ ta ləsi e ta kɨ go tɨ al.
20 A re e kɨ tɔgɨ lə Luwə ə m-ɨsɨ m-tuwə-n ndɨl je kɨ majal tɔ nɨngə, tɔjɨ kadɨ ko̰ɓe lə Luwə re tḛḛ rɔsi tɨ ngata.
21 Kɨn ə dəw kɨ tɔge e ngay, kɨ aw kɨ nḛ rɔ je, ngəm ta kəy ləne ə, nḛ kare kɨ a ɔdɨ kadɨ nḛ kɨngə lie goto.
22 A re dəw madɨ kɨ tɔge ɨte re ur goe tɨ ə təte rɔ ə, a ɔy nḛ rɔ je lie kɨ ɨndə mene dɔ tɨ kɨn pətɨ, taa a sane nḛ kɨngə je lie tɔ.
23 Nɨngə kadɨ ɨgəri, dəw kɨ e səm al, e nje kɔsɨ-m ta, taa dəw kɨ kaw səm nḛ kɨ naa tɨ al, e nje tɨndə tḭ tɔ.»
Lokɨ ndɨl kɨ majal təl re me dəw tɨ gogɨ
(Mt 12.43-45)
24 «Lokɨ ndɨl kɨ majal tḛḛ me dəw tɨ, aw ɨlə kɨ dɨlə lo kɨ tutɨ mba kadɨ n-ɨngə lo kɨsɨ kɨ rangɨ kadɨ n-ɔr kə̰ə̰ tɨ, nə ɨngə al ɓa, əl ə nə: “M-a m-təl kadɨ m-aw lo kɨsɨ-m tɨ kɨ kəte m-ɨsɨ tɨ ə m-tḛḛ ka kɨn gogɨ.”
25 Lokɨ təl aw gogɨ nɨngə, ɨngə me lo ka kɨn, utəi, rai adɨ majɨ.
26 NGa ə, təl aw, ɔy ndɨl je kɨ majal ɨtəi-e e wa ɓəy sɨri, ɓa rəi uri me dəw tɨ ka kɨn ɨsi. Lo kɨn tɨ, ji kɨsɨ dəw kɨn kɨ dɔe taa a majal ngay ɨtə e kɨ kəte ɓəy.»
Majɨ kɨ rɔjetɨ
27 Lokɨ Jəju a əl ta kɨn ba nɨngə, dəne kare ɨlə ndune dan kosɨ je tɨ ə nə: «Majɨ-kur e dɔ dəne tɨ kɨ nje koji kɨ nje kadi mba.»
28 Nə Jəju ɨle tɨ ə nə: «Majɨ-kur ɓa e dɔ dɨje tɨ kɨ njé koo ndu Luwə ə təl rɔde go tɨ kɨn yo taa.»
Dɨje dəji nḛ kɔjɨ
(Mt 12.38-42)
29 Dɨje uwəi naa mukɨ mukɨ gɨdɨ Jəju tɨ, adɨ Jəju əl-de ə nə: «Dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn əi dɨje kɨ maji al. Dəji kadɨ tə n-ooi nḛ kɔjɨ madɨ, nə nḛ kɔjɨ madɨ kɨ rangɨ kɨ kadɨ dəw a ra ore-n dɔ nḛ kɔjɨ lə Jonasɨ, goto ngata.
30 MBata, təkɨ Jonasɨ e-n nḛ kɔjɨ mbata tɨ lə dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ ka kɨn ə, mi NGon dəw m-a mi-n nḛ kɔjɨ mbata lə dɨje kɨ ɓone tɔ.
31 NDɔ gangɨ ta tɨ ə, ngar kɨ dəne kɨ ḭ gɨn ɓe tɨ, a ḭ taa ta kəm dɨje tɨ kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn kadɨ a ɨlə ta dɔde tɨ. MBata, ḭ so̰y dɔnangɨ tɨ nu ə ndɔ kɨ re kadɨ oo gosɨ ta lə Salomo̰. NGa nɨngə, kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ ɨtə Salomo̰ sa̰y e ne.
32 NDɔ gangɨ ta tɨ ə, dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ a ḭ taa ta kəm dɨje tɨ kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone kɨn kadɨ a ɨləi ta dɔde tɨ. MBata, lokɨ Jonasɨ ɨlə mbḛ Poy Ta kɨ Majɨ, dɨje kɨ Nɨnɨbɨ tɨ ɨyə̰i rəbɨ nḛ rade je kɨ majal kɔ. NGa nɨngə, kɨ ɓasɨne kɨn, dəw kɨ ɨtə Jonasɨ sa̰y e ne.
NJɨyə me kunjɨ tɨ
(Mt 5.15; Mk 4.21; Lk 8.16)
33 «Dəw a ɨndə por lambɨ tɨ kadɨ ɓɔyɔ ə se dəbɨ ngo dɔ tɨ al, nə a ɨndə dɔ nḛ tɨ taa, kadɨ dɨje uri kəy ɓa, ooi lo kɨ kunje.
34 Kəm dəw ə e lambɨ lə darɔe, re kəmi oo lo majɨ ɓa, darɔi ba pətɨ e me kunjɨ tɨ tɔ. A kɨn ə re kəmi oo lo majɨ al nɨngə, darɔi e me tɨl tɨ tɔ.
35 Ə ɨndə manjɨ rɔi adɨ kunjɨ kɨ aw-n rɔi tɨ təl tɨl al.
36 Kɨn ə re darɔi pətɨ e me kunjɨ tɨ kɨ kanjɨ kadɨ ngon tɨl ndətɨ kade ɓa, darɔi a unjɨ njay njay təkɨ lambɨ a unjɨ-n dɔi tɨ kɨn be tɔ.»
Jəju gangɨ ta dɔ Parɨsɨ je tɨ kɨ njé ndo ndu-kun je tɨ
(Mt 23.4-36)
37 Lokɨ Jəju əl ta oy nɨngə, Parɨsɨ kare ɓar-e kadɨ aw uso nḛ ɓe ləne. Be ə, Jəju aw ɨsɨ sie ta nḛ kuso tɨ.
38 Lo kɨn tɨ, ta ndɔjɨ Parɨsɨ ka kɨn ngay kadɨ Jəju togɨ jine kəte no̰ nḛ kuso tɨ al.
39 Nə Jəju əl-e ə nə: «Səi *Parɨsɨ je, kɨ ne kɨn, ɨsɨ ɨtogi gɨdɨ ka man, kɨ gɨdɨ ka kuso nḛ adɨ ay, nə ngur ɓogɨ, kɨ me ndul rosɨ mesi.
40 Səi dɨje kɨ mbə, Luwə ra gɨdɨ nḛ, ə ra me nḛ tɔ.
41 Majɨ kadɨ adi njé ndoo je nḛ kɨ e me ka tɨ, ə nḛ je pətɨ a ayi njay kɨ rɔsi tɨ.
42 «Kəm-to-ndoo e ləsi səi Parɨsɨ je. Ɔri nḛ kare dan kɨ dɔgɨ tɨ, me mbi kam je tɨ kɨ ətɨ majɨ, kɨ me mbi kam je tɨ kɨ dangɨ dangɨ kɨ mba ndɨr ta̰y, adi Luwə, nɨngə ɨndəi njasi dɔ nḛ ra kɨ dana tɨ kɨ dɔ ndɨgɨ-naa tɨ lə Luwə. Kɨ rɔjetɨ, e kɨn ə e nḛ je kɨ sɔbɨ kadɨ re a ɨndəi kəmsi go tɨ ɨrai, kɨ kanjɨ kɔr kəm ndəge je.
43 Kəm-to-ndoo e ləsi, səi Parɨsɨ je, mbata ɨgei lo kɨsɨ kɨ kəte no̰ dɨje tɨ gɨn kəy kaw-naa je tɨ, taa ɨgei kadɨ dɨje rai səsi lapɨya lo kɨngə-naa je tɨ lə kosɨ je tɔ.
44 Kəm-to-ndoo e ləsi səi, mbata ɨtoi tə dɔ ɓadɨ je kɨ nḛ kɨ tɔjɨ kadɨ dəw gər-n-de goto, adɨ dɨje njɨyəi dɔde tɨ kɨ no̰o̰ be par kɨn be.»
45 Lo kɨn tɨ, nje ndo ndu-kun kare əl Jəju ə nə: «NJe ndo dɨje, me ta tɨ ləi kɨ ɨsɨ əl kɨn, e je tɔ ə ɨsɨ ɨtajɨ-je!»
46 Ə Jəju ɨlə tɨ ə nə: «Oyo, kəm-to-ndoo e ləsi, səi njé ndo ndu-kun je tɔ, tadɔ ɨndəi nḛ kɨ ɔy ngay dɔ dɨje tɨ, nə ngon jisi kɨ ndə̰y be ka uni taa, uwəi səde nḛ kɨ kɔy kɨn al.
47 Kəm-to-ndoo e ləsi! Ɨndəi ɓadɨ njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ kɨ e bawsi je wa ə tɔli-de.
48 Lo kɨn tɨ, ɨsɨ tɔji təkɨ ɨndɨgi kɨ bawsi je dɔ kɨlə rade tɨ kɨ rai, mbata əi je əi njé tɔl njé kəl ta kɨ ta Luwə tɨ, nɨngə səi je səi njé kɨndə ɓadɨde tɔ.
49 E mbata kɨn ə, Luwə əl ta me tər tɨ ə nə: “M-a m-ɨlə kɨ njé kəl ta je kɨ tam tɨ, kɨ njé kaw kɨlə je, m-adɨ-de, ɓa a tɔli-de je, a adi-de ko̰ je.”
50 E be mba kadɨ dəjii dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone, məsɨ njé kəl ta je kɨ tam tɨ kɨ ɓuki kɔ lo kɨlə ngɨrə dɔra̰ kɨ dɔnangɨ tɨ nu bɨtɨ ɓone.
51 Məsɨ kɨ ɨlə ngɨre dɔ Abəl tɨ nu bɨtɨ tḛḛ-n dɔ Jakari tɨ, kɨ ndɔ kɨ tɔli-e dadan lo tɨ kɨ ḭ dɨngɨri kadɨ-kare tɨ re kəy tɨ lə Luwə. Kɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi təkɨ dɨje kɨ dɔkagɨlo tɨ kɨ ɓone a ugəi kɨrə nḛ je kɨ ra nḛ kɨn.
52 Kəm-to-ndoo e ləsi, səi njé ndo ndu-kun je kɨ ta rəbɨ nḛ gər e jisi tɨ, ə səi wa uri me tɨ al nɨm, taa dɨje kɨ gei kadɨ tə n-uri me tɨ ka ɔgi-de nɨm tɔ.»
53 Lokɨ Jəju tḛḛ me kəy tɨ ka kɨn ɓa, njé ndo ndu-kun je kɨ Parɨsɨ je ɨləi ngɨrə ra tɔgɨ dɔ Jəju tɨ je, dəji-e ta je kɨ dangɨ dangɨ.
54 Sangi rəbɨ me ta je tɨ kadɨ tə n-ɨngəi ta kɨ go tɨ al tae tɨ ɓa n-uwəi-e-n.