12
Kəl ta ay njay təkɨ Jəju e NGon dəw
(Mt 10.26-33, 19-20)
1 Dɔkagɨloe tɨ kɨn, dɨbɨ dɨje kɨ ba̰y ba̰y ə kawi-naa dɔ Jəju tɨ, adɨ mbɨsəi-naa kɨ yo je, kɨ ne je. Lo kɨn tɨ, Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «Nḛ kɨ dɔ kəte, majɨ kadɨ ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ ɔjɨ-n dɔ əm lə *Parɨsɨ je, adɨ e kədɨ kəm-naa ləde.
2 Nḛ ra kɨ gɨdɨ ngə̰y tɨ kɨ gɨne a tḛḛ al goto, taa nḛ kɨ to lo ɓɔyɔ tɨ, kɨ dəw a gər al ka goto tɔ.
3 MBata, ta je pətɨ kɨ əli lo kɨ ndul tɨ, dɨje a oi dɔe kada wangɨ, ə ta je kɨ uwəi tasi mbinaa tɨ taa əli kəy kɔrɔkɨ, dɨje a ɨləi mbḛe dɔ kagɨ tɨ taa tɔ.»
4 Səi kɨ səi madɨm je, m-əl səsi kadɨ ɨɓəli dɨje kɨ a tɔli darɔsi par, ə go tɨ asi ra nḛ kɨ rangɨ al, kɨn al.
5 M-a m-tɔjɨ səsi dəw kɨ sɔbɨ kadɨ ɨɓəli-e. Dəw kɨ sɔbɨ kadɨ ɨɓəli-e e Luwə kɨ a tɔl darɔsi, ɓa təl a dɔ tɨ no̰o̰ kadɨ ɨlə səsi me por tɨ lə su ɓəy kɨn. Təkɨ rɔjetɨ, e ə sɔbɨ kadɨ ɨɓəli-e.
6 Dɨje ɨsɨ gati kɨ ngan yəl je mi ə gusɨ joo adɨ oi ne, nə kɨ kare dande tɨ kɨ kadɨ me Luwə oy dɔe tɨ goto.
7 Kɨ ətɨ ɓəl ngay wa ɓəy kɨ kadɨ ɨgəri, bḭ dɔsi wa kɨn ka Luwə tɨdə kare kare gər kɔre. Ɨɓəli nḛ madɨ al, səi je, Luwə oo ndasi ɨtəi ngan yəl je kɨ ngay.
8 M-əl səsi ta kɨ rɔjetɨ kadɨ ɨgəri təkɨ, dəw kɨ ra kɨ un ndune ta kəm dɨje tɨ wangɨ təkɨ n-e dəw ləm, mi *NGon dəw m-a m-əl ta wangɨ ta kəm malayka je tɨ lə Luwə təkɨ e dəw ləm tɔ.
9 Nə dəw kɨ najɨ ta ta kəm dɨje tɨ təkɨ n-gər-m al, mi NGon dəw m-a m-najɨ ta ta kəm malayka je tɨ təkɨ m-gər-e al tɔ.
10 Dəw kɨ əl ta kɨ majal ɔsɨ-n tam mi NGon dəw ə, Luwə a ɨyə̰ go majal je lie kɔ, nə dəw kɨ əl ta kɨ mal ɔsɨ-n ta NDɨl Luwə, Luwə a ɨyə̰ go majal lie kɔ al ratata.
11 Lokɨ a uwəi səsi kadɨ awi səsi lo kaw-naa je tɨ lə *Jɨpɨ je kadɨ gangi ta dɔsi tɨ, a awi səsi no̰ ngar je tɨ, kɨ no̰ njé ko̰ɓe je tɨ, onosi kadɨ mesi ɓəl kə nə se a asi kadɨ ɨnaji ta dɔsi tɨ wa, se ta ri ə a əli wa.
12 Tadɔ, loe tɨ wa no̰o̰ kɨn, NDɨl Luwə a ndo səsi ta kɨ kadɨ əli.
Kujɨ ta dɔ nje nḛ kɨngə tɨ kɨ mbə
13 Dəw kare dan kosɨ dɨje tɨ əl Jəju ə nə: «NJe ndo dɨje, əl ngokom adɨ, nḛ nduwə kɨ bawje ɨyə̰ adɨ-je kɨn, ka̰y ya̰m adɨ-m.»
14 Ə Jəju əl-e ə nə: «Dəw kɨ ɨndə-m kadɨ tə mi nje ngangɨ ta dansi tɨ ə se kadɨ tə mi nje ka̰y səsi nḛ kɨngə goto.»
15 Ɓa təl əl dɨje pətɨ ə nə: «Majɨ kadɨ ɨndəi kəm-kədɨ dɔ rɔsi tɨ ɔjɨ-n dɔ mal nḛ kɨngə kɨ dunɨya̰ tɨ. Tadɔ re dəw ɨngə-n nḛ tə ri, tə ri ka, nḛ kɨngə lie kɨn ə a ra adɨ ɨsɨ-n kɨ dɔne taa al.»
16 Ɓa Jəju təl əl-de kujɨ ta madɨ ə nə: «Dɨngəm madɨ kare kɨ nje nḛ kɨngə ɨsɨ no̰o̰, lo ndɔr je lie, ɨngə nḛ me tɨ ngay.
17 Ə dəjɨ rɔne ta ə nə: “E ri ə kadɨ tə m-ra dana? Lo kɨ kadɨ tə m-kaw nḛ ndɔr tɨ ləm goto.”
18 Nɨngə təl əl ə nə: “Majɨ, nḛ kɨ m-a m-ra ə to kɨn: m-a m-ndu dam je ləm kɨ kəte kɨn kɔ, ɓa m-a m-ur dam je kɨ boyi ngay kadɨ tə m-kaw nḛ ko je ləm tɨ pətɨ, naa tɨ kɨ ndəgɨ nḛ majɨ je ləm.
19 Nɨngə m-a m-əl mem tɨ m-ə nə: ‹Ɓasɨne m-aw kɨ nḛ kɨngə kɨ to mbar mbar kadɨ m-ra-n ɓal ba̰y ba̰y, ə kadɨ m-uwə kɔ rɔm, m-uso je, m-a̰y je, m-o-n majɨ rɔm.›”
20 Nə Luwə əl-e ə nə: “Ḭ mbə dəw kɨ ɨsɨ əl ta kɨn, kondɔ kɨ ne wa kɨn ndɔi a asɨ. Ə se nḛ je kɨ ɨsɨ kaw kɨ dɔ-naa tɨ kɨn, a e ya̰ na̰ wa?”
21 E kɨn ə e nḛ kɨ a tḛḛ dɔ dəw tɨ kɨ nje kaw nḛ kɨngə je kɨ naa tɨ mbata lə rɔne wa, ɓɨ mbata tɨ lə Luwə al.»
Kɨndə me dɔ Luwə tɨ
(Mt 6.25-33)
22 Jəju əl njé ndo je ləne ə nə: «E mbata kɨn ə, m-əl səsi kadɨ adi mesi a sururu dɔ nḛ kusosi tɨ, kɨ kadɨ ɨsi kɨ dɔsi taa al, taa dɔ kɨbɨ kɔsi tɨ al nɨm tɔ.
23 Tadɔ kɨsɨ kɨ dɔ taa ɨtə nḛ kuso, taa darɔ dəw ɨtə kɨbɨ kɨ kɔ tɔ.
24 Ɨgo̰i kaga̰ je oi, dɨbi ko al nɨm, təti al nɨm, taa awi kɨ lo madɨ kɨ kadɨ ngəmi nḛ tɨ mba ndɔ kɨ lo ti tɨ al nɨm, dam ləde ka goto nɨm tɔ, nə Luwə ɨsɨ adɨ-de nḛ usoi majɨ. Nɨngə səi, oi kadɨ Luwə oo ndasi ɨtə yəl je al a?
25 Na̰ dansi tɨ ə asɨ kadɨ a ɨlə ngon kadɨ kɨ ndə̰y be dɔ ndɔne tɨ kɨ takul me ka sururu ləne ə?
26 Kɨn ə nḛ kɨ ndə̰y be kɨn ka asi kadɨ ɨrai kɨ dɔrɔsi al ə, ra ban be ə mesi osɨ nangɨ dɔ ndəgɨ ne je tɨ al ə?
27 Ɨgo̰i putɨ kam je kɨ ai me wale tɨ kɨn oi. Rai kɨlə madɨ al nɨm, oji kɨbɨ al nɨm tɔ, nə ngar *Salomo̰ kɨ tɔe ɓa ngay me nḛ kɨngə tɨ kɨn ka ɔ kɨbɨ kɨ ndole asɨ naa səde al.
28 Ə kɨn ə Luwə ɨlə kɨbɨ rɔ ngan kagɨ je tɨ kɨ wale, kɨ j-o-de ɓone, ə lo ti par ə a o̰i por kɨn be nɨngə, ra ban ə səi dɨje taa a ɨlə kɨbɨ rɔsi tɨ al ə? Səi to̰ je me kadɨ-me tɨ.
29 Adi ta ga al dɔsi ɔjɨ-n dɔ nḛ kusosi ə se man ka̰ysi al.
30 Nḛ je kɨn pətɨ, e dɨje kɨ gəri Luwə al kɨ dɔnangɨ tɨ ne kɨn ə ɨsɨ sangi kɨ no̰ kəmde tɨ, nə səi, Bawsi gər majɨ kadɨ awi kɨ ndooe tɔ.
31 Nḛ kɨ kadɨ ɨsangi, e ko̰ɓe lie, nɨngə a adɨ səsi ndəgɨ nḛ je kɨn dɔ tɨ.
32 Səi kɨ ɨtoi tə nḛ kul je kɨ ngay al, kɨ ɨsɨ uni go ɓade be kɨn, adi ɓəl ra səsi al, mbata Bawsi oo majɨ ngay kadɨ adɨ səsi ɓeko̰ ləne.
Kɨndə nḛ kɨngə rɔ Luwə tɨ
(Mt 6.19-21)
33 «Ɨgati kɨ nḛ majɨ je ləsi, ə adi lae njé ndoo je. Ɨrai ɓɔl la kɨ a tujɨ al, ɨkawi nḛ kɨngə je ləsi dɔra̰ tɨ, kɨ e lo kɨ nje ɓogɨ a tḛḛ tɨ al nɨm, e lo kɨ yo̰ goto tɨ nɨm kɨn.
34 Tadɔ lo kɨ nḛ kɨngə ləsi e tɨtɨ ə mesi a e tɨ tɔ.
Kujɨ ta dɔ kɨsɨ dɔ nja tɨ
35 «Ɨsi dɔ njasi tɨ kɨ kɨbɨ ra kɨlə, adi por lambɨ je ləsi o̰ majɨ.
36 Nɨngə kadɨ ɨtoi tə dɨje kɨ ɨsɨ ngəmi ta təl ɓade kɨ aw lo taa naa tɨ be. Ɨsɨ ngəmi tae kadɨ re təl taa, ə ɨndə ta kəy ɓa tḛḛi adi-e.
37 Majɨ-kur e dɔ ɓəə kɨlə je tɨ kɨ, ɓade təl ɓa ɨngə-de ɨsi dɔ njade tɨ. Təkɨ rɔjetɨ, adɨ m-əl səsi, ɓade a un kɨbɨ kɨlə ləne ɨlə rɔne tɨ, ə a adɨ-de ɨsi nangɨ kadɨ adɨ-de nḛ usoi.
38 Kɨn ə re təl dan lo tɨ, ə se ta gɨn lo tɨ, ə ɨngə-de ɨsi dɔ njade tɨ ə, majɨ a ur-de.
39 «Ɨgəri majɨ kadɨ re ɓa nje kəy gər dɔ kadɨ kɨ nje ɓogɨ a re-n ə, a ɨyə̰ nje ɓogɨ kadɨ ur kəy al.
40 Ə səi ka, ɨsi dɔ njasi tɨ tɔ, tadɔ mi *NGon dəw m-a m-re dɔ kadɨ tɨ kɨ ɨgəri al.»
41 Lo kɨn tɨ, Pɨyər dəjɨ Jəju ə nə: «Ɓaɓe, kujɨ ta kɨ əl kɨn sɔbɨ dɔje je par ə se sɔbɨ dɔ dɨje pətɨ ə?»
42 Ə Ɓaɓe əl-e ə nə: «NJe ngəm nḛ kɨ e dəw kɨ dana, kɨ kəme ədɨ, ə e dəw kɨ ɓae a ɨnde dɔ me kəy tɨ kadɨ ləbɨ nḛ kuso dɨje kɨ kadɨ kɨ kadɨ adɨ-n-de.
43 NJe ra kɨlə kɨn a e nje majɨ-kur, lo kɨ ɓae təl ə ɨnge ta kɨlə tɨ kɨn, a ra.
44 Təkɨ rɔjetɨ kadɨ m-əl səsi, a ɨnde dɔ nḛ majɨ je tɨ ləne pətɨ.
45 A kɨn ə re nje ra kɨlə kɨn əl mene tɨ ə nə: “Ɓam a re law al ɓəy” ə, a a ta tɨndə ndəgɨ njé kɨlə je tɨ kɨ dəne kɨ kɨ dɨngəm, a ta kuso tɨ, kɨ ta ka̰y tɨ, ra-n kasɨ ra.
46 Lo kɨn tɨ, ɓa nje kəy a re kɨ ndɔ kɨ e ɨndə mene dɔ tɨ al, kɨ dɔ kadɨ kɨ e gər al. Ɓae a tuwe kɔ, kadɨ oo nḛ ko̰ kɨ a ra dɨje kɨ nje ra nḛ kɨ dana al.
47 Ɓəə kɨlə kɨ gər ndɨgɨ ra lə ɓane majɨ, nə ɨndə rɔne ta ndɨgɨ ra tɨ kɨn ra al, a ɨngə ndəy ta ba̰y ba̰y.
48 NGa nɨngə, ɓəə kɨlə kɨ gər ndɨgɨ ra lə ɓane al, ə ra nḛ kɨ asɨ ta kɨndə ə, a ɨngə kɨndə ngay al. Ɨgəri kadɨ dəw kɨ adi-e ngay, a dəji-e ngay tɔ, ə dəw kɨ adi-e nḛ ngay kadɨ ngəm, a gei nḛ ngay jie tɨ tɔ.
Jəju re kɨ gangɨ-naa
49 «M-re kɨ por dɔnangɨ tɨ; nɨngə kɨn, m-ndɨgɨ kadɨ por ka kɨn o̰ ngata!
50 Sɔbɨ kadɨ m-nduy me ko̰ tɨ təkɨ dəw a ra-n batəm kɨn be. Nɨngə e nḛ kɨ adɨ-m ko̰ me ndɨlm tɨ, bɨtɨ kadɨ nḛ je tɔli tade.
51 Kadɨ ɨgai mesi tɨ təkɨ m-re kɨ lapɨya dɔnangɨ tɨ, al. M-əl səsi, m-re kɨ lapɨya al jagɨ, nə m-re kɨ gangɨ-naa yo.
52 Nɨngə kɨ ɓasɨne kɨn, dɨje mi kɨ ɨsi me kəy tɨ kɨ kare a gangi-naa, dɨje kɨ mɨtə a ɔsi ta njé kɨ joo, ə dɨje kɨ joo a ɔsi ta njé kɨ mɨtə.
53 Baw ngon a ɔsɨ ta ngonne kɨ dɨngəm, ngon kɨ dɨngəm a ɔsɨ ta bawne; ko̰ ngon a ɔsɨ ta ngonne kɨ dəne, ngon kɨ dəne a ɔsɨ ta kone; ko̰ ngon kɨ dɨngəm a ɔsɨ ta məmne; ngon kɨ dəne a ɔsɨ ta məmne kɨ dəne.»
Ta dɔ dɔkagɨlo tɨ
(Mt 16.2-3)
54 Jəju əl kosɨ je ə nə: «Lokɨ oi ndi ḭ lo kɨbə kadɨ tɨ nɨngə, ta naa tɨ no̰o̰ əli əi nə: “NDi a ədɨ”, ɓa ndi ədɨ tɔ.
55 A re oi nəl kɨ ḭ gɨn ɓe tɨ ə ɨsɨ ɨlə nɨngə, əli əi nə: “Lo a tɨngə”, ɓa lo tɨngə ka tɔ.
56 Səi dɨje kɨ njé me nga̰, asi kadɨ ɨgəri kəm nḛ je kɨ a rai nḛ dɔnangɨ tɨ ne, ə se dɔra̰ tɨ, nɨngə dɔkagɨlo kɨ ɓone kɨn ɓa, asi kadɨ ɨgəri nḛ je ɨsɨ ra nḛ tɨtɨ al!
Kɨndə dɔ ta naa tɨ kɨ nje ta ləi
(Mt 5.25-26)
57 «Ra ban be ə səi je wa, nḛ kɨ to kadɨ ɨgangi ta kɨ dana dɔ tɨ ə, ɨgangi al ə?
58 Kɨn ə ɨsɨ awi lo gangɨ ta tɨ kɨ nje ta ləi ɓa, lokɨ səi dɔ rəbɨ tɨ ɓəy ə, ɨsangɨ rəbɨ kadɨ ndusi osɨ go-naa tɨ sie, nə tə aw səi ɨləi ji nje gangɨ ta tɨ, adɨ nje gangɨ ta uni ɨləi ji asɨgar je tɨ, adɨ asɨgar je ɨləi-ni dangay tɨ.
59 Nɨngə adɨ m-əli, a ɨtḛḛ lo kɨn tɨ al bɨtɨ kadɨ ugə dɔbəy sɨsi ɓəy taa a ɨyə̰i-ni taa.»