12
Dene ngü te Yesu mala teka sïkpï ka Me
Marako 2:23-28; Luka 6:1-5
1 Fütanga ngü la, gbü gara *sïkpï ka Me, fü wü Yesu angbü enü de wü kpara ka-ye. Fü ewü afü kpuru gbü gara yï ka ndo, akpo da esösörö fï ndo la, etitiri, ezü, ka tala te ewü.
2 Fü wü gara *Farusi awu ngü la. Fü ngü la asiti gbü jia ewü, angü wüh ngbü efï, gü ba, “Masörö fï ndo la, ah de tima.” Angü *Rïrï te Müse to fü wü *Yïsarayele mala, gü ba, “Gbü sïkpï ka Me, wüh mere e amere tima ꞌburu ꞌburu de.” Teka ngü la, fü wü Farusi la ayia amala ngü fü Yesu, gü ba, “Ye ceka la! Wü kpara ka-ye ne ngbü emere tima gbü sïkpï ka Me, neh teka ne? Wü je rïrï ka-ani ne nda-wü de? Wü le asiti gele ka-ani, neh teka ne, te ewü ngbü esösörö fï ndo la gbü sïkpï ka Me de bala ne?”
3 Te Yesu je ngü la, fü ah alügü ngü fü ewü, gü ba, “Yi tanga *Ngari Me nda-yi neh de? Ngü ta te wüh ba teka mere Miri *Davidi ne, ah gü neh fe? Ta gbü gara ra, tala mere Davidi de wü kpara gbü nga ye.
4 Fü Davidi ayia akoro kpaka *mürü gele ka Mere Me, ayi-tata teka e-mazü. Fü mürü gele la ayia aza ambata, de te wüh ngbü eto fü Mere Me ne, ato fü Davidi. Amba *Rïrï ta te *Müse to fü wü mürü gele, gü ba, ambata la teka wü kükürü kpara fa fa fa nda de. ꞌDuwa wü mürü gele ka Mere Me ngbü ezü me-wü. Fü Davidi aza ambata la, azü, ato kpah fü wü kpara gbü nga ye la ꞌburu. Te di bala, wüh mala ta eyi fefe, gü ba, ‘Ye ngbü esiti gele?’ Wüh mala bala de!
5 Kpah bala, gbü Rïrï ta te Me to fü Müse, wüh ba, gü ba, ‘Wü mürü gele, te ewü emere tima gbü *Mere Kambü ka Me ne, ah le de wüh mere tima ka-wü la kpah gbü sïkpï ka Me.’ Yi wu bala de? Te wü mürü gele la ngbü eyi emere tima gbü sïkpï ka Me bala la, yi ena amala fü ewü, agü ba, ‘Wü ngbü esiti gele ka-ani?’ Yi tï amala bala de, angü yi wu kpo, gü ba, ngü ka gele ka Kambü ka Me la fa ngü ka gele ka sïkpï ka Me afa.
6 Ma emala fü yi dene zu ngü. De-ra *Ye Kpara ka Kpï, Me to wazi eyi fere fa ngü ka gele ka Kambü ka Me bete nda sïkpï ka Me ꞌburu ka.
7 Wüh ba kpah gara ngü gbü Ngari Me, gü ba, ‘De-ni, Me, dene ngü te ni le, de wü mere. Ni le de wü ceka cïnga wü bu wü, ale ewü de züka maguma wü. Angü te wü mere bala de la, mere bi wü nü, te wü ngbü ewa, eto fü ni baka laꞌbï ne, ni tï ale nda-ni de!’ Ta te yi ena awu si-ngü la awu mbi mbi mbi, gü ba, ngü ka züka maguma fa ngü ka gele afa la, de bane yi tï amala siti ngü eküte wü kpara ka-ra de. Angü ngü te ewü mere la, ah siti gbü jia Me nda de.
8 De-ra, Ye Kpara ka Kpï, Me to wazi eyi fere, fa ngü ka gele la ka. Ma de mürü sïkpï ka Me la me-ra. Ma ngbü eto to Rïrï ka Me fü wü kpara ka-ra me-ra.”
Dene ngü ka komoko te Yesu reke kpakpa na gbü sïkpï ka Me
Marako 3:1-6; Luka 6:6-11
9 Fütanga ngü la, fü Yesu ayia gbü sü la, anü arï kpa *esambü ka biti-te.
10 Gara komoko ta ladü kpa esambü ka biti-te la, te kpakpa na ze aze. Wü *Farusi ta kpah ladü kpala. Fü ewü angbü efete Yesu, da egïrï kaje te ani ena amaka siti ngü kaka, fü ani amala nganga fü wü *kovo. Teka ngü la, fü ewü ayi-tata teka komoko te kpakpa ze aze la, gü ba, “Gbü jia ye, ah de züka ngü teka aküwa kpara gbü *sïkpï ka Me bane? *Rïrï te Me to fü Müse gü neh fe?”
11 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “Te kpara ladü esüka yi sene, de kambiliki ka-ye ngbee biringbö la, te kambiliki kaka la tï gbü mere du gbü sïkpï ka Me la, engu ena amere baye? Ah ena ace kambiliki ka-ye la kpala, angü ah de sïkpï ka Me?
12 Ngü ka kpara fa ngü ka kambiliki la de? Te di bala, ah de züka ngü teka ale ta-ngü te kpara gbü sïkpï ka Me. Angü Rïrï ka Me mala, gü ba, ah le de nih di emere züka ngü.”
13 Fü Yesu adu amala ngü fü komoko la, gü ba, “Mü gbere kpa mü egbere.” Fü komoko la ayia agbere kpa ye. Fü kpakpa na areke te-ye, adu zürrrü te nga ye, kpah baka gara na la.
14 Te wü Farusi wu ngü la bala, fü ngü la ake te ewü, angü Yesu reke kpa komoko la gbü sïkpï ka Me. Fü ewü ayia anü, akpo da egïrï kaje, de ani mörö Yesu asidi.
Dene ngü te Me mala fü mürü dofo Yïsaya teka Yesu
15 Te Yesu wu, gü ba, wü *Farusi ngbü eyi egïrï kaje teka amörö ni asidi, fü ah ayia ka-ye, ace sü la. Fü mere bi wü kpara aci anü, afa nganga na. Fü Yesu aküwa wü mürü keke, esüka wü kpara la ꞌburu.
16 Te di bala, fü Yesu amala ngü fü wü kpara, de te engu küwa ewü ne kpekpeke, de wüh mere e, amala nga ni fü wü kpara de, angü Yesu le acu ngü ye de.
17 Teka wü ngü te Yesu ngbü ele ta-ngü te wü kpara de gu maguma de bala ne, fü wü kpara adu awu, gü ba, Me fe engu tima me-ye fanü. Angü ngü la tï kpini de ngü, ta te Me mala gömö *mürü dofo Yïsaya, gü ba,
18 “Ceka la! Dene kpara te ni, Me, fe teka amere tima ka-ni, angü ni le engu de maguma ni ꞌburu, da engbü de tadu teka ngü kaka-na. Ni ena ato *Nzïla Wazi ni emamaguma. Ah ena amala nga ni fü wü kpara füh kotö ne ꞌburu, gü ba, ni, Me, ena aküwa ewü.
19 Kpara ka-ni la tï adi ewü nga, da ega yïkï de wü kpara nda de. Ah tï adi emala ngü de mere ri ye, adi ecu ngü ye, kpah de.
20 Wü kpara te wazi ewü di ma, baka gala te lölö di walawala, anga baka wa te ngbü nuuu ne, engu tï adi emere ewü esiti de. Engu ena adi ele ta-ngü te ewü, da erï ewü ferrre, de züka maguma ye. Ah ena amere tima ka-ye la bala, zalü te wü kpara ꞌburu ena aje rïrï ka-ni, Me, mbi mbi mbi.
21 Te di bala, wü nguwa wü kpara füh kotö ne ꞌburu ena ao maguma wü eküküte.”
Dela ngü te Me mala gömö mürü dofo Yïsaya ta gügü, teka ngü ka Yesu, o wüh bï engu la de.
Dene ngü te Yesu lügü fü wü Farusi,
teka ngü te ewü mala eküküte
Marako 3:20-30; Luka 6:43-45; 11:14-23
22 Fütanga ngü la, fü wü gara kpara akoro de gara komoko kpaka Yesu, te jijia ni ani. Ah ro mö nda kpah de, teka *siti wü di enga me te di guguvu. Fü Yesu ayia aküwa komoko la. Fü komoko la akpo da ero mö, kpah da eceka kpï.
23 Fü ngü la aga gbü jia wü kpara ꞌburu afa sü. Fü ewü akpo da emala ngü esüka wü, gü ba, “Yesu ena adi de kundu ye Miri *Davidi, te Me le atima teka aküwa ani ne, de?”
24 Baka te wü *Farusi je ngü te wü kpara ngbü emala gömö wü de bala ne, fü ngü la ake te ewü efa sü. Fü ewü amala, gü ba, “Me to wazi la fü Yesu me-ye nda de. Yesu maka wazi, teka adi eliki wü di enga me di la, esaka *Satana, miri ka *siti wü di enga me ne.”
25 Te Yesu wu fïngangü ka wü Farusi la bala, fü ah ayia amala ngü fü ewü, gü ba, “Te nguwa wü kpara biringbö kpo ngbü emere gü esüka wü la, ngü la ena adi mbi? Ah reke nda de! Nguwa ewü ena akpi, anza ka! Kpah bala, te wü kpara gbü kötï biringbö kpo eyi da emömörö te-wü la, ah ena atï atï? Ah tï kpah de! Kötï la ena asiti, fü ewü abaya asidi!
26 Angü, te Satana du ngbü tïne eyi cu egü gü de wü kpara ka-ye la, ah ena ayiri gbü miri ka-ye la ayiri? Engu tï ayiri de, ngü kaka ena anza.”
27 Fü Yesu adu ayi-ta wü Farusi la, gü ba, “Te yi gü ba, ma ngbü eliki wü di enga me de wazi ka Satana la, amba e-ngbü eto wazi fü wü kpara ka-yi, teka adi eliki wü di enga me di, neh da? Teka ngü la, wü kpara ka-yi, ena adi emala nga yi zu me-wü fü wü kpara, gü ba, ngü te yi mala la, ah de töndö ngü.
28 Ma emala fü yi fanü fanü, gü ba, ma ngbü eliki wü di enga me ne gbü wazi ka *Nzïla Wazi Me. Te di bala, ah le de yi wu, gü ba, ma de kpara te Me tima teka aküwa ani ne!
29 Yi fï la nga ngü ne mbi mbi mbi! Te kpeke kpara ladü, te di de wazi ye fa sü, e-ena arï kpa esambü kaka, agbene wü e kaka, neh da? Angü ah ngbü eceka kpï fütanga kambü ka-ye ꞌbe ꞌbe ꞌbe. Amba, te gara kpeke kpara koro, te wawazi fa nda gina kpara la, ah ena azoro engu, ai gö! agbene wü e kaka ꞌburu, anü sü di. Te di bala, ah le de yi wu, gü ba, wazi ra fa nda Satana, te ngbü embü yi de füh kotö ne ka.
30 Mene kpara te le ngü ka-ra de, engu de vügü ka-ra. Te kpara le ta-ngü te ra gbü tima ka-ra kpah de la, engu ngbü dela egïrï kaje teka asiti tima ka-ra la.
31 Ma emala fü yi dene zu ngü. Wü *siti ngü ꞌburu, de te wü kpara ngbü emere, te kpara fü maguma ye la, Me ena aboro wü ngü kaka la ꞌburu. Kpah bala, wü ngü te wü kpara ngbü emala esiti te ïrï Me ne, Me ena aboro kpah asidi. Amba ꞌduwa kpara te ngbü efala Nzïla Wazi Me, Me tï aboro siti ngü kaka la kpo fï de.
32 Wayi, te mü mala bü siti ngü, da efala ra di la, ngü ma! Me ena aboro siti ngü la, te mü fü maguma mü eyi la. Amba ꞌduwa te mü ngbü emala siti ngü, da efala Nzïla Wazi Me la, Me tï aboro siti ngü ka-mü la nda de. Lïya ka-mü la ena angbü gbü nzö mü bala fï mere badi.
33 Ngü ka-yi kpah baka ngü ka rü te ngbü erï, fü wü kpara angbü ewu rïrï na. Züka rü ngbü erï kpah bü züka rï-rü, fü wü kpara angbü ezü. Siti rü ngbü erï nda-ye kpah siti rï-rü, te wü kpara tï azü de. Ah bala de? Angü züka rï-rü tï arï eküte siti rü ne, nda de. Anga siti rï-rü tï arï eküte züka rü ne, kpah de. Te di bala, yi tï awu rü teka ngü ka rïrï na. Kpah bala, wü kpara tï eyi awu maguma yi, teka wü ngü te yi ngbü emere.
34 De-yi wü *Farusi, yi de siti wü kpara! Yi de wü mürü mani baka kpürü! Te di bala, yi tï amala züka ngü nda-yi de. Angü wü ngü de te kpara ngbü emala te komö ye ne, ah de wü ngü te ngbü ekoro emamaguma.
35 Te di bala, züka kpara ngbü emere züka wü ngü ka-ye duu me-ye, angü züka wü ngü ladü emamaguma. Kpah bala, siti kpara ngbü emere nda-ye kpah fï bü siti wü ngü, te di emamaguma.
36 Ma emala fü yi dene zu ngü. Gbü sïkpï te Me ena akolo ngü ka wü kpara tete, ah ena ato kuru te yi, teka siti wü ngü te yi ngbü emala ne.
37 Angü wüh ena aye süka ngü ka-mü, te nga wü ngü de te ngbü ekoro gömö mü ne. Te mü ngbü ta emala züka ngü la, ngü ka-mü ena adi mbi, angü mü ena amaka tadu gbü ngü la. Amba te mü ngbü ta emala siti ngü la, ngü ka-mü ena adi kpah esiti, angü mü ena amaka cïnga gbü ngü la.”
Dene ngü te Yesu mala, teka ngü te ena asere fü wü kpara,
gü ba, Me tima ni me-ye
Luka 11:29-32
38 Fütanga ngü la, fü wü gara *mürü rïrï de wü *Farusi ayia amala ngü fü Yesu, gü ba, “Mere kpara, ani ena awu baye baye, gü ba, Me tima ye me-ye fanü? Ah le de ye mere la gara talara ngü, fü ani awu.”
39 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “De-yi, yi ka-yi de siti wü kpara, te yi le ngü ka Me nda-yi de. Te ma ena amere wü talara ngü gbü jia yi la, yi ena ale ngü ka-ra fanü? Yi tï ale nda-yi de! Te di bala, Me tï agü tamu talara ngü biringbö fü yi nda de. Amba ah ena adi bü mene talara ngü, te ena amere te-ye baka nda *Yona tane.
40 Fanü fanü, ngü ka-ra ena adi kpah baka nda Yona. Angü Yona tï ta gbü mere *yï-ngu, fü mere si ayia ami engu. Fü Yona ara guvu mere si la sïkpï bata. Gbü ebabata sïkpï la, fü si la ayia azï Yona kpa edere ngolo, füh siki. Fü Yona ayia anü agbü Nineve, ba e ta te Me mala fefe, de ah nü mala ngari ni, Me, fü wü kpara de kpala ne. Fü ngü ka Yona la agü tamu wazi ka Me fü wü kpara ka Nineve. Fü ewü ayia afü maguma wü. Kpah bala, de-ra *Ye Kpara ka Kpï, kö ra ena ara gbü tö sïkpï bata. Gbü *ebabata sïkpï la, fü ra adu azükü.
41 Te di bala, gbü *adu sïkpï te Me ena akolo ngü ka wü kpara füh kotö ne ꞌburu tete, ah ena ato mere kuru te yi, angü yi le ngü ka-ra de. Wü kpara ka Nineve ena ayia gbü sïkpï la, amala nga *siti ngü ka-yi, angü wüh je ta ri Yona, fü ewü afü maguma wü, adu ale ngü ka Me. Amba ngü ka-ra, te fa nda Yona ka ne, yi le aje nda-yi de.
42 Kpah bala, mere würüse ta te engu di de miri ka Seba, ena ayia kpah amala nga siti ngü ka-yi. Angü würüse la yia ta agbü tö ka-ye nengete, fü ah akoro teka aje kpeke rïrï gömö Miri *Solomona. Angü Me to ta mere wazi fü Solomona, teka adi ewu wü ngü di. Amba wazi rïrï ka-ra, te fa nda Miri Solomona ka ne, yi le nda-yi kpah de! Dela si-ngü te Me ena ato mere kuru te yi tete ne, angü engu tima ra teka aküwa yi, amba yi le ngü ka-ra nda-yi de!”
Dela ngü te Yesu lügü fü wü Farusi, te ewü yi-tata teka talara ngü.
Dene ngü te Yesu mala teka wü di enga me,
te ewü koro eyi guvu kpara asidi
Luka 11:24-26
43 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü ewü, gü ba dene, “Te Me liki wü *di enga me eyi guvu kpara asidi la, wü di enga me la ena amere baye? Wüh ena anü, angbü endoro gbü wü siti sü te ürü aürü, agïrï sü te ewü ena angbü tete. Amba, te ewü maka sü de la,
44 wüh ena adu afï nga ngü, gü ba, ‘Ani du la edu agbü sü ka-ani, ta te ani ngbü gbügbü na ne.’ Te wüh du kpaka kpara la, fü ewü amaka sü emaguma kpara la fï bü kükürü, baka kambü te kpara di gbügbü na ma la,
45 wüh ena anü agïrï gara wü bu wü, de ani ngbü de ewü. Fü ewü anü amaka wü gara wü bu wü lorozi, te wazi ewü fa nda gina ewü la ka. Fü ewü adu arï, angbü de ewü guvu kpara la. Te di bala, adu ngü ka kpara la ena angbü baye? Ah ena angbü emere wü *siti ngü tïne, efa mene wü ngü, de ta te engu ngbü emere te enga gina ne ka. Te di bala, ah le de yi ceka te-yi mbi, angü dela ngü te ena amere yi, wü siti kpara, angü yi le ngü ka-ra nda-yi de.”
Dene ngü te Yesu mala teka wü ni ye, de wü di enga ni ye
Marako 3:31-35; Luka 8:19-21
46 Baka te Yesu ngbü la fï bü erï mere bi wü kpara bala, fü wü ni ye Yesu de wü di enga ni Yesu akoro, angbü kpa etanü, angü da ewü, te ewü ena arï, akoro kpaka Yesu, aro mö de ewü, ma, teka ngü ka mere bi wü kpara la.
47 Fü gara kpara ayia amala ngü fü Yesu, gü ba, “Mere kpara deyï, wü ni ye, de wü di enga ni ye, koro eyi, ngbü kpa etanü kpane. Wüh ngbü ta ele aro mö de wü ye.”
48-49 Te Yesu je ngü la bala, fü ah ayia amala ngü fü kpara la, gü ba, “Ah mbi, amba de-yi, wü kpara te yi biti te-yi sene, teka aje ngü ka-ra ne, yi kpah de wü di enga wüna, de wü wüna.
50 Angü te kpara ngbü emere züka ngü, te reke gbü jia Wüba Me agbü kpï la, kpara la kpah de enga wüna, anga wüna.”
Dela ngü ta te Yesu mala fü mere bi wü kpara la.