13
Dene mani ta te Yesu mala teka nguwa te wüh moko
Marako 4:1-20; Luka 8:4-15
1 Bü gbü sïkpï engu la, fü Yesu ayia sela, anü akoro era mere ngu *Galïlaya. Fü ah ayia angbü ka-ye kötö kpala, akpo da erï wü kpara ka-ye de ngari Me.
2 Fü mere bi wü kpara aci akoro gbe kpakaka na la. Te engu wu bala, fü ah ayia alï ka-ye agbü *zabu, aka te-ye mba canza, anü angbü ka-ye kpala füh ngu, angü wü kpara ena adere ni. Fü mere bi wü kpara la areke te-wü, angbü nda-wü edere ngu sela, da eje ngü gögömö na.
3 Fü Yesu angbü erï ewü de mere bi wü ngü ꞌburu gbü mani, gü ba dene, “Gara komoko ta ladü, te za nguwa ndo ka-ye, anü di, amoko kpa agbü yï.
4 Te engu kpo ngbü emoko nguwa ka-ye la, fü wü gara jia ndo la, atï te kaje. Fü wü lu awu, akoro adoro.
5 Fü wü gara jia ndo la atï füh sï-da, te tö di sela mbi mbi ma. Fü nguwa la ayia akö kere, angü tö sela sere sere.
6 Te ra kpo ngbü esü tete, fü wü fu-ndo la aürü ka-wü ꞌburu, angü sï ewü rï gbü tö mbi mbi nda de.
7 Fü wü gara nguwa ndo la atï ka-wü esüka wü ti. Fü wü nguwa la akö, aga de wü fu-ti la ꞌburu. Fü wü ti awündü züka fu-ndo la. Fü ndo la afü te-ye ꞌburu yï-andüla tete, angü wü fu-ti la ta ewü eyi ꞌburu.
8 Fü wü gara nguwa ndo la, atï nda-wü gbü züka sü. Fü ewü ayia akö, aga agere, arï gbrrri! Gara zï jia ye mbi, gara zï jia ye fa sü, gara zï jia ye reke ꞌduwa ba-neh-ene-la, angü wüh tï gbü züka tö.”
9 Fü Yesu adu amala fü ewü, gü ba, “Te güje mü ladü la, de mü da güje mü te ngü ka-ra la mbi mbi mbi.”
Dela ngü te Yesu mala teka nguwa te wüh moko gbü tö.
10 Fütanga ngü la mba cüküꞌdaye, fü wü *kpara ka Yesu ayia akoro kpakaka, ayi-tata, gü ba, “Mere kpara, ah mere neh baye, te mü ngbü emala ngü fü wü kpara ne, gbü mani de bane ne?”
11 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “Wü kpara ta gügü ne, wüh je si-ngü ka Me nda-wü de. Ngü ka Me ngbü gbü jia ewü ꞌdaaa, ah wo te-ye awo. Amba nda-yi, wü kpara ka-ra, yi tï eyi aje si-ngü la, angü ma ngbü esere ngü la fü yi me-ra, gü ba, Me le de wü kpara ꞌburu to maguma wü fü ni. Amba wü gara kpara la tï aje si-ngü la nda-wü de, angü wüh le aje ngü ka-ra de.
12 Kükürü de, angü te mü le ngü ka-ra ne eyi la, Me ena adu agü tamu gara wü ngü fü mü gbe. Amba te mü le aje ngü ka-ra nda-mü de la, mba enga ngü cüküꞌdaye, te di gbü nzö mü ne, ah ena adürü ka-ye adürü asidi.
13 Dela si-ngü te ma ngbü emala ngü fü wü kpara tete gbü mani, angü mere bi wü kpara le ngü ka-ra de. Wüh ngbü eceka ngü ka-ra, amba wüh tï awu sisi nda-wü de. Wüh ngbü kpah bü eje ngü ka-ra, te ma ngbü emala ne, amba sisi na rï gbü nzö ewü mbi mbi nda kpah de.
14 Wü kpara te ewü ngbü emere ngü de bala ne, wüh ena adi baka wü kpara, ta te Me mala ngü ka-ewü gömö *mürü dofo Yïsaya, gü ba dene, ‘De-wü deyï, wü ena aceka ngü ka-ni, Me, ma, wü tï awu si-ngü la nda-wü de. Wü ena aje ngari ni, Me, ma, ngü la tï arï gbü nzö wü kpah de.
15 Angü nzö wü koro eyi kpekpeke teka ngü ka-ni. Wü ni güje wü ka-wü ani, angü wü le aje ngü ka-ni de. Wü ni jia wü kpah ani, angü wü le awu si-ngü ka-ni kpah de. Angü te wü ena aje ta si-ngü ka-ni, Me, mbi mbi la, de bane wü ena ace *siti ngü ka-wü, adu ale ngü ka-ni. Fü ni, Me, aküwa wü.’ Dela ngü ta te Me mala gügü teka wü kpara, te ewü le ngü ka-ra de ne.
16 Amba nda-yi, ah le de yi ngbü de mere tadu, angü yi ngbü eceka wü ngü, de te ma ngbü emere ne, cu de jia yi! Yi ngbü kpah eje wü ngü te ma ngbü emala ne, cu de güje yi ereke areke!
17 Ma ngbü emala fü yi dene zu ngü. Ta gügü wü *mürü dofo, de wü gara kpara ka Me ꞌburu, ngbü ta de gümü ngü ka-ra te wü, teka awu ra cu de jia wü, teka de ani di eje ngü, baka te ma ngbü emala fü yi dene, cu de güje ani. Amba wüh je nda-wü de, angü wüh kpi ka-wü eyi gügü.”
18 Fü Yesu adu amala fü ewü mbölö, gü ba, “Dene si-ngü gbü mani ka kpara te moko nguwa ne. Ah le de yi da güje yi reke areke, teka aje ngü gbügbü.
19 Si mani ka nguwa te tï te kaje, ah baka ngü ka mene wü kpara, te wüh mala ngari Me fü ewü, amba ngü la rï gbü nzö ewü de, angü wüh le aje de. Fü *Satana awu bala, ayia kere, akoro aza ngü la emaguma ewü asidi.
20 Mene nguwa te tï füh sï-da, ah baka mene wü kpara, te wüh mala ngari Me fü ewü. Fü ewü ale ngü la kere, de mere tadu.
21 Amba wüh rü kpekpeke gbü ngü ka Me de, angü maguma ewü ka-ye ꞌbasu ꞌbasu. Teka ne de, angü wüh to maguma wü fü Me mbi mbi de. Sidi nga sïkpï mba cüküꞌdaye, baka te cïnga koro maka ewü teka ngü ka Me, fü ewü ayia ace ngü ka Me ka.
22 Mene nguwa te tï esüka wü ti ne, ah baka wü gara kpara te ewü je ngari Me mbi, amba fïngangü ka-ewü ka-ye teka wü ngü de füh kotö ne. Fü gümü wü e ka kotö ne adürü fïngangü ka-ewü, teka ngü ka Me asidi. Teka ngü la, wüh mere tima ka Me mbi mbi de. Wüh ka-wü baka ndo te koro eyi yï-andüla tete.
23 Mene wü nguwa te ewü tï nda-wü gbü züka sü ne, ah baka mene wü kpara, te ewü je ngari Me, fü ewü ale de maguma wü biringbö, azoro ngü la de kpa wü ꞌbasu, ao to wü, angbü emere. Te di bala, wü kpara la baka ndo te rï reke areke gbrrri. Gara zï jia ye mbi, gara zi jia ye fa sü, gara zi jia ye reke ꞌduwa ba-neh-ene-la.
Dela si-ngü gbü mani teka nguwa ndo la.”
Dene gara wü mani te Yesu mala fü mere bi wü kpara
Marako 4:30-34; Luka 13:18-21
24 Gbü gara sïkpï fü Yesu adu amala kpah gara mani fü mere bi wü kpara la, gü ba, “Tima ka Me, ah kpah baka ngü ka gara kpara te nü ru ndo ka-ye agbü yï.
25 Gbü biti, o wü kpara ngbü ꞌburu era ara, fü gara vügü kaka-na akoro, amoko nguwa siti gü gbü ndo kaka la, ayia anü sü ka-ye.
26 Te ndo la kpo ngbü ekö, fü nguwa siti gü la akpo kpah ekö. Fü fu-ndo angbü ega tundu de wü siti gü la.
27 Fü wü kpara ka tima ka mürü ndo la, akoro amala ngü fefe, gü ba, ‘Apa, mere kpara! Nguwa ta te ye ru ne, ah ka-ye bü de ndo kpikpi ye de? Amba tïtïne siti gü du kö koro gbügbü, neh baye baye?’
28 Fü engu alügü ngü fü ewü, gü ba, ‘Gara vügü ka-ni nü mere ngü la bala me-ye.’ Fü wü kpara ka tima kaka ayi-tata, gü ba, ‘Ye ele de ani nü gbürü wü siti gü gbü ndo la asidi?’
29 Amba mürü ndo la le bala de. Fü ah amala ngü fü ewü, gü ba, ‘Wü mere bala la de. Angü te wü nü gbürü wü siti gü la tïtïne la, wü ena agbürü wü fu-ndo ekuru wü siti gü la.
30 Wü ce wü siti fu-gü la bala. Te ndo la ndri eyi ꞌburu la, ni ena amala fü wü kpara ka tima, gü ba, “Wü gbürü la wü siti gü de gbü ndo la te enga gina. Fü wü ai, abiti nzönzö nzönzö bala. Fü wü agü ewü agbü wa. Fü wü adu awa ndo ka-ni la, abiti ewü ꞌburu agbü kafa.” ’ ”
31-32 Fütanga wü ngü la, fü Yesu adu amala kpah gara mani fü ewü, gü ba, “Ma le amala gara ngü mani, teka agü tamu ngü ka Me di fü yi. Angü, ngü ka Me ka-ye baka jia gara rü de ïrï ye müsïtada, te di de jia ye baka jia lïꞌba, jürrrü bane. Te mü ru jia rü la, ah ena aga, akoro mere rü, te wü lu ena angbü efe te-wü gbügbü. Kpah bala, ngü ka Me ena aga te gara, akoro memere, baka ngü ka rü la.”
33 Fütanga ngü la, fü Yesu adu kpah amala gara mani fü ewü, gü ba, “Ngü ka Me ka-ye kpah baka *kö, te würüse ngbü eküꞌda zu ambata di. Fü kö la angbü emere tima ka-ye gbü ambata la ferrre. Fü ah akpo da eu, eu, zalü akoro memere.”
Dela wü mani ꞌbasu te Yesu mala fü wü kpara, teka ngü ka Me, te kpo mba ꞌdongoni, amba te gara, ah ena aga akoro memere.
34 Yesu ngbü ta emala bi wü ngü ka-ye fü wü kpara la, ꞌburu gbü mani. Ah mala si wü ngü la fü ewü mbölö mbölö nda de.
35 Ngü te Yesu ngbü mere la, Me sere fefe me-ye, de ah di egü tamu ngü fü wü kpara di. Ngü la tï kpah kpini de ngü, ta te Me mala gömö gara *mürü dofo, gü ba, “Ni ena angbü erï wü kpara ꞌburu gbü mani. Engu ena amala kpah nga wü ngü te wo te-ye awo fü ewü.”
Dene si mani ka siti gü
36 Fütanga wü ngü la, fü Yesu ace bi wü kpara la, ayia arï ka-ye kpa esambü. Fü wü kpara kaka-na ayia akoro kpakaka na, ayi-tata, gü ba, “Mere kpara, ye gü la tamu si mani ka siti gü, te ye mala nganga, fü ani ne.”
37 Fü Yesu alügü ngü fü ewü, gü ba, “Ah mbi. Mene kpara te moko züka nguwa ndo gbü yï ne, ah ka-ye de-ra, *Ye Kpara ka Kpï.
38 Yï engu ne, ah ka-ye de kotö ne. Züka nguwa ndo, te ewü ru la, ah de yi, wü kpara te yi le ngü ka-ra, fü yi ato maguma yi fere. Siti nguwa gü la, ah de wü kpara ka *Satana.
39 Vügü te nü moko siti nguwa gü la, ah ka-ye de Satana. Kpïrï ndo, ah de *adu sïkpï, te Me ena akolo ngü ka wü kpara ꞌburu tete. Wü kpara ka tima, te ewü ena awa ndo la, ah de wü *malayïka ka Me.
40-42 Angü gbü adu sïkpï, de-ra Ye Kpara ka Kpï, ma ena atima wü malayïka ka-ra, fü ewü anü aro la fi wü kpara, te ewü ngbü efiti wü bu wü, de wü siti kpara ꞌburu, agü ewü agbü mere du ka wa, kpah ba e te wü kpara ka tima ro siti gü agbü yï, fü ewü agü agbü wa ne. Wü siti kpara la ena angbü kpala da eku gba de mere cïnga, da enyüma gbü te wü.
43 Amba wü kpara ka Me ena angbü agbü sü ka Me, fü ewü angbü eci aci baka ra te ngbü eci agbü kpï. Fü wü kpara ꞌburu angbü egbo nga ïrï ewü. Te güje yi ladü, ah le de yi da güje yi te ngü ka-ra ne mbi mbi mbi.”
Dene gara wü mani ꞌbasu, te Yesu mala
44 Fü Yesu adu amala kpah gara ngü fü ewü, gü ba, “Ngü ka kpara te je ngü ka-ra, fü ah afü maguma ye, ara fü Me, ah kpah baka ngü ka gara komoko ta te nü ngbü emere tima gbü yï. Fü ah ayia amaka mere bi jiase ta te gara kpara wo, o gbü tö sela gügü. Fü ah adu aza jiase la, awo kpah, ao te nga jia ye, gbü yï sela. Fü ah ayia adu agba ye, aza wü e ka-ye, acïnzï ꞌburu asidi. Fü ah amaka bi jiase, adu anü ase yï engu la, teka de jiase, ta te wüh wo o gbü tö la, ngbü tïne fü ni.
45 Ngü ka kpara te je ngü ka-ra, fü ah afü maguma ye, ara fü Me, ah kpah baka ngü ka mere kpara te ngbü egïrï züka ꞌbiri, te wüh ngbü ese de mere bi jiase, teka de ni se fü ni.
46 Fü kpara la anü amaka gara memere na, te su fa sü, de mere bi jiase gbü ye. Fü engu adu anü acïnzï wü gara e ka-ye ꞌburu. Fü ah aza jiase la, anü ase ꞌbiri engu la di. Fanü fanü, ngü ka Me fa wü gara ngü füh kotö ne ꞌburu.”
Dene mani teka mazoro si de yïmba
47 Fü Yesu adu amala kpah gara mani fü ewü, gü ba dene, “Me ena ato kuru te wü kpara te ewü le ngü ka-ra de, te gara. Ngü la, ah kpah baka ngü ka yïmba, te ewü egü gbü ngu, teka azoro wü si di. Te wüh gü yïmba la eyi gbü ngu la, bi wü si, gbü nguwa wü kpikpi ye kpikpi ye, ena aba ꞌburu gbü yïmba la.
48 Te yïmba la diri tïne eyi ka bi wü si gbü ye la, fü wü mürü yïmba la agbeke yïmba ka-wü la kpa füh gümba, teka afe züka wü si gbügbü na la. Fü ewü aza züka wü si ka-wü la ꞌburu, ao gbü kuwu. Fü ewü adu amörö wü sisiti na la ꞌburu, abu kö ewü agbü gü.
49 Ngü ka Me ena amere te-ye te gara, gbü *adu sïkpï, kpah bala. Angü wü *malayïka ka Me ena akoro, teka aye süka züka wü kpara de siti wü kpara.
50 Wüh ena aza siti wü kpara la ꞌburu agü agbü mere du ka wa. Fü ewü angbü eku gba kpala de mere cïnga, da enyüma gbü te wü.”
51 Fü Yesu adu ayi-ta wü kpara ka-ye la, gü ba, “Wü ngü de te ni ngbü emala fü wü ne, wü je sisi na eyi mbi mbi mbi?” Fü ewü alügü ngü, gü ba, “Wayi, mere kpara, ani je eyi mbi.”
52 Fü engu amala fü ewü, gü ba, “Te di bala, de-yi, wü kpara ka-ra, yi ena adi baka mürü kötï, te rï gbü kafa ka-ye, teka agïrï wü e, te engu ena agafa fü wü kpara, wü didiri na be kpah te wü toto na. Ma mala ngü la kükürü de, angü yi wu da erï wü kpara de gina *Rïrï ka Me, be kpah te to ngü ka-ra, te ma ngbü emala fü yi ne, kpo.”
53 Te Yesu mala ngü la fü wü kpara ka-ye nza tete, fü ewü ayia ace sü la, anü sü ka-wü.
Dene ngü ka Yesu agbü Nazareta
Marako 6:1-6
54 Fü wü Yesu adu anü ka-wü agbü Nazareta, gbü kötï ka-wü, ta te engu ga gbügbü na ne. Fü engu akpo da erï wü kpara kpa *esambü ka biti-te ka-wü kpala. Fü ngü ka Yesu, te engu ngbü erï wü kpara di ne, aga gbü jia wü kpara la afa sü. Fü ewü angbü da emala ngü esüka ewü, gü ba, “Apa! Angü komoko ne maka de mere kpeke rïrï de bane neh kaye? Wü mere kpeke ngü ka talara, te engu ngbü emere kpa te wü gara sü ne, e-to wazi la fefe na neh da?
55 Komoko ne, de ye kpara, ta te ngbü eforo rü de sene ne de? *Marïya kpah bü de ni ye na. Wü di enga ni ye na bü de wü *Yakobo, *Yüsefa, Sïmüna, bete Yudi,
56 be kpah te wü tangbase kaka, te ani wu ewü ꞌburu kpo ne! Wüh ꞌburu de wü kpara de sene ne! Te di bala, Yesu nü maka nda-ye mere wazi, angbü emere wü lara ngü di, de bane, neh ka-ye?”
57 Teka ngü la, wü kpara ka Nazareta le ngü ka Yesu nda-wü de, angü Yesu ga nza kpah bü esüka ewü sela.
Fü Yesu adu amala ngü fü ewü, gü ba, “Te mü de *mürü dofo la, wü kpara ena angbü ecu ngü mü acu gbü wü sü ꞌburu. Amba ꞌduwa gbü sü te ewü bï mü tete, wüh tï acu ngü mü nda-wü de. Dela si-ngü te yi le acu ngü ra tete na nda-yi de ne.”
58 Teka ngü la, Yesu tï amere wü ngü ka talara gbü Nazareta fa sü nda de, angü wüh le ngü kaka nda-wü de.